Οι στρεβλοί νόμοι είναι το οξυγόνο της φοροδιαφυγής

Το νομοσχέδιο για την τεκμαρτή φορολόγηση των ατομικών επιχειρήσεων, είναι στρεβλό. Ως στρεβλός νόμος, το μόνο που θα καταφέρει είναι να εμπεδώσει την φοροδιαφυγή. Οι λογιστές το καταλάβαμε από την πρώτη στιγμή, γιατί το ζούμε καθημερινά στην πράξη. Η φοροδιαφυγή καταπολεμείται μόνο όταν το να είναι κάποιος φορολογικά συνεπής είναι εύκολο.

Το 2013 μια νέα κοπέλα ήρθε στο γραφείο μας με ενθουσιασμό. «Με επέλεξαν ανάμεσα σε χιλιάδες υποψηφίους στην Ευρώπη, για μια στήλη γερμανικού περιοδικού. Η απασχόληση είναι μια μέρα

την εβδομάδα, η αμοιβή 450 ευρώ το μήνα, αλλά είναι εξαιρετικά για αρχή. Ήρθα εδώ για να μου πείτε τι πρέπει να κάνω. Θέλω να είμαι 100% νόμιμη.»

Της είπα ότι ανοίγοντας ατομική επιχείρηση πρέπει να δίνει 252 ευρώ το μήνα στον ΟΑΕΕ και από τα 198 ευρώ που θα απομένουν ο φόρος θα είναι 51,48, άρα η καθαρή της αμοιβή θα είναι 146,52, χωρίς να υπολογίσω καν αμοιβή λογιστή ή άλλα έξοδα.

«Με άλλα λόγια, δεν μπορώ να είμαι νόμιμη» απάντησε. Δεν το είπε εύκολα, ούτε με χαρά. Το είπε δακρύζοντας.

Μέχρι και σήμερα δεν έχουμε απαλλαγή από ασφαλιστικές εισφορές και φόρο για χαμηλά εισοδήματα ατομικής επιχείρησης, όπως σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Έχουμε κάνει πρόοδο όμως, καθόλου αμελητέα. Οι ασφαλιστικές εισφορές για τα πρώτα 5 χρόνια είναι πλέον 148 ευρώ και ο φορολογικός συντελεστής είναι 9%. Αν κάποιος είναι τυχερός και ασκεί ελεύθερο επάγγελμα (άρθρο 48 του Ν.2238/1994) και ο ιδιοκτήτης του διαμερίσματος που νοικιάζει του επιτρέπει να δηλώνει την κατοικία του ως έδρα της ατομικής επιχείρησης, έχει και αφορολόγητο.

Το νομοσχέδιο για την τεκμαρτή φορολόγηση των ατομικών επιχειρήσεων, χύνει την καρδάρα με το γάλα. Πράγματι για τα τρία πρώτα χρόνια, δεν υπάρχει ζήτημα. Αφού όμως η τεκμαρτή φορολόγηση συγκρίνει τον επιτηδευματία με τον μισθωτό, δείτε άλλη μια σύγκριση που δεν έλαβαν υπόψιν. Ο μισθωτός αν απολυθεί, θα  πάρει αποζημίωση απόλυσης και θα γραφτεί στο ταμείο ανεργίας. Ο επιτηδευματίας αν χάσει κάποιες συνεργασίες, όχι μόνο δεν παίρνει αποζημίωση, αλλά θα πρέπει να διατηρήσει την επιχείρησή του ενεργή, αναζητώντας νέες ευκαιρίες. Ο νόμος έρχεται και του επιβάλει από πάνω επιπλέον φορολόγηση σε εισόδημα που δεν έχει.

Φυσικά δεν μπορεί όλοι οι επιτηδευματίες να φοροδιαφεύγουν. Το νομοσχέδιο όμως αδιαφορεί γι΄αυτό. Θεωρεί ότι αξίζει τον κόπο να θυσιαστούν χιλιάδες συνεπείς επιτηδευματίες, ώστε να φορολογηθούν επιτέλους οι επιτηδευματίες που φοροδιαφεύγουν. Ας ακολουθήσουμε αυτήν την στυγνή λογική. Θα δούμε ότι ακόμα και από πλευράς δημοσιονομικών, δεν θα είναι καθόλου αποδοτική.

Ο επιτηδευματίας που φοροδιαφεύγει, γνωρίζοντας ότι τόσα χρόνια έχει καταφέρει να δηλώνει πενιχρά εισοδήματα, ξαφνικά θα βρεθεί με την υποχρέωση να έχει τουλάχιστον 11.000 ευρώ κέρδη. Τι μπορεί να κάνει γι΄αυτό; Θα μπορέσει να καταφέρει να πιάσει το όριο αυτό εισοδήματος φοροδιαφεύγοντας;

Φυσικά και μπορεί! Δεν έχει παρά να ψάξει εταιρείες, που θα δεχτούν να τους κόψει εικονικά τιμολόγια. Δεν θα χρειαστεί κάποιο μεγάλο ποσό. Ίσα – ίσα για να πιάσει τα κέρδη των 11.000. Για τις εταιρείες το ρίσκο είναι πολύ μικρό, ακριβώς γιατί τα ποσά είναι μικρά. Η εταιρεία θα εκπέσει το 22% του φόρου και ο υπεύθυνος θα έχει μετρητά στα χέρια στα χέρια του να ξοδέψει όπως θέλει, χωρίς φόρο μερισμάτων κ.λπ. Ο επιτηδευματίας θα φορολογηθεί με 9% και ίσως αποσπάσει και ένα 10% από την εταιρεία, για να μοιραστούν το κέρδος της μείωσης φόρου κατά 22% στην αξία του εικονικού τιμολογίου. Το κράτος από την συναλλαγή αυτή θα χάσει 13%, που είναι η διαφορά του 9% που θα πληρώσει ο επιτηδευματίας με το 22% που θα επωφεληθεί η εταιρεία.

Το κράτος όμως θα χάσει πολλά περισσότερα από αυτό. Χάνει το κύρος του με τέτοιου είδους διατάξεις. Χάνει όμως και τον συνεπή επιτηδευματία που την άσχημη χρονιά που θα έχει πενιχρά έσοδα ή και ζημιές, θα αναγκαστεί να ακολουθήσει το παραπάνω παράδειγμα για λόγους καθαρά βιοποριστικούς. Μάλιστα οι εταιρείες που θα δεχτούν να τον βοηθήσουν, δεν θα το κάνουν από διάθεση διαφθοράς, αλλά ως φιλανθρωπία σε έναν επιτηδευματία που δέχεται κατάφορα άδικη φορολογική επιδρομή από το κράτος. Διότι όταν το κράτος στέκεται τιμωρητικά απέναντι στον επιχειρηματικό κόσμο, αυτός συνασπίζεται ώστε να το αντιμετωπίσει.

Η φορολογική αρχή θα πρέπει επιτέλους να καταλάβει ότι δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις. Τα οριζόντια μέτρα πάντα θα υπάρχουν τρόποι να τα ξεγελά η πραγματικότητα. Ο τρόπος για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής είναι ένας: σοβαρό κράτος, με σαφείς κανόνες, απλούς στην υλοποίησή τους, που θα στέκεται αρωγός στην επιχειρηματικότητα, χωρίς να είναι παρεμβατικό στον τρόπο λειτουργίας της. Με τον τρόπο αυτό θα κερδίσει κατ΄αρχάς αυτούς που θέλουν να είναι συνεπείς. Θα πετύχει την εθελοντική συμμόρφωση.

Σε ένα τέτοιο περιβάλλον ο στρατηγικός φοροφυγάς δεν θα έχει άλλοθι και δεν θα βρίσκει συμπαραστάτες. Αν μάλιστα δεν υπάρχουν τυπολατρικές διαδικασίες χωρίς ουσία, δεν θα γνωρίζει τα σημεία ελέγχου, ούτε τις αδυναμίες της φορολογικής αρχής. Θα ζει πάντα με τον φόβο ότι ο μηχανισμός έχει τρόπους να διαπιστώσει την φοροδιαφυγή.

Φυσικά δεν λέω ότι είναι εύκολο. Ούτε ότι γίνεται σε μια μέρα. Θέλει προσπάθεια, θέλει αγώνα, θέλει χρόνο. Δεν γίνεται όμως με παλινωδίες, 7 αποφάσεις την εβδομάδα και 4 νόμους τον μήνα. Δεν γίνεται με νοοτροπία ΚΒΣ σε ψηφιακό περιβάλλον.

Μιλώντας για ΚΒΣ, δεν γίνεται να μην σχολιάσω την διατύπωση του Υπουργείου Οικονομικών στην ανακοίνωση του μέτρου, όπου αναφέρει ότι το μέτρο δεν αφορά τους αυτοαπασχολούμενους με ΑΠΥ (μπλοκάκια). Αυτός που το έγραψε αυτό, άραγε αγνοεί ότι από το 2012 που καταργήθηκε ο ΚΒΣ τα κοινώς επονομαζόμενα «μπλοκάκια» δεν εκδίδουν ΑΠΥ αλλά ΤΠΥ; Κι αν με μπλοκάκια εννοούν τον ελεύθερο επαγγελματία, που έχει μέχρι τρεις πελάτες, έγγραφες συμβάσεις και έδρα το σπίτι του, γιατί δεν το αναφέρει; Επίσης, αν εννοεί αυτούς, γνωρίζει άραγε η φορολογική διοίκηση ότι πολλοί νέοι που δεν έχουν δικό τους σπίτι, δεν εντάσσονται σε αυτήν την ευεργετική διάταξη που αναγνωρίζει αφορολόγητα στα «μπλοκάκια» μόνο και μόνο γιατί ο ιδιοκτήτης του σπιτιού που νοικιάζουν, δεν τους επιτρέπει να το δηλώνουν ως έδρα της ατομικής τους επιχείρησης. Τώρα θα τους τιμωρεί και με τεκμαρτό έσοδο 11.000 ευρώ;