«Ο Μοσκώβ-Σελήμ» στη Μικρή Σκηνή της Στέγης

Ενα έργο-ύμνο στη φιλία και τον άνθρωπο, το «Μοσκώβ-Σελήμ», σε σκηνοθεσία Δημήτρη Ξανθόπουλου, ανεβάζει η Εφηβική Σκηνή της Στέγης, από τις 12 Νοεμβρίου 2016 έως τις 9 Απριλίου 2017.

«Ο Μοσκώβ-Σελήμ» είναι η ανάγκη της αποδοχής, η μοναξιά ενός ανθρώπου που η κοινωνία τον θεωρεί «τρελό», η ιστορία ενός αντιήρωα, που αντίστοιχες βρίσκουμε στις σελίδες της «ένδοξης» ιστορίας κάθε λαού. Οι ηθοποιοί της παράστασης μοιράζονται την αφήγηση, τα σώματα και οι φωνές γίνονται ένα, δίνοντας υπόσταση σε αυτό το υπέροχο κείμενο.

Το διήγημα, με φόντο τους ρωσοτουρκικούς

πολέμους του ύστερου 18ου αιώνα, αφηγείται την ιστορία ενός Τούρκου στρατιώτη, ο οποίος, μετά την απόρριψη από τον πατέρα του, επιζητεί την επιβεβαίωση και τη δικαίωσή του στα πεδία των μαχών. Όταν, μετά από χρόνια, βρίσκεται αιχμάλωτος στη Ρωσία, θα έρθει αντιμέτωπος με μία «αποκάλυψη». Η ανάγκη του για τρυφερότητα και δικαιοσύνη βρίσκει ανταπόκριση, ανέλπιστα, στον αιώνιο εχθρό. Η καρδιά του ελαφραίνει όταν μοιράζεται την ιστορία του με έναν Έλληνα στρατιώτη που επιθυμεί να τον ακούσει. «Φοβούμαι μήπως οι φανατικοί της ιδικής μου φυλής ονειδίσωσιν ένα Έλληνα συγγραφέα, διότι δεν απέκρυψε την αρετή σου, ή δεν υποκατέστησεν εν τη αφηγήσει σου έναν χριστιανικό ήρωα. Αλλά μη σε μέλη. Εξετίμησα εν σοι ουχί τον άσπονδο εχθρόν του Έθνους μου, αλλ’ απλώς τον άνθρωπον. Δια τούτο μη σε μέλη. Θα γράψω την ιστορίαν σου». Με αυτά τα λόγια αρχίζει ο Βιζυηνός να αφηγείται σε γλώσσα που πάλλεται από ρυθμό και δύναμη την ιστορία του Τούρκου Μοσκώβ-Σελήμ. Ο Μοσκώβ-Σελήμ είναι ένας Τούρκος που θα ήθελε να είναι Ρώσος, ένας μοναχικός άνθρωπος που όλοι αποφεύγουν και ειρωνεύονται, μέχρι που γνωρίζει έναν Ελληνα στρατιώτη, ο οποίος βλέπει στα μάτια του Σελήμ «πένθος της καρδίας». Και αποφασίζει να διηγηθεί την απίστευτη ζωή του και να μας χαρίσει ένα έργο υψηλής ψυχογραφικής ανάλυσης, βαθιά αντιπολεμικό, ένα κείμενο για την αγωνία της ταυτότητας και τις συνεχείς διαψεύσεις, ένα διήγημα που αναδεικνύει τον πλούτο και την περιπέτεια της γλώσσας μας.

«Ο Μοσκώβ-Σελήμ» είναι το τελευταίο διήγημα του Γεώργιου Βιζυηνού, το οποίο έγραψε έγκλειστος στο ψυχιατρείο. Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Εστία, το 1895, εν αγνοία του συγγραφέα του.

ΣυντελεστέςΣκηνοθεσία: Δημήτρης ΞανθόπουλοςΣκηνικά & Κοστούμια: Ελένη ΜανωλοπούλουΚίνηση: Χαρά ΚότσαληΦωτισμοί: Τάσος ΠαλαιορούταςΜουσική: Αλέξης ΚαλοφωλιάςΒοηθός σκηνοθέτη: Μαντώ ΓιαννίκουΒοηθός σκηνογράφου/ενδυματολόγου: Δάφνη ΠαπαϊωάννουΚατασκευή σκηνικού: Περσεφόνη ΝικολακοπούλουΝίνα Ιωαννίδου (FLERIA)Φιλολογικός σύμβουλος/σύμβουλος δραματουργίας: Ιωάννης-Ιόλαος Μανιάτης

Ερμηνεύουν: Νικολίτσα Ντρίζη, Αγγελική Παπαθεμελή, Κώστας Σεβδαλής, Γιώργος Φριντζήλας

Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση

Σημείωμα του σκηνοθέτη
Ο Μοσκώβ-Σελήμ (Η ιστορία ενός στρατιώτη)

-Ήτον μια συνεννόησης των ψυχών μας τω είπον. Κι εγώ δεν ημπόρεσα να ησυχάσω πριν επανέλθω να σε ιδώ, λέει ο αφηγητής

-Αλήθεια; αναφώνησε ο Μοσκώβ-Σελήμ μετά παιδικής χαράς. Καλά λοιπόν το λέγουν πως δύο άνθρωποι μπορεί να είναι τόσο ξένοι μεταξύ τους, και όμως οι ψυχές τους να είναι αδέλφια!

O Μοσκώβ-Σελήμ, μετά από 25 χρόνια πολέμου με τους μισητούς Ρώσους, ζει απομονωμένος από τον κόσμο, που τον θεωρεί τρελό. Το μόνο που επιθυμεί πια, είναι να φύγει μαζί τους πίσω στη Ρωσία. Η ανάγκη του, όμως, να μοιραστεί την ιστορία του με κάποιον που θα τον καταλάβει είναι βαθιά. Αυτή άλλωστε είναι και η λειτουργία που καθιστά τη θεατρική πράξη ζωντανή και ικανή να αφορά τόσο τους δημιουργούς της, όσο και τους θεατές της. Οι ηθοποιοί μεταφέρουν την ιστορία αυτού του παράδοξου Τούρκου στρατιώτη, κάνοντάς τη δική τους, κοινή τους ιστορία. Τα σώματα, οι φωνές τους, γίνονται ένα σώμα, μια φωνή που αντηχεί αυτό το υπέροχο αντιπολεμικό κείμενο, αυτή την ωδή στον άνθρωπο.

Ο Βιζυηνός όμως δεν μένει μόνο σε αυτό. «Ο Μοσκώβ-Σελήμ» είναι ένα διήγημα που μιλά για την επιθυμία ενός παιδιού να αγαπηθεί, να γίνει αποδεκτό από τον πατέρα του, για τη στρεβλή έννοια της αγάπης που μπορεί να διακατέχει μια οικογένεια, για το πώς αυτό που φαίνεται δεν είναι πάντα αυτό που είναι… Για την αρετή του ανθρώπου που δεν γνωρίζει σύνορα, φύλο, χρώμα ή εθνικότητα.

Μέσω της υπέροχης γλώσσας του Βιζυηνού, αναγνωρίζουμε το ταξίδι, την περιπέτεια της γλώσσας μας. Τον ήχο του τόπου μας. Σε μια εποχή που χρειάζεται να πατήσουμε ξανά γερά στα πόδια μας, ας προσπαθήσουμε να ανακαλύψουμε ξανά το παρελθόν μας. Κι αυτό καθιστά αναγκαίο να φτάσει αυτός ο λόγος ζωντανός στο κοινό, ιδίως στους εφήβους που θα παρακολουθήσουν την παράστασή μας. Να μην είναι ένα μουσειακό κείμενο που είναι υποχρεωμένοι να διδαχτούν στη σχολική τους ύλη. Ο πλούτος, άλλωστε, της γλώσσας του Βιζυηνού δεν είναι παρά πλούτος συναισθημάτων…
Δημήτρης Ξανθόπουλος

Στέγη Ιδρύματος Ωνάση

Συγγρού 107

Πληροφορίες: 210 900 5 800

12 Νοεμβρίου 2016 – 9 Απριλίου 2017

Παραστάσεις για ευρύ κοινό: Σάββατο & Κυριακή 19:00

Εισιτήρια

Κανονικό: 12 €
Μειωμένο, Φίλος ή Μικρή Παρέα (5-9 άτομα): 10 €
Μεγάλη Παρέα (10+ άτομα): 9 €
ΑΜΕΑ & Άνεργοι: 5 €
Συνοδός ΑΜΕΑ: 9 €