Στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου η Σαρία της Θράκης

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου θα κληθεί να κρίνει κατά πόσο είναι δυνατή η εφαρμογή του ισλαμικού δικαίου της Σαρία σε υπόθεση κληρονομικής διαφοράς μεταξύ Ελλήνων μουσουλμάνων της Θράκης καθώς παραπέμπεται στη μείζονα σύνθεση του Δικαστηρίου μια υπόθεση της Θράκης από το 2015.

Η γενική γραμματέας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Υπουργείο Δικαιοσύνης Μαρία Γιαννακάκη

μιλώντας στην ΕΡΤ Κομοτηνής, τόνισε ότι χθες έγινε και επίσημη ενημέρωση από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο που παρουσιάζει και επιστημονικό ενδιαφέρον. Ανέφερε επίσης ότι η Σαρία δε βασίζεται στην Συνθήκη της Λοζάννης του 1923 και ότι η Συνθήκη της Λοζάννης δεν αντίκειται στο Διεθνές Πλαίσιο Προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όμως η Σαρία βασίζεται στην Σύμβαση των Αθηνών. Επισήμανε ότι η απόφαση των τοπικών δικαστηρίων είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά το πρόβλημα εμφανίζεται όταν αυτές οι υποθέσεις φθίνουν στον Άρειο Πάγο και ανατρέπονται σχεδόν όλες οι αποφάσεις τον τοπικών δικαστηρίων. Και εδώ αρχίζει το πρόβλημα, διότι κάποιοι στον Άρειο Πάγο δεν τολμούν να κάνουν το αυτονόητο δηλαδή να εφαρμόσουν απλώς τους νομούς. Από την άλλη πλευρά ,τόνισε ότι οι συνθήκες έχουν ωριμάσει για τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν και μέχρι στιγμής κανείς από τους ομιλητές είτε από την μειονότητα είτε από την πλειοψηφία δεν υπερασπίζεται το καθεστώς που υπάρχει τώρα παρόλο που έχουν προτείνει διαφορετικές προτάσεις για αλλαγές σε συνέδρια και εκδηλώσεις για την Σαρία.
Η γενική γραμματέας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Υπουργείο Δικαιοσύνης Μαρία Γιαννακάκη , τόνισε επίσης ότι θα περιμένουν τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου προς τα τέλη Σεπτεμβρίου η Οκτωβρίου του 2017, θα μελετήσουν με πολύ μεγάλη προσοχή τις αποφάσεις του Δικαστηρίου και το σκεπτικό των αποφάσεων και ως πολιτεία θα προχωρήσουν πολύ συγκροτημένα και με διάλογο με την μουσουλμανική κοινότητα στις αλλαγές που πρέπει οπωσδήποτε να υπάρξουν. Επίσης από το προδικαστικό στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπάρχει μια έκθεση που εκπονείται αυτή την στιγμή στους κόλπους της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Σαρία που δείχνει ότι υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα κινητικότητα. Σε κάθε περίπτωση όμως δεν θα γίνει τίποτα ερήμην της μουσουλμανικής κοινότητας που το θέμα την άφορα άμεσα και όποιες αλλαγές υπάρξουν θα γίνουν μετά από διάλογο.
Να θυμίσουμε πως η υπόθεση που θα κριθεί στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για την Σαρία που εφαρμόζεται στην Θράκη αφορά στην προσφυγή της Χατιτζέ Μολλά Σαλί, κατοίκου Κομοτηνής, η οποία κληρονόμησε το σύνολο της περιουσίας του συζύγου της, με βάση διαθήκη την οποία συνέταξε ο ίδιος ενώπιον συμβολαιογράφου. Ωστόσο, οι δύο αδερφές του εκλιπόντος αμφισβήτησαν τη διαθήκη, υποστηρίζοντας ότι οι κληρονομικές υποθέσεις των μελών της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης, όπως του αδερφού τους, διέπονται από τους κανόνες της Σαρία και υπάγονται στην αρμοδιότητα του μουφτή και όχι στις διατάξεις του ελληνικού Αστικού Κώδικα. Οι δύο αδερφές επικαλέστηκαν μάλιστα τις Συνθήκες των Σεβρών και της Λοζάννης, σύμφωνα με τις οποίες τα ισλαμικά έθιμα και το θρησκευτικό δίκαιο εφαρμόζονται στους Έλληνες υπηκόους που είναι μουσουλμάνοι. Οι ισχυρισμοί των δύο αδερφών απορρίφθηκαν από τα ελληνικά δικαστήρια, τόσο σε πρώτο βαθμό όσο και κατά την έφεση που υπέβαλαν.
Ειδικότερα, το Εφετείο Θράκης έκρινε ότι η απόφαση του εκλιπόντος να προβεί σε σύνταξη διαθήκης ενώπιον συμβολαιογράφου ορίζοντας συγκεκριμένο άτομο ως κληρονόμο του, αποτελεί έκφραση του νομίμου δικαιώματός του να διαθέσει την περιουσία του υπό τους ίδιους όρους με τους υπόλοιπους Έλληνες πολίτες.
Ο Άρειος Πάγος, ωστόσο, αναίρεσε την απόφαση του Εφετείου, υποστηρίζοντας ότι τα κληρονομικά ζητήματα της μουσουλμανικής μειονότητας θα πρέπει να ρυθμίζονται από τον μουφτή, με βάση τους κανόνες του ισλαμικού νόμου.
Το εφετείο εξέτασε εκ νέου την υπόθεση με διαφορετική σύνθεση, και το 2015 εξέδωσε απόφαση με την οποία έκρινε ότι οι κανόνες του ισλαμικού νόμου είναι εφαρμοστέοι και η διαθήκη του εκλιπόντος δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα.
Η σύζυγος του εκλιπόντος προσέφυγε στο ΕΔΔΑ, υποστηρίζοντας ότι η εφαρμογή της Σαρία στις κληρονομικές της υποθέσεις, παρά το γεγονός ότι ο σύζυγός της συνέταξε τη διαθήκη σύμφωνα με τον ελληνικό Αστικό Κώδικα αποτελεί παραβίαση των διατάξεων της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (άρθρο 6 παρ. 1 και άρθρο 14).
Επιπρόσθετα, η προσφεύγουσα υποστηρίζει ότι έτυχε διαφορετικής μεταχείρισης από τα ελληνικά δικαστήρια λόγω της θρησκείας της, και πως η απόφαση της ελληνικής δικαιοσύνης της στέρησε τα τρία τέταρτα της κληρονομίας.
Η απόφαση αναμένεται με πολύ μεγάλο επιστημονικό και κοινωνικό ενδιαφέρον.
Η γενική γραμματέας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Υπουργείο Δικαιοσύνης Μαρία Γιαννακάκη, μιλώντας στην ΕΡΤ Κομοτηνής για τα υπέρογκα ποσά που πληρώνουμε ως χώρα και διασυρόμαστε – όπως οι αποφάσεις της ΕΔΔΑ (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) για την Μανωλάδα (πρόστιμο 700 χιλιάδες ευρώ), όπως επίσης και για την ευθύνη της δικαιοσύνης, τόνισε με έμφαση: «Η δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη και όποια αξιολόγηση για αυτές τις αποφάσεις που διασύρουν την Ελλάδα διεθνώς γίνεται εσωτερικά. Εμείς ως Υπουργείο Δικαιοσύνης προσπαθούμε να παράσχουμε στα πλαίσια του εφικτού οποιαδήποτε βοήθεια και με την μηχανογράφηση που έχει ξεκινήσει από τα διοικητικά δικαστήρια και για τα δικαστικά κτήρια (αύριο εγκαινιάζουμε το καινούργιο Δικαστικό Μέγαρο στο Βόλο) ώστε να επιτελεί η δικαιοσύνη το έργο της και να μην υπάρχουν οι τεράστιες καθυστερήσεις στις αποφάσεις των δικαστηρίων.