Ιταλία: Ο απολογισμός του επιτελικού κράτους και ο σχεδιασμός της επόμενης μέρας υπό το βλέμμα της Τρόικα

Ύστερα από μία εβδομάδα συναντήσεων με Συνδέσμους, Ομοσπονδίες, Συνδικάτα και εκπροσώπους πολλαπλών τομέων, την Κυριακή η Κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Conte ολοκλήρωσε την πολυήμερη συνέλευση του επιτελικού κράτους.

Με φόντο την όμορφη Villa Pamphilj της Ρώμης, ο Giuseppe Conte εξέφρασε την ικανοποίησή του για τις διάφορες συναντήσεις – σχεδον 100 στο σύνολο – που έλαβαν μέρος κατά την διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας και που άρχισε να δείχνει τον δρόμο που θα χαράξει

Παρουσιάστηκαν 187 σχέδια με σκοπό την ανάπλαση της ιταλικής οικονομίας, με πολλές προτάσεις προερχόμενες από εκπροσώπους Συνδέσμων και Ομοσπονδιών. Χαρακτηριστική ήταν η πρόταση του Προέδρου του Συνδέσμου Βιομηχάνων Ιταλίας Bonomi, ένα μεγαλεπήβολο πλάνο με ορίζοντα 5ετίας. Να τονίσουμε πως εξίσου σημαντική ήταν και η λίστα προτεραιοτήτων της Προέδρου της Κομισιόν von der Leyen, η οποία και συνεχάρη την κυβέρνηση Conte για τον τρόπο αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης.

Από τα πολλά σχέδια και προτάσεις στο καλάθι της κυβέρνησης, ο Conte θα πρέπει να επιλέξει τα πιό ουσιαστικά και σημαντικά, αλλά και τα πιο εφαρμόσιμα, με στόχο την μετατροπή τους σε έμπρακτες και ουσιαστικές πρωτοβουλίες.

Οι κυβερνητικές προτάσεις έχουν ορίζοντα πολυετίας όπως, η εξάπλωση του Δικτύου Υψηλής Ταχύτητας τρένων στο νότο της Ιταλίας και η δημιουργία ενός ενιαίου δικτύου οπτικής ίνας υψηλής απόδοσης Internet στην χώρα και την παράλληλη ψηφιακή επανάσταση στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.

Το μεγάλο ενδιαφέρον όμως στρέφεται στην ιδέα της μείωσης του ΦΠΑ απο το 22% στο 12% σε σύντομο χρονικό διάστημα, ώστε να υπάρξει μια ώθηση της αγοράς πριν απο την εκταμίευση του Recovery Fund από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μια πρωτοβουλία που απαιτεί μεγάλη γενναιότητα απο την Κυβέρνηση, αφού αυτή θα κόστιζε στο κράτος έως και 4,5 δισ. ευρώ ανα μονάδα σε μειωμένα έσοδα. Παρά τις έκπληκτες αντιδράσεις των κομμάτων της Κυβερνητικής συμμαχίας, τα οποία σχολιάζουν την ανακοίνωση ως προσωπικό σποτ του Conte, αυτή η υπό συζήτηση απόφαση θα ωθήσει και θα φέρει μεγάλη ανάσα στην εγχώρια αγορά. Επίσης θα μπορούσε να αποτελέσει το κλειδί στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, έστω εν μέρει, αφού οι πρώτες πληροφορίες αναφέρουν πως ένα τέτοιο μέτρο θα αφορά αποκλειστικά ηλεκτρονικές πληρωμές ή αυτές με πλαστικό χρήμα.

Μεγάλη αναμονή λοιπόν σε ότι αφορά την πιθανότητα μιας τέτοιας εξέλιξης, η οποία όμως δεν είναι και η μοναδική πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει η Κυβέρνηση του Giuseppe Conte.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα προβληματισμού που αντιμετωπίζει η Ιταλία είναι η συστημική καθυστέρηση του δημόσιου τομέα, κάτι πολύ σημαντικό με προφανείς επιπλοκές στην καθημερινότητα πολιτών και επιχειρήσεων. Το «δημόσιο» αποτελεί ενδημικό πρόβλημα για όλες τις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου και παράλληλα αποτελεί εύκολο στόχο των frugals του Ευρωπαϊκού Βορρά, ειδικά τώρα που ξεκινά η συζήτηση για εκταμίευση πόρων για την μετα-CoViD εποχή. Να σημειώσουμε πως η πλειοψηφία των παρευρισκομένων στην Συνέλευση, από τον Vittorio Colao του έκτακτου επιστημονικού επιτελείου εως και την Τρόικα, εξέφρασαν την ανάγκη επαναστατικοποίησης αλλά και απλοποίησης του δημοσίου τομέα.

Ο Giuseppe Conte δέχτηκε σφοδρή και πολύπλευρη κριτική για την διοργάνωση αυτής της Συνέλευσης, ειδικότερα για την απόφασή του να οργανωθεί εκτός επίσημων εδρών, όπως π.χ. το Κοινοβούλιο και για τον λόγο αυτό εισέπραξε, από την αντιπολίτευση της Δεξιάς, κατηγορίες τύπου «διοργάνωση προσωπικής πασαρέλας». Γι’ αυτό άλλωστε και ο Πρωθυπουργός Κόντε θα χρειαστεί να αποδείξει πως αυτή η πρωτοβουλία του δεν ήταν πολιτική αλλά αναγκαία.

Παράλληλα, η Ιταλία αντιμετωπίζει την σκληρότερη οικονομική κρίση της απο τον ΔΠΠ. Με προβλεπόμενο ΑΕΠ σε ύφεση που θα ξεπερνά το -10% για το 2020, όπως δήλωσε στις 22 Ιουνίου και ο Κυβερνήτης της Τράπεζας της Ιταλίας Ignazio Visco, η χώρα χρειάζεται ένα σχέδιο αναγέννησης που να την απογειώνει τόσο σε πολιτικό, όσο σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Κάτι που φαντάζει μεταξύ δύσκολου και ακατόρθωτου, έχοντας υπόψιν τα πολλαπλά εσωτερικά και εξωτερικά μέτωπα.

Η Ιταλία με το βλέμμα στραμμένο στην Ευρώπη ελπίζει να λάβει τα 172 δισ. ευρώ ενίσχυσης ώστε να μπορέσει να πραγματοποιήσει τις επενδύσεις αλλά και την αναδιάρθρωση της χώρας. Εκτός βέβαια κι αν υπερισχύσει η αντίσταση των frugals του ευρωπαϊκού Βορρά. Το πλήρες σχέδιο προβλέπεται να παρουσιαστεί στο ιταλικό Κοινοβούλιο μέσα στο μήνα Σεπτέμβριο.

Αυτό όμως που σίγουρα δημιουργεί σκέψεις είναι το διακριτικό μέν, εμφανή δε, βλέμμα της Τρόικα στις προγραμματικές κινήσεις της Ιταλίας. Η παρουσία – έστω και διαδικτυακή – των προέδρων του τριμελές οργάνου κατά την διάρκεια του Επιτελικού Κράτους την περασμένη εβδομάδα με (θετικά) σχόλια για τις πράξεις της Κυβέρνησης την περίοδο της υγειονομικής κρίσης, αποτελούν κάτι περισσότερο από το απλό μάτι ενός Big Brother. Φαίνεται να είναι περισσότερο η ματιά ενός επιτηρητή, έτοιμου να επέμβει σε περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά. Μήπως οσμή μνημονίου;

Ανταπόκριση: Κρίστιαν Μαυρής

www.ert.gr