Με ποια νομίσματα θα κινείται η Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων;

Του Γιώργου Χ. Παπαγεωργίου

Οι ηγεσίες των μεγάλων χωρών της Ε.Ε. δήλωσαν ξεκάθαρα ότι είναι αποφασισμένες να κινηθούν προς την Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πολλά ερωτήματα για το τι ακριβώς σημαίνει αυτό, αλλά και για το ποια θα είναι η θέση της Ελλάδας στο νέο περιβάλλον.

Οι δηλώσεις των «4» ήρθαν να επισφραγίσουν πολιτικά τις τεχνοκρατικές προτάσεις που είχε παρουσιάσει λίγες μέρες

νωρίτερα ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ με πέντε σενάρια για το μέλλον της Ευρώπης, στα οποία περιλαμβανόταν η ιδέα των διαφορετικών ταχυτήτων αλλά και η επιστροφή αρμοδιοτήτων στα κράτη μέλη.

Ασφαλώς, οι τέσσερις μεγάλες χώρες έχουν πολλές διαφορές μεταξύ τους και μένει να δούμε πως θα εξελιχθούν οι συζητήσεις όταν φτάσουν στις λεπτομέρειες, όπου σίγουρα θα εκδηλωθούν πολλές αντιθέσεις.

Επιπλέον, μένει να φανεί ποιο θα είναι το αποτέλεσμα των γαλλικών εκλογών, διότι οι δημοσκοπήσεις σήμερα αποκλείουν μεν την εκλογή της Μαρίν Λεπέν στο δεύτερο γύρο, αλλά εάν γίνει η «έκπληξη», τότε όλοι οι σχεδιασμοί θα ανατραπούν.

Επί της ουσίας, όμως, με βάση το γενικό πλαίσιο που διαγράφεται, φαίνεται ότι οι σημερινές ηγεσίες των μεγάλων χωρών είναι αποφασισμένες να προχωρήσουν σε βαθύτερη ενοποίηση, με ομοσπονδιακά χαρακτηριστικά, όπως κοινό νόμισμα, κοινό υπουργείο Οικονομικών, κοινό στρατό, κοινή νομοθεσία για τη φορολογία, τις επιχειρήσεις, τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα, ευρωομόλογο κ.ο.κ.

Την ίδια στιγμή, θα είναι εφικτή και η επιστροφή αρμοδιοτήτων από τις Βρυξέλλες στις εθνικές αρχές των χωρών εκείνων που θα θελήσουν με τον τρόπο αυτό να «απαντήσουν» στην αντίδραση της κοινής γνώμης απέναντι στην απρόσωπη γραφειοκρατία της Ε.Ε.

Το ερώτημα είναι εάν θα πρόκειται για μια ομοσπονδία που θα περιοριστεί σε ένα σκληρό πυρήνα ή θα είναι ανοιχτός ο δρόμος και για άλλες χώρες που θα θελήσουν να συμμετάσχουν σε δεύτερη φάση εφόσον, βέβαια, θα μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις.

Ένα άλλο ερώτημα είναι τι θα γίνει με τις χώρες που είναι σήμερα είναι μέλη του ευρώ, αλλά δεν θα είναι μέλη του νέου πυρήνα, είτε διότι δεν θα το θελήσουν είτε διότι δεν θα καλύπτουν τις προϋποθέσεις.

Κάτι τέτοιο δημιουργεί την προοπτική να υπάρχουν δύο κατηγορίες χωρών: Εκείνες που θα είναι μέλη του πυρήνα και ταυτόχρονα «εκδότες» του ευρώ και τις άλλες χώρες που θα είναι στην δεύτερη ταχύτητα.

Λογικά οι χώρες που θα μείνουν εκτός του πυρήνα θα μπορούν να χρησιμοποιούν το ευρώ, έχοντας, όμως, περιορισμένη συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων για το κοινό νόμισμα ή εναλλακτικά θα πρέπει να επιστρέψουν σε εθνικό νόμισμα εκτός κι αν δημιουργηθεί ένα «δεύτερο ευρώ», πιο ελαστικό, για τις ανάγκες της περιφέρειας.

Το βέβαιο είναι ότι το επόμενο διάστημα ο χάρτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ευρωζώνης ξανασχεδιάζεται και η Ελλάδα πρέπει να βρίσκεται σε εγρήγορση για να παρακολουθήσει και να κατανοήσεις τις εξελίξεις και να βρει τη θέση της στο νέο περιβάλλον.