Αγαμέμνων Σταυρόπουλος: Δήλωση, πληρωμή φόρου και έλεγχος

Μικρές αποφάσεις μπορούν να κάνουν θαύματα στην αντιμετώπιση την γραφειοκρατίας και στην απλοποίηση των διαδικασιών, αυξάνοντας ταυτόχρονα τις δυνατότητες του ελέγχου. Μια από αυτές ήταν η απόφαση της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων το 2013 να αποσυνδεθεί η υποβολή των δηλώσεων από την πληρωμή τους.

Μέχρι τότε αν υποβαλλόταν μια δήλωση χωρίς να πληρωθεί ο αντίστοιχος φόρος, η φορολογική αρχή θεωρούσε την δήλωση ως απαράδεκτη, δηλαδή ως μη υποβεβλημένη.

Αυτό δημιουργούσε τα εξής προβλήματα:

Στερούσε από την φορολογική διοίκηση την γνώση της ληξιπρόθεσμης εισπρακτέας φορολογητέας ύλης.Ο συνεπής φορολογούμενος που βρισκόταν σε αντικειμενική αδυναμία – θα μπορούσε π.χ. να χρωστούσε ΦΠΑ που δεν είχε ακόμα εισπράξει – ταυτιζόταν με τον φοροφυγά, ενώ ήταν απλά φοροοφειλέτης.Ο στρατηγικός φοροφυγάς από την άλλη, θα μπορούσε να επικαλεστεί αδυναμία ώστε να αντιμετωπιστεί από το δικαστήριο με επιείκεια ως απλός φοροοφειλέτης.

Με μια απλή απόφαση το 2013, σταμάτησε το φαινόμενο αυτό και πλέον με την υποβολή κάθε δήλωσης βεβαιώνεται η οφειλή η οποία εξακολουθεί να είναι απαιτητή ακόμα και αν δεν πληρωθεί εμπρόθεσμα. Η δήλωση σε κάθε περίπτωση θεωρείται υποβεβλημένη.

Έχουν περάσει 10 χρόνια από τότε και απαιτείται τώρα μια εξίσου γενναία απόφαση. Να υπάρχει η επιλογή να πληρωθεί μια φορολογική υποχρέωση χωρίς να είναι απαραίτητο να έχει προηγηθεί καν η υποβολή της δήλωσης. Τα ψηφιακά εργαλεία μας δίνουν πλέον αυτήν την δυνατότητα. Θα μπορούσε η φορολογική αρχή να δημιουργήσει μια μόνιμη ταυτότητα πληρωμής στην οποία να μπορούν να γίνουν έναντι καταβολές, με σκοπό να συμψηφιστούν όταν υποβληθεί η δήλωση και δημιουργηθεί η συγκεκριμένη ταυτότητα οφειλής.

Αυτή η πρωτοβουλία θα δώσει πολλές λύσεις.

Συχνά ένας επιχειρηματίας έχει υποχρεώσεις επαγγελματικές ή προσωπικές για τις οποίες θα απουσιάζει από την εργασία του και θέλει να έχει πληρώσει από πριν τις μηνιαίες υποχρεώσεις του. Για να γίνει αυτό όμως ο λογιστής του θα πρέπει να υποβάλλει πολύ νωρίτερα τις δηλώσεις, ώστε να δημιουργηθεί η ταυτότητα πληρωμής. Αυτό τις περισσότερες φορές δεν είναι εφικτό.

Επίσης, υπάρχουν φορολογούμενοι που θέλουν να βάζουν στην άκρη το ποσό του ΦΠΑ ή του φόρου εισοδήματος που θα κληθούν να πληρώσουν στο μέλλον. Με την μόνιμη ταυτότητα πληρωμής και το κράτος εισπράττει πιο γρήγορα και οι φορολογούμενοι αυτοί ξενοιάζουν από μια μελλοντική υποχρέωση που τους δημιουργεί αγωνία, πριν ξεκινήσουν  οι δηλωτικές υποχρεώσεις για τις οφειλές αυτές.

Αυτή η μόνιμη ταυτότητα πληρωμής, μπορεί να βοηθήσει και στην περίπτωση που ο λογιστής ασθενήσει ή του συμβεί οτιδήποτε έκτακτο και δεν μπορεί να υποβάλλει την δήλωση. Έχουν υπάρξει ακόμα και περιπτώσεις που λόγω των συνεχόμενων αλλαγών των διαδικασιών εν μέσω ψηφιακού μετασχηματισμού, δεν ήταν γνωστό ποια δήλωση έπρεπε να υποβληθεί και με ποιον τρόπο, ενώ ήταν γνωστό το ποσό του φόρου που ήταν πληρωτέο.

Μιλώντας για ψηφιακό μετασχηματισμό, ήρθε η ώρα να παραδεχτούμε ότι αντί οι φορολογικές δηλώσεις να απλοποιηθούν, έχουν γίνει πολύ πιο απαιτητικές. Αυτό συνέβη, όχι μόνο γιατί πλέον ζητούν πολύ περισσότερες πληροφορίες, αλλά και επειδή γίνονται άμεσες επαληθεύσεις οι οποίες αν δεν συμφωνούν σε επίπεδο ακόμα και ενός λεπτού του ευρώ, η δήλωση δεν γίνεται να υποβληθεί. 

Οι λογιστές και αυτό το καλοκαίρι είμαστε γεμάτοι αγωνία να προλάβουμε να  συμπληρώσουμε σωστά τις φορολογικές δηλώσεις νομικών προσώπων και ζητάμε για άλλη μια φορά περισσότερο χρόνο με κομμένη την ανάσα. Το Υπουργείο Οικονομικών και η ΑΑΔΕ είναι και πάλι διστακτικοί να δώσουν επιπλέον χρόνο, γιατί θέλουν τα κρατικά ταμεία να αρχίζουν να εισπράττουν. Αν όμως ζητούμενο είναι η είσπραξη, η αλήθεια είναι ότι όλοι οι λογιστές θα ήμασταν σε θέση να προσδιορίσουμε με ευκολία και πολύ ικανοποιητική ακρίβεια τα φορολογικά αποτελέσματα κάθε επιχείρησης πολύ νωρίτερα, γιατί όχι και μέσα στον Φεβρουάριο. 

Από τη στιγμή που η είσπραξη του φόρου είναι τόσο μεγάλη προτεραιότητα για την  οποία θυσιάζεται ακόμα και η υγεία των λογιστών, τότε θα πρέπει να γίνεται με ευκολία. Η δήλωση Ε3 έχει πάψει προ πολλού να είναι μια απλή δηλωτική υποχρέωση και έχει γίνει μια πολύ απαιτητική ελεγκτική και επαληθευτική διαδικασία με εις βάθος ανάλυση όχι μόνο κάθε εσόδου και κάθε εξόδου, αλλά ακόμα διαφορών σε απαιτήσεις και υποχρεώσεις μεταξύ φορολογικής και λογιστικής βάσης. Για να συμπληρωθεί σωστά απαιτείται χρόνος. Χρόνος που δεν δίνεται, γιατί το κράτος θεωρεί την συμπλήρωση του προϋπόθεση για να εισπράξει τον φόρο. 

Ο φαύλος κύκλος θα λυθεί, όταν η φορολογική διοίκηση καταλάβει ότι η πληρωμή του φόρου, η δήλωση και ο έλεγχος είναι διαφορετικά πράγματα. Συνυφασμένα μεν, αυτοτελή δε. Για τις απλές δηλωτικές υποχρεώσεις, έκτακτες και περιοδικές (π.χ. χαρτόσημο, φόρο δικαιωμάτων, ΦΠΑ, ΦΜΥ κ.λπ.) θα μπορούσε να δημιουργήσει μια μόνιμη ταυτότητα πληρωμής ώστε ο υπόχρεος να μπορεί να πληρώσει την οφειλή, ακόμα και αν για οποιονδήποτε λόγο η δήλωση δεν μπορεί να υποβληθεί την στιγμή που ο φορολογούμενος θέλει ή πρέπει να πληρώσει.

Για την δήλωση του φόρου εισοδήματος επιχειρήσεων, θα πρέπει να προβλεφθεί μια απλοποιημένη διαδικασία δήλωσης, με τα απολύτως απαραίτητα κονδύλια – κύκλος εργασιών, μικτό κέρδος, δαπάνες, αναμόρφωση, φορολογητέο αποτέλεσμα – ώστε να πληρωθεί ο φόρος και να δοθεί κατόπιν ικανός χρόνος να υποβληθούν τα Ε3 και ΦΕΝΠ με την δέουσα επιμέλεια που απαιτείται σε μια εις βάθος επαληθευτική διαδικασία.  

* O Αγαμέμνων Σταυρόπουλος, συντάκτης του Opinion για την Business Voice #28, είναι Λογιστής – Φοροτεχνικός Α’ τάξης και μέτοχος/υπεύθυνος λογιστής της εταιρείας New Accounts AE