Ήρθε η ώρα για ένα «ελληνικό παραγωγικό μνημόνιο»

Του Γιώργου Χ. Παπαγεωργίου

Τα στοιχεία που ανακοίνωσε ο διεθνής οργανισμός προώθησης της επιχειρηματικότητας Endeavor, για την Ελλάδα είναι απογοητευτικά: Το 84% των νέων επιχειρήσεων που δημιουργήθηκαν το 2016 επικεντρώθηκαν σε κλάδους με εσωστρεφή προσανατολισμό όπως εστιατόρια, μπαρ, catering, λιανική τροφίμων και λιανεμπόριο, τους λεγόμενους μη εμπορεύσιμους τομείς της οικονομίας, επειδή δεν είναι εξαγωγικοί. Μόλις το 16% των νέων εταιρειών ήταν σε

Επιπλέον, οι μοναδικοί κλάδοι στους οποίους ιδρύθηκαν περισσότερες νέες εταιρείες πέρυσι σε σχέση με το 2012 ήταν ο τουρισμός και οι ιατρικές υπηρεσίες (διαβάστε περισσότερα κάνοντας κλικ εδώ).

Τα συγκεκριμένα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι τα μνημόνια και οι υποτιθέμενες «μεταρρυθμίσεις» ουδέν αποφέρουν στο πεδίο της ανασυγκρότησης της οικονομίας και αλλαγής του στρεβλού αναπτυξιακού μοντέλου πριν την κρίση.

Παρά τη μεγάλη εσωτερική υποτίμηση που συντελείται τα τελευταία χρόνια (μείωση εισοδημάτων και απαξίωση των περιουσιακών στοιχείων) δεν έχουν αναπτυχθεί εξωστρεφείς δραστηριότητες και το μόνο που κινείται είναι ο τομέας των τροφίμων και της εστίασης.

Με λίγα λόγια το εισόδημα που παράγεται στην Ελλάδα προκύπτει κυρίως από τις αγοραπωλησίες που κάνουμε μεταξύ μας και τα έσοδα από τον τουρισμό.

Εάν, όμως, δεν έχουμε κάτι να πουλήσουμε στη διεθνή αγορά, δεν μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε τα προϊόντα που θέλουμε να αγοράζουμε, είτε πρόκειται για γερμανικά αυτοκίνητα, είτε για αμερικανικά κινητά τηλέφωνα.

Το συμπέρασμα είναι ότι τα μνημόνια και τα σκληρά μέτρα ουδέν εισέφεραν στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, το οποίο υποτίθεται ότι ήταν το ζητούμενο και η παθολογία της οικονομίας που υπήρχε πριν την εκδήλωση της κρίσης αναπαράγεται.

Το ίδιο άλλωστε δείχνουν και τα στοιχεία για τις εξαγωγές: Από το 2008 μέχρι πέρσι οι ελληνικές εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 18%, ενώ σε Πορτογαλία και Ισπανία κατά 32,4% και 32,9% αντίστοιχα και κατά 105% στην Ιρλανδία.

Οι αιτίες για την κατάσταση είναι πολλές και το πρόβλημα είναι σύνθετο, αλλά η ουσία είναι ότι δεν επιτεύχθηκε ο βασικός σκοπός των μνημονίων, που υποτίθεται ότι ήταν η αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και η υποκατάσταση της δραστηριότητας μη εμπορεύσιμων κλάδων από εξαγωγικούς τομείς.

Παρόλο δε που η αποτυχία των πολιτικών που εφαρμόστηκαν είναι δεδομένη, ουδεμία ουσιαστική αναπροσαρμογή δεν έγινε στην «συνταγή» των μέτρων.

Η αλήθεια είναι, βέβαια, ότι η βασική προτεραιότητα των μνημονίων δεν είναι η ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας, αλλά η διασφάλιση αποπληρωμής των δανεικών και η επέκταση των οικονομικών και επιχειρηματικών συμφερόντων των ισχυρών χωρών της ευρωζώνης στο εσωτερικό της χώρας μας.

Δεν πρόκειται οι χώρες του πυρήνα να κάνουν την Ελλάδα εξαγωγική δύναμη, διότι το ρόλο αυτό τον επιφυλάσσουν για τον εαυτό τους και τον διαφυλάσσουν ως κόρη οφθαλμού.

Το μνημόνιο των δανειστών δεν είναι η λύση στα δικά μας προβλήματα, αλλά η απάντηση στις δικές τους ανάγκες.

Το ζήτημα για την ελληνική οικονομία δεν είναι πώς θα διασφαλίσουμε τη συνέχιση της επιβίωσης με δανεικά, με την πολυθρύλητη επιστροφή της χώρας στις αγορές.

Το θέμα είναι τι θα πουλάει η χώρα στη διεθνή αγορά έτσι ώστε να δημιουργηθεί νέο εισόδημα και απασχόληση.

Η ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας και η ανάδειξη των παραγωγικών δυνατοτήτων της χώρας μας είναι εθνική υπόθεση.

Δεν πρόκειται να μας δώσουν τη λύση οι δανειστές.

Αντιθέτως, οι πολιτικές ηγεσίες της χώρας μας θα χρειαστεί να δώσουν μάχη με άλλα ευρωπαϊκά συμφέροντα για να διεκδικήσουν μια αναβαθμισμένη θέση στον ευρωπαϊκό καταμερισμό εργασίας, ο οποίος σήμερα τοποθετεί την Ελλάδα σε μια δεύτερη περιφερειακή ταχύτητα, φτωχότερη και εξαρτώμενη παραγωγικά και χρηματοδοτικά από το κέντρο.

Στην πραγματικότητα χρειάζεται ένα «αντιμνημόνιο» ή ένα «ελληνικό μνημόνιο», το οποίο θα βασίζεται σε ένα σχέδιο που θα εξυπηρετεί τις ελληνικές ανάγκες, θα προβλέπει θυσίες αλλά θα καταλήγει και σε ένα αποτέλεσμα, σε αντίθεση με τα «εισαγόμενα μνημόνια» τα οποία ανανεώνουν το φαύλο κύκλο.