Ξεχωριστά παιχνίδια για ξεχωριστά παιδιά

Πώς διαλέγουμε παιχνίδια για ένα αυτιστικό παιδί και ποιες είναι οι δραστηριότητες μέσα στο σπίτι που θα «κεντρίσουν» το ενδιαφέρον του;

Της Δρ. Κωνσταντίνας Γκόλτσιου, παιδίατρου-αναπτυξιολόγου, www.gkoltsiou.gr

Το παιδί με διαταραχή αυτιστικού φάσματος ή αλλιώς διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή1 παρουσιάζει δυσκολίες:

• στην κοινωνική επαφή: ένα παιδί με αυτισμό2 δίνει μεγαλύτερη προσοχή στα αντικείμενα ή στα μέρη των αντικειμένων παρά στους ανθρώπους, μπορεί να δέχεται την επαφή παθητικά, αλλά δεν την επιδιώκει

• στη λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία: Η κατανόησή του

δείχνει να περιορίζεται σε πράγματα που τον ενδιαφέρουν, ενώ είναι περιορισμένη η επικοινωνία με χειρονομίες, με την έκφραση του προσώπου ή με τη στάση του σώματος ή τον τόνο της φωνής καθώς και η κατανόηση των εκφράσεων-λεκτικών ή μη – των άλλων. Συχνά επαναλαμβάνουν σαν ηχώ όσα ακούν (ηχολαλία) και δυσκολεύονται να καταλάβουν τις εκφράσεις του προσώπου του συνομιλητή τους.

• στη συμπεριφορά: Το παιδί με αυτισμό έχει συχνά περιορισμένη φαντασία και πτωχό ρεπερτόριο ενεργειών, που το οδηγούν σε στερεότυπες κινήσεις και εκφράσεις και σε εμμονές με την ενασχόληση με συγκεκριμένα αντικείμενα, χωρίς συμβολικό παιχνίδι.

Τι πρέπει να ξέρουν οι γονείς

Οι γονείς, από τη στιγμή που θα διαπιστώσουν ότι «κάτι δεν πάει καλά3 με το παιδί τους» και θα κάνουν την πρώτη επίσκεψη στον ειδικό, μέχρι να προσαρμοστούν κα αποδεχτούν την ιδιαιτερότητα του παιδιού τους μπορεί να περάσουν από διάφορα στάδια: Η αρχική αντίδραση είναι αυτή του σοκ και του μουδιάσματος για το απρόβλεπτο γεγονός και δυσπιστία ως προς την ανακοίνωσή του, ακολουθεί η άρνηση που μπορεί να αντικατασταθεί από συναισθήματα οργής, θυμού και πιθανόν ενοχές για το αν έπρεπε να ζητήσουν βοήθεια πιο νωρίς, ενώ η δυσκολία αντιμετώπισης του προβλήματος δημιουργεί σε κάποιους γονείς άγχος και κατάθλιψη.

Τελικά όμως επιτυγχάνεται η αποδοχή της πραγματικότητας κα η αναδιοργάνωση της ζωής. Η αποτελεσματική αποδοχή προϋποθέτει την αποδοχή του παιδιού με όλα τις δεξιότητες και τις ιδιαιτερότητές του και την ισορροπία σε επίπεδο ψυχικό διαπροσωπικό-κοινωνικό.

Είναι εξάλλου σημαντικό να θυμόμαστε πως τα παιδιά με διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές, ιδιαίτερα εκείνα με αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας (high functioning autism), παρά τις δυσκολίες παρουσιάζουν ξεχωριστές ικανότητες:

• Είναι έντιμα άτομα και χαρακτηρίζονται για την αγαθή τους σκέψη.

• Δε δικαιολογούνται και δεν υπερασπίζονται τον εαυτό τους.

• Όταν κατανοούν, υπακούουν τις εντολές.

• Είναι τελειομανείς όταν ασχολούνται με πράξεις ρουτίνας.

• Κατανοούν γρήγορα μέρη πληροφοριών.

• Μπορούν να θυμούνται ορισμένα πράγματα για πολύ καιρό.

• Χρησιμοποιούν καλά την οπτική δίοδο πληροφόρησης.

• Αφού μάθουν ορισμένες δραστηριότητες, τις εκτελούν ευχαρίστως σε ρουτίνα.

• Έχουν πολύ ιδιαίτερα ενδιαφέροντα.

Γενικές οδηγίες για δημιουργική απασχόληση

• Σημασία δεν έχε