Τo όπλo Τσακαλώτου στη μάχη με τους δανειστές (άρθρο)

Του Γιώργου Χ. Παπαγεωργίου

Η διαπραγμάτευση με τους δανειστές φτάνει σε κρίσιμο σημείο και η κυβέρνηση καλείται να κάνει επιλογές οι οποίες δεν είναι καθόλου εύκολες.

Η πρόταση που ετοιμάζεται να συζητήσει ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος στο Eurogroup βασίζεται στη λογική του ότι θα ενεργοποιηθούν μέτρα περικοπής δαπανών μόνο στην περίπτωση που οι στόχοι του προϋπολογισμού για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ δεν επιτευχθούν μετά το 2018, χωρίς να ληφθούν μέτρα από τώρα όπως απαιτεί το ΔΝΤ.

Πρόκειται

για μια χρονική επέκταση του λεγόμενου «δημοσιονομικού κόφτη», ο οποίος έχει ήδη νομοθετηθεί και ισχύει μέχρι και το 2018, αλλά και για μια περαιτέρω εξειδίκευσή του.

Στην ουσία το πρώτο βήμα για κάτι τέτοιο έχει ήδη γίνει, αφού στα συμπεράσματα του προηγούμενου Eurogroup έγινε ρητή αναφορά σε ένα «μηχανισμό και διαρθρωτικά μέτρα» που θα διασφαλίζει την επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων 3,5% σε μεσοπρόθεσμο διάστημα.

Η ελληνική πρόταση στο πλαίσιο αυτό προβλέπει ότι θα εξειδικευτούν συγκεκριμένοι τομείς δαπανών οι οποίες θα περικόπτονται εφόσον χρειαστεί στο μέλλον, έτσι ώστε να καλυφθούν οι απαιτήσεις που προβάλουν σήμερα οι δανειστές για νέα μέτρα και να απεμπλακεί η διαπραγμάτευση.

Η προϋπόθεση που βάζει η ελληνική πλευρά για να υιοθετήσει τον κόφτη είναι να υπάρξει συμφωνία για το σύνολο της δεύτερης αξιολόγησης αλλά και για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.

Το σκεπτικό του υπουργείου Οικονομικών είναι ότι με τη μέθοδο αυτή θα επιτευχθούν δύο στόχοι:

Δεν θα χρειαστεί να ψηφιστούν από τη Βουλή νέα μέτρα τώρα, ενώ ο μηχανισμός του «κόφτη» πιθανότατα δεν θα χρειαστεί να ενεργοποιηθεί εφόσον η οικονομία αρχίσει να ανακάμπτει.Εφόσον κλείσει η συμφωνία με βάση την πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης, θα κλείσει η εκκρεμότητα της δεύτερης αξιολόγησης και θα υιοθετηθούν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος με αποτέλεσμα το οικονομικό περιβάλλον να αλλάξει δραστικά και να ενισχυθεί η ανάκαμψη η οποία ήδη εμφανίζεται σε ορισμένους δείκτες τους τελευταίους μήνες.

Βέβαια, η εξειδίκευση του «κόφτη» σημαίνει ότι αναγκαστικά θα περιγραφούν τομείς δαπανών η περικοπή των οποίων θα έχει σημαντικό κοινωνικό κόστος, όπως οι συνταξιοδοτικές, ενώ πιθανότατα θα προβλέπεται και η δυνατότητα μείωσης του αφορολόγητου ορίου, κάτι που εάν τελικά συμβεί θα θίξει φορολογούμενους που δηλώνουν χαμηλά εισοδήματα.

Όμως, η ψυχρή αλήθεια είναι ότι εάν τελικά χρειαστεί να ενεργοποιηθεί ο «κόφτης» αναγκαστικά θα εφαρμοστεί σε μισθολογικές και συνταξιοδοτικές δαπάνες, ανεξάρτητα από το εάν έχουν περιγραφεί ή όχι, καθώς αυτές αποτελούν το 80% των κρατικών δαπανών.

Με λίγα λόγια, το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι η μόνη διέξοδος για να μην χρειαστεί να γίνουν νέες περικοπές σε κοινωνικά κρίσιμες δαπάνες, είναι να εφαρμοστεί ο νέος «κόφτης», έτσι ώστε να κλείσει με επιτυχία η διαπραγμάτευση και η άνοδος της οικονομίας να βοηθήσει τα δημόσια οικονομικά, έτσι ώστε τελικά οι περικοπές να καταστούν περιττές.