Δίκοπο μαχαίρι το πλεόνασμα (Άρθρο)

Του Γιώργου Χ. Παπαγεωργίου

Η κυβέρνηση το 2016 πέτυχε και με το παραπάνω το στόχο για το λεγόμενο πρωτογενές πλεόνασμα, δηλαδή το ποσό που περισσεύει στον προϋπολογισμό από τη λειτουργία του Κράτους (έσοδα μείον έξοδα), προτού πληρωθούν οι τόκοι για το χρέος.

Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μετά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ δήλωσε ότι το πρωτογενές πλεόνασμα

το 2016 θα φτάσει πολύ πάνω από το 3% του ΑΕΠ, ήτοι περισσότερα από 5,4 δισ. ευρώ και πάντως πολύ ψηλότερα από τον αρχικό στόχο που ήταν 0,5% του ΑΕΠ.

Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε επίσης ότι το επίτευγμα αυτό διαψεύδει τις δυσοίωνες προβλέψεις του ΔΝΤ, το οποίο αμφισβητεί τη δυνατότητα επίτευξης του στόχου για 3,5% το 2018 και με βάση την αμφισβήτηση αυτή απαιτεί παραπάνω μέτρα.

Είναι γεγονός ότι η επιτυχία του 2016 οπλίζει με επιχειρήματα την ελληνική πλευρά, η οποία στο θέμα αυτό υποστηρίζεται και από την Κομισιόν.

Ωστόσο, το γεγονός αυτό δεν εμποδίζει τους εκπροσώπους του ΔΝΤ, ιδιαίτερα τον επικεφαλής του ευρωπαϊκού τομέα Πολ Τόμσεν να επιμένουν στις απαιτήσεις τους, αλλά και να αμφισβητούν ότι η υπέρβαση του 2016 προδικάζει και το πλεόνασμα του 2018, διότι ισχυρίζονται ότι κατά ένα μεγάλο μέρος τα αποτελέσματα δεν είναι επαναλαμβανόμενα. Πηγές μάλιστα των δανειστών υποστηρίζουν ότι σημαντικό ρόλο το 2016 έπαιξαν τα έσοδα από φορολογικά πρόστιμα που επιβλήθηκαν τα οποία δεν μπορούν να αυξάνονται κάθε χρόνο, αλλά και από δαπάνες που κρατήθηκαν χαμηλά.

Βέβαια, η υπέρβαση του πλεονάσματος έχει και κόστος για την οικονομία, καθώς τα πρόσθετα ποσά που περίσσεψαν στον προϋπολογισμό προκύπτουν από φόρους που εισπράχθηκαν και δαπάνες που δεν πραγματοποιήθηκαν, που αντιστοιχούν τουλάχιστον σε περισσότερα από 3 δισ. ευρώ -ανάλογα με τα τελικά στοιχεία για ύψος της υπέρβασης.

Αυτό σημαίνει ότι εάν δεν υπήρχε η υπέρβαση του πλεονάσματος, τα χρήματα αυτά δεν θα είχαν αφαιρεθεί από την οικονομία για να ενισχύσουν τον προϋπολογισμό και θα είχαν στηρίξει την ανάπτυξη, η οποία το 2016 ήταν μηδενική.

Το πλεόνασμα του 2016 δεν μεταφέρεται στο επόμενο έτος, αφού το ποσό κατευθύνεται κατά το μεγαλύτερο μέρος στην αποπληρωμή του χρέους, εκτός από ένα 30% που μπορεί να διοχετευτεί σε αναπτυξιακές ή κοινωνικές δαπάνες εφόσον οι δανειστές εγκρίνουν κάτι τέτοιο.

Είναι σαφές επομένως ότι εάν τελικά η υπέρβαση του πλεονάσματος βοηθήσει την κυβέρνηση στη διαπραγμάτευση για τα μέτρα, αυτό θα έχει επιτευχθεί με ένα κόστος για την οικονομία.