Αποτέφρωση στην Ελλάδα – Το τέλος ενός δογματικού ταμπού

Το δικαίωμα στην αποτέφρωση, απέκτησε πρόσφατα και νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα. Μπορούμε όμως να μιλάμε ασφαλώς για τις τελευταίες ημέρες ενός δογματικού ταμπού; Ποιες είναι οι αντιδράσεις της Εκκλησίας, πώς ανταποκρίνονται οι Δήμοι στη δημιουργία κέντρων αποτέφρωσης και τι υποστηρίζουν τελικά οι Έλληνες;

Γράφουν οι: Πηνελόπη Μποσταντζόγλου, Αφροδίτη Πρέβεζα

Ακολουθώντας έστω και καθυστερημένα το παράδειγμα άλλων Ευρωπαϊκών χωρών, μεταξύ των οποίων και της γειτονικής μας Βουλγαρίας και παρά τις έντονες

αντιδράσεις της Εκκλησίας, η Κυβέρνηση και το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος προχώρησε στην ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου, το οποίο είναι απαραίτητο για την ίδρυση και λειτουργία κέντρων αποτέφρωσης νεκρών στην Ελλάδα.

Ο θεσμός για την αποτέφρωση των νεκρών, ισχύει από το 1789 στη Γαλλία αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως είναι η Μεγάλη Βρετανία, η Γερμανία και η Ισπανία λειτουργούν εδώ και δεκαετίες κέντρα αποτέφρωσης νεκρών. Στην Ελλάδα, η πρώτη ρύθμιση γύρω από τη δημιουργία κέντρων αποτέφρωσης νεκρών, έγινε το 2006 με το νόμο 3448, για να ακολουθήσει η έκδοση προεδρικού διατάγματος και κοινής υπουργικής απόφασης των συναρμόδιων υπουργών Εσωτερικών και Περιβάλλοντος, χωρίς, όμως, μέχρι σήμερα να υπάρχει θεσμικό πλαίσιο για τη δημιουργία αποτεφρωτηρίων. Αποτέλεσμα της απουσίας ενός τέτοιου θεσμικού πλαισίου ήταν εκατοντάδες σοροί να μεταφέρονται σε γειτονικές χώρες, όπως η Βουλγαρία, πράγμα που πρακτικά ερμηνεύεται σε οικονομικές επιβαρύνσεις, χρονικές καθυστερήσεις αλλά και ταλαιπωρία των συγγενικών προσώπων.

Μιλώντας με τον ιδιοκτήτη γραφείου τελετών κ. Φάνη Μπαμπούλα, μαθαίνουμε πως μέσα στο 2015 το σύνολο των σορών που στάλθηκαν από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία δεν ξεπέρασαν τις 1.000. Η μεταφορά της σορού, η αποτέφρωση και η επιστροφή της τεφροδόχου κοστίζει σε σύνολο περί τα 2.500. Σημαντικό ρόλο στην κοστολόγηση της διαδικασίας σίγουρα συντελεί το γεγονός ότι η αποτέφρωση πραγματοποιείται εκτός ελληνικών συνόρων. Όσον αφορά τώρα το θρήσκευμα εκείνων που προτιμούν την αποτέφρωση από την ταφή, αυτό ποικίλει, ενώ δεν είναι μικρός ο αριθμός των Ορθοδοξων Χριστιανών, οι οποίοι επιλέγουν την αποτέφρωση.

Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις Χριστιανών Ορθόδοξων που είτε δεν ήθελαν να επιβαρύνουν τους συγγενείς τους οικονομικά με την κατασκευή και συντήρηση μνημάτων, είτε δεν είχαν καθόλου συγγενείς και προτίμησαν την αποτέφρωση από την ταφή

Ο κ.Μπαμπούλας ωστόσο εκτιμά πως για να είναι οικονομικά βιώσιμο ένα αποτεφρωτήριο κι ένας Δήμος να έχει οικονομικά οφέλη από τη δημιουργία και τη λειτουργία αυτού, οι αποτεφρώσεις θα πρέπει να ξεπερνούν τις 3.000 το χρόνο, αμφισβητώντας τους ισχυρισμούς περί οικονομικής ενίσχυσης των Δήμων στους οποίους θα λειτουργήσουν κέντρα αποτέφρωσης νεκρών. Ο κ. Μπαμπούλας επισημαίνει επίσης πως για τη δημιουργία και τη σωστή λειτουργία ενός αποτεφρωτηρίου, εξίσου σημαντική είναι και η διατήρηση σχετικών ιατροδικαστικών αρχείων στα οποία θα περιλαμβάνονται στοιχεία αίματος και DNA της σορού.

Τι θα ισχύσει τελικά με τα κέντρα αποτέφρωσης νεκρών;

Με την πρόσφατη υπερψήφιση της τροπολογίας, για την καύση νεκρών στην Ελλάδα και τη δημιουργία και λειτουργία εγκαταστάσεων αποτέφρωσης, ουσιαστικά ολοκληρώνεται το θεσμικό πλαίσιο και κατοχυρώνεται νομικά το προσωπικό δικαίωμα του κάθε πολίτη που ζει στην Ελλάδα, στην καύση της σορού του. Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί πως οι Δήμαρχοι Αθηνών, Πάτρας και Θεσσαλονίκης είναι θετικοί στην δημιουργία αποτεφρωτηρίων και ήδη αναζητούν εκτάσεις στις οποίες θα μπορούν να δημιουργηθούν και να λειτουργήσουν κέντρα αποτέφρωσης.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην τροπολογία, οι λόγοι που επιβάλλουν τη σχετική νομοθετική ρύθμιση, είναι θρησκευτικοί, ιδεολογικοί, οικονομικοί και πρακτικοί, καθώς κατοχυρώνεται ένα ατομικό δικαίωμα των πολιτών – κυρίως των ετερόθρησκων – για την τελική αυτοδιάθεση του σώματός τους . Ταυτόχρονα, οι Δήμοι στους οποίους θα ιδρυθούν και θα λειτουργήσουν κέντρα αποτέφρωσης νεκρών, έχουν τη δυνατότητα σημαντικών οικονομικών και χωροταξικών οφελών.

Η τροπολογία σχετικά με την αποτέφρωση των νεκρών, η οποία ενσωματώνεται στο σχέδιο νόμου «Μέτρα για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου και άλλες διατάξεις» προβλέπει πως η επιλογή των ταφικών εθίμων, αποτελεί δικαίωμα του κάθε ατόμου.

Σημειώνεται επίσης ότι κάθε πρόσωπο μπορεί να δηλώσει ελεύθερα ενώπιον συμβολαιογράφου το είδος της κηδείας που επιθυμεί να έχει, όπως και τον τόπο της ταφής. Με τη συμβολαιογραφική δήλωση του προσώπου που επιθυμεί να αποτεφρωθεί, οι συγγενείς και οι φίλοι μπορούν επισήμως και νομικά προστατευμένοι να πραγματοποιήσουν την επιθυμία του.

Στην απόφαση, αναφέρεται ακόμα πως εάν η επιθυμία του νεκρού δεν είναι αντίθετη προς τη δημόσια τάξη, τους κανονισμούς για την υγεία της χώρας, τα πρόσωπα ή οι υπηρεσίες που έχουν αναλάβει την καύση του νεκρού, πρέπει να συμμορφώνονται με την επιθυμία του θανόντος.

Η τροπολογία που κατατέθηκε στο σχέδιο νόμου για το παράλληλο πρόγραμμα, ορίζει, μεταξύ άλλων, και την τύχη της τέφρας ενός νεκρού. Διευκρινίζοντας ρητά πως απαγορεύεται η πώληση της τέφρας ενός νεκρού, στην τροπολογία μεταξύ άλλων ενδεικτικά αναφέρεται πως η τέφρα μπορεί να φυλάσσεται σε ειδικό χώρο στο κέντρο αποτέφρωσης ή να ταφεί σε κοιμητήριο.

Ταυτόχρονα, προβλέπεται η δυνατότητα για διασπορά της σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο εντός του κέντρου αποτέφρωσης ή σε υπαίθριο χώρο εκτός κατοικημένης περιοχής, ή ακόμα και στη θάλασσα. Στην περίπτωση εκείνη που ο αποθανών ή αποθανούσα, δεν έχει δηλώσει ρητώς τι επιθυμεί να απογίνει η τέφρα του, την απόφαση λαμβάνουν οι συγγενείς του/της κι εφόσον δεν μπορούν ούτε κι εκείνοι να αποφασίσουν, την τελική απόφαση λαμβάνει ο Εισαγγελέας.

Η Τροπολογία για την Αποτέφρωση

Η σημασία της τροπολογίας

Ο Αντώνης Αλακιώτης, ένας εκ των ιδρυτών της Ελληνικής Κοινωνίας Αποτέφρωσης, εξηγεί γιατί η τελευταία τροπολογία για την αποτέφρωση είναι ιδιαίτερα σημαντική:

«Η τελευταία τροπολογία αρχικά αφορά την τροποποίηση μιας λέξης,η οποία ήταν λάθος στο 4277/2014. Η λέξη αποκτούν είχε γραφεί απαιτούν και υπήρχε παρανόηση. Διορθώθηκε, αρχικά λοιπόν, αυτό.

Επιπλέον, δόθηκε η δυνατότητα στους Δήμους να μπορούν να χωροθετήσουν αποτεφρωτήρια, εκτός από χώρους ιδιοκτησίας τους, και σε χώρους που τους έχει παραχωρηθεί η χρήση.

Πολύ σημαντική είναι επίσης η δυνατότητα που δίνεται σ’ ένα νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου να προσθέτει στις δραστηριότητές του και την ίδρυση ενός αποτεφρωτηρίου.

Το σημαντικότερο στοιχείο, όμως, αυτής της τροπολογίας αφορά το άρθρο 15. Η Ιερά Σύνοδος ανακοίνωσε πως όσοι αποφασίσουν να αποτεφρωθούν, δεν θα τους παρέχουν εξόδιο ακολουθία. Όμως, και οι ιερείς είναι δημόσιοι υπάλληλοι, είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, όπως ο στρατιωτικός, ο αστυνομικός και ο καθένας, του οποίου ο μισθός προέρχεται από τον Έλληνα φορολογούμενο».

Για τον κ. Αλακιώτη, δεν μπορεί να αρνηθεί ο ιερέας να κάνει εξόδιο ακολουθία, εάν ο αποθανών το επιθυμούσε. «Διαφορετικά μιλάμε για άρνηση προσφοράς της υπηρεσίας».

Μάλιστα, ο κ. Αλακιώτης συμπληρώνει ότι «όλοι οι ελληνόφωνοι ορθόδοξοι ιερείς στο εξωτερικό προσφέρουν την εξόδιο ακολουθία. Την Μαρία Κάλλας την έψαλλαν κανονικά στο ναό του Αγίου Στεφάνου στο Παρίσι, γνωρίζοντας πως στην συνέχεια θα αποτεφρωθεί».

Γιατί άργησε τόσο πολύ να αποκτήσει νομικό πλαίσιο το δικαίωμα στην αποτέφρωση στην Ελλάδα;

«Στην Ελλάδα άργησε τόσο πολύ να περάσει ο νόμος για τα αποτεφρωτήρια λόγω του ότι η Εκκλησία δεν διαχωρίζεται από το Κράτος. Σε καμία άλλη χώρα δεν πληρώνονται οι ιερείς από το Κράτος. Στην χώρα μας σπάνια μια Κυβέρνηση θα κάνει κάτι που είναι ενάντια στα πιστεύω της Εκκλησίας, καθώς η επιρροή της είναι μεγάλη σε σημαντικό μέρος των ψηφοφόρων, με αποτέλεσμα το πολιτικό κόστος να είναι μεγάλο», υπογραμμίζει ο Α. Αλακιώτης.

Ένα μεγάλο ευχαριστώ λέει ο κ. Αλακιώτης στο πολιτικό προσωπικό του ΣΥΡΙΖΑ, που ανταποκρίθηκε στο αίτημά τους και δημιούργησε το νομικό πλαίσιο για το δικαίωμα στην αποτέφρωση, και συμπληρώνει «Ο κ. Σκουρλέτης έκανε επίσης κάτι πολύ σημαντικό: δίνει την δυνατότητα στους συγγενείς, μετά την εκταφή του αποθανόντος, να αποτεφρώνουν τα οστά αντί να πληρώνουν κάθε χρόνο ένα ποσό για να φυλάσσονται τα οστά στα οστεοφυλάκια.

Ακόμα μπορεί ο οποιοδήποτε να διαλέξει τον τρόπο και τον τόπο όπου θα γίνει η ταφή του. Πολύ σημαντικό το ότι ο νόμος υποχρεώνει τους ιερείς εάν γίνει θρησκευτική τελετή, να την τελέσουν.

Τελευταίο αλλά όχι αμελητέο, το ότι πλέον δίνεται η δυνατότητα στην οικογένεια,μετά την εκταφή του νεκρού, να τον θάψει σ’ έναν άλλο χώρο, έξω από το νεκροταφείο, εφόσον φυσικά δεν προσβάλλονται τα χρηστά ήθη».

Η θέση της Εκκλησίας

Ο νόμος για την αποτέφρωση, όπως ήταν αναμενόμενο, δεν βρήκε σύμφωνη την Εκκλησία, με την Ιερά Σύνοδο να εκδίδει ανακοίνωση, στην οποία τονίζει πως «με την διατύπωση ότι ο καθένας μπορεί να επιλέξει, τον τύπο τελετής της κηδείας του και ότι αυτή είναι υποχρεωτική για όλα τα όργανα ή υπηρεσίες που επιμελούνται της ταφής του νεκρού, αρκεί να μην προσκρούει σε κανόνες δημόσιας τάξης, υγιεινής ή στα χρηστά ήθη, παραβιάζεται η θρησκευτική ελευθερία της ορθόδοξης Εκκλησίας, οι ιερείς της οποίας δεν μπορούν διά νόμου να υποχρεωθούν να τελέσουν εξόδιο ακολουθία, εάν κάποιος ζήτησε θρησκευτική κηδεία, αλλά με την ίδια ή άλλη δήλωση είχε επιλέξει την αποτέφρωση της σορού του».

Στην ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου υπογραμμίζονται ακόμα τα εξής:

«Υπενθυμίζεται ότι κατά την σύγχρονη διαδικασία της κατ’ ευφημισμόν «αποτεφρώσεως» μετά την καύση της σωρού σε κλίβανο, ο ανθρώπινος σκελετός ρίχνεται σε ηλεκτρικό σπαστήρα (μίξερ, cremulator), θρυμματίζεται και μετατρέπεται σε σκόνη. Η Ιερά Σύνοδος αρνείται ότι είναι αξιοπρεπές για τον νεκρό να καεί σε κλίβανο και να θρυμματισθεί σε μίξερ και δεν διακρίνει ιδιαίτερες διαφορές της σύγχρονης «αποτέφρωσης νεκρών» και της «διαδικασίας ανακύκλωσης απορριμμάτων».

Δυστυχώς ορισμένοι Δήμοι αντί να αντιμετωπίσουν την λειτουργική κατάσταση των κορεσμένων ή προβληματικών κοιμητηρίων τους, σπεύδουν να δηλώσουν έτοιμοι για δαπάνες αγοράς οικοπέδων και εξοπλισμού για την εγκατάσταση κέντρων αποτέφρωσης, ουσιαστικά υπονοώντας, ότι όποιος επιμένει στην παράδοση της ταφής, θα συνεχίσει να υφίσταται απαξιωτική μεταχείριση».

Σε δημόσια τοποθέτηση για το ζήτημα της αποτέφρωσης έχει προχωρήσει και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος:

«Η Εκκλησία έχει έναν τρόπο ζωής και δεν μπορεί ο καθένας να προσθέτει ή ν΄αφαιρεί, όποτε νομίζει. Άλλωστε, ο βασικός κανόνας της Ορθοδοξίας λέει ότι κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος να διαλέξει αυτό που θέλει, αλλά αναλαμβάνει την ευθύνη γι’ αυτό που κάνει. Άλλο είναι, αν ένας άνθρωπος το επιλέξει κι άλλο να του το φορτώσουν. Αν το ζητήσει μόνος του, γραπτώς, ότι δηλαδή επιθυμεί την καύση, είναι δική του επιλογή και δική του ευθύνη. Δεν μπορεί όμως να ζητά να είναι ολίγον ορθόδοξος, να θέλει δηλαδή την ακολουθία, αλλά να επιτρέψει να γίνει το αποτεφρωτήριο μέσα στο Κοιμητήριό μας. Όσοι, λοιπόν, θέλουν αυτήν την υπόθεση, είτε ως ιδιώτες είτε ως φορείς, ας αγοράσουν ένα κτήμα. Θα βρουν μία έκταση, θα κάνουν ένα αποτεφρωτήριο κι από κει και πέρα καθένας αποφασίζει για τον εαυτό του και αναλαμβάνει και την ευθύνη».

Στην σχετική ερώτηση για το τι θα γίνει εάν οι Δήμαρχοι επιμείνουν, ο Αρχιεπίσκοπος απάντησε: «Ο δήμαρχος τη δουλειά του κι εγώ τη δική μου…».

Σημειώνεται ότι τόσο η ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου, όσο και η δήλωση του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου, έγιναν πριν από την ψήφιση της τροπολογίας από το σώμα της Βουλής. Μετά την τροπολογία, δεν έχει γίνει δημόσια τοποθέτηση επί του θέματος από κάποιον εκπρόσωπο της Εκκλησίας.

Προς αναζήτηση χώρων οι Δήμοι

Τρεις μεγάλοι Δήμοι της Ελλάδας – Αθηναίων, Θεσσαλονίκης και Πατρών- έδειξαν από την πρώτη στιγμή την θετική τους στάση απέναντι στην ίδρυση αποτεφρωτηρίων. Μάλιστα οι Δήμαρχοι ξεκίνησαν την αναζήτηση χώρου για αποτεφρωτήρια πολύ πριν περάσει από την Βουλή η τροπολογία.

Ο Δήμαρχος Αθηναίων, Γιώργος Καμίνης, τοποθετείται σχετικά με το ζήτημα της αποτέφρωσης, σημειώνοντας:

Λίγο πριν από τις δημοτικές εκλογές του 2014, σε συνέντευξη Τύπου παρουσίασα τη νομοθετική πρόταση για την κατασκευή και χωροθέτηση αποτεφρωτηρίου. Ζήτησα από τα πολιτικά κόμματα την υπερψήφισή της. Τότε με στήριξαν ελάχιστοι. Έθεσα ως μία από τις προτεραιότητες της δεύτερης δημαρχιακής θητείας μου, το δικαίωμα να επιλέγει κανείς την αποτέφρωση, να γίνει πράξη. Ένα δικαίωμα για το οποίο αγωνίστηκα, δίδαξα στο Πανεπιστήμιο και υπηρέτησα ως Συνήγορος του Πολίτη. Σήμερα, η πρόταση αυτή είναι νόμος του κράτους. Η καθυστέρηση που οφείλεται στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, δεν συγκρίνεται με την αδράνεια δεκαετιών που επιδεικνύει η Πολιτεία. Στα σενάρια που επεξεργαζόμαστε, στόχος είναι να περιορίσουμε τις πιθανότητες γραφειοκρατικών και άλλων καθυστερήσεων. Εξετάζουμε τις προτάσεις που υποβλήθηκαν για τη μίσθωση χώρου που να είναι σύμφωνη με τις προδιαγραφές που τίθενται

Σημείωση!

Ο δήμος Αθηναίων έχει δημοσιεύσει στην επίσημη ιστοσελίδα του, προκήρυξη για την αγορά ή εκμίσθωση ακινήτου με σκοπό τη δημιουργία και εγκατάσταση Κέντρου Αποτέφρωσης Νεκρών (ΚΑΝ), εντός των ορίων του λεκανοπεδίου Αττικής.

Ο Γιάννης Μπουτάρης, Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, που από την πρώτη στιγμή υπεραμύνθηκε του δικαιώματος για αποτέφρωση, εξηγεί στο iPop.gr:

«Τα Κέντρα Αποτέφρωσης Νεκρών είναι απολύτως απαραίτητα. Αυτό αποδεικνύεται από τον αριθμό των καύσεων που πραγματοποιούνται ετησίως στη γειτονική Βουλγαρία και αλλού. Επομένως, είναι θέμα πολιτισμού αν κάποιος επιθυμεί να αποτεφρωθεί μετά θάνατον, να μπορεί να το πράξει, χωρίς εμπόδια είτε πρακτικά (όπως η έλλειψη Αποτεφρωτηρίου) είτε οικονομικά (όπως το εκ των πραγμάτων αυξημένο κόστος που απαιτεί η αποτέφρωση στο εξωτερικό)».

Για τον ίδιο η χώρα μας δυστυχώς έχει μείνει πολύ πίσω. Ο κ. Μπουτάρης υπογραμμίζει πως μπορεί το νομικό πλαίσιο για την δυνατότητα αποτέφρωσης νεκρών τέθηκε το 2006, όμως ο τρόπος που τέθηκε ήταν τέτοιος που στην ουσία ήταν αδύνατη η ίδρυση αποτεφρωτηρίων.

Τι γίνεται όμως με το νομικό πλαίσιο; Μπορεί και ένας ιδιώτης να ιδρύσει αποτεφρωτήριο;

Ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, αναφέρει στο iPop.gr πως «η αλλαγή του νομικού πλαισίου το 2014, με την πρόβλεψη τα Κέντρα να μπορούν να ιδρυθούν και εκτός Κοιμητηρίων, άνοιξε επιτέλους τις προοπτικές για αποτέφρωση και στη χώρα μας. Όμως και πάλι, το νομικό πλαίσιο συμπληρώθηκε μόλις το 2015 με την ρύθμιση των περιβαλλοντικών όρων και αδειοδοτήσεων. Παραμένει, ωστόσο, η πρόβλεψη ότι μόνο οι δήμοι μπορούν να ιδρύουν και να λειτουργούν Κέντρα Αποτέφρωσης. Αν, όμως, μπορούσαν και οι ιδιώτες να τα ιδρύσουν και να τα λειτουργούν, τότε θα είχαν ήδη ιδρυθεί αποτεφρωτήρια σε όλη τη χώρα».

Ένα σημαντικό εμπόδιο κρίνει ο κ. Μπουτάρης είναι η σκληρή στάση της Εκκλησίας. Όπως επισημαίνει στο iPop.gr, «επιμένει να θέτει ζητήματα πίστης και δόγματος – παρότι στην πραγματικότητα αυτά δεν υπάρχουν». Παρόλα αυτά, ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης εκφράζει την αισιοδοξία του. «Θεωρώ, πάντως, ότι στο τέλος όλα αυτά θα ξεπεραστούν, και μόλις δημιουργηθούν τα πρώτα Κέντρα και αρχίσουν να λειτουργούν τα πνεύματα θα ηρεμήσουν».

Και τελικά πότε θα είναι έτοιμο το αποτεφρωτήριο στην Θεσσαλονίκη;

Στη Θεσσαλονίκη προχωράμε στη δημιουργία αποτεφρωτηρίου. Βρισκόμαστε στο στάδιο αναζήτησης του οικοπέδου όπου θα κατασκευαστεί το Κέντρο Αποτέφρωσης Νεκρών. Θέλω να πιστεύω ότι το Κέντρο θα βρίσκεται σε λειτουργία μέχρι το τέλος του 2016

Γιατί να θέλει κάποιος να αποτεφρωθεί;

Στο πολύ βασικό αυτό ερώτημα απαντάει μία 27χρονη κοπέλα μιλώντας στο iPop.gr:

Είμαι μόλις 27 ετών και πιστεύω ότι το να σκέφτομαι το τι θα γίνει όταν πεθάνω είναι πολύ μακρινό. Σκεπτόμενη, όμως, τους δικούς μου ανθρώπους που θα μείνουν πίσω δεν μπορώ να αντέξω την ιδέα ότι θα μείνουν πίσω να πλένουν καθημερινά μάρμαρα, τα οποία θα πλαισιώνουν το ένα μέτρο χώματος μέσα στο οποίο θα σαπίζει το σώμα μου. Πιστεύω στον Θεό αλλά δεν πιστεύω στο μαρτύριο το οποίο επιβάλει η Εκκλησία μας για τα συμφέροντα της. Αν έχει θάψει έστω και ένα οικείο σου πρόσωπο γνωρίζεις πως τα έξοδα της κηδείας, του μνήματος, της ενοικίασης του 1 μέτρου γης στο νεκροταφείο και μετά της συντήρησης των οστών είναι αβάσταχτο. Ενώ ένας ακόμα βασικός παράγοντας είναι η διαδικασία της εκταφής. Δεν θέλω, λοιπόν, να βάλω σε μία αιματηρή οικονομικά και ψυχολογικά διαδικασία την οικογένεια μου. Γι’ αυτό επιλέγω με κλειστά τα μάτια την αποτέφρωση. Σέβομαι όσους δεν την επιθυμούν, αλλά ακόμα και το νομικό πλαίσιο να μην είχε οριστεί στην Ελλάδα θα ακολουθούσα τον δρόμο προς την Βουλγαρία

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι η Ελλάδα προχώρησε επιτέλους παρακάτω, γύρισε σελίδα στο ζήτημα της αποτέφρωσης, κάνοντας το επόμενο βήμα και δημιουργώντας το νομικό πλαίσιο για το δικαίωμα στην αποτέφρωση. Σειρά έχει αυτή τη στιγμή το να μπορέσουν οι ενδιαφερόμενοι Δήμοι να ξεπεράσουν τα όποια γραφειοκρατικά ζητήματα προκύψουν, να βρεθούν οι κατάλληλοι χώροι, αλλά και η Εκκλησία να μπορέσει να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, δίνοντας με την σειρά της το δικαίωμα στον καθένα να επιλέξει, όχι μόνο το εάν θα ταφεί ή εάν θα αποτεφρωθεί, αλλά και το εάν επιθυμεί εξόδιο ακολουθία πριν την αποτέφρωση.

Photos: Menelaos Myrillas, Nikos Libertas /SOOC

The post Αποτέφρωση στην Ελλάδα – Το τέλος ενός δογματικού ταμπού appeared first on iPop.