Αντιδράσεις για τις αναφορές Μακρόν-Τραμπ περί «νέας συμφωνίας» για τα πυρηνικά του Ιράν

Τη νομιμότητα μιας ενδεχόμενης νέας συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας του, αμφισβήτησε ο Ιρανός πρόεδρος Χασάν Ροχανί, απαντώντας στις σχετικές δηλώσεις που έκαναν την Τρίτη ο Εμανουέλ Μακρόν και ο Ντόναλντ Τραμπ. Σε συζήτηση για την περιφερειακή ασφάλεια καλεί το Ιράν τις χώρες του Κόλπου. Η ισχύουσα συμφωνία λειτουργεί και πρέπει να διαφυλαχθεί, δήλωσε από την πλευρά της η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι.

Προειδοποιήσεις Τραμπ κατά Ιράν και παράθυρο για νέα πυρηνική συμφωνία (video)

«Μαζί με τον ηγέτη μιας ευρωπαϊκής χώρας λένε: “Θέλουμε να λάβουμε απόφαση για μια επταμερή συμφωνία”», επεσήμανε ο Ροχανί στη διάρκεια ομιλίας του που μεταδόθηκε από την κρατική τηλεόραση του Ιράν. «Για ποιο λόγο; Με ποιο δικαίωμα;», διερωτήθηκε.

Μάλιστα ο Ιρανός πρόεδρος εμφανίστηκε ιδιαίτερα σκληρός απέναντι στον Αμερικανό ομόλογό του: «Δεν έχετε κανένα υπόβαθρο στην πολιτική. Δεν έχετε κανένα υπόβαθρο στα νομικά. Δεν έχετε κανένα υπόβαθρο στις διεθνείς συνθήκες». «Πώς μπορεί ένας έμπορος, ένας κατασκευαστής ακινήτων, ένας κατασκευαστής πύργων να κρίνει τις διεθνείς υποθέσεις;», είπε χαρακτηριστικά.

Την ίδια ώρα, μιλώντας ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ κατά τη διάρκεια συνεδρίασής της με θέμα την παγκόσμια ειρήνη, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ απηύθυνε πρόσκληση στις χώρες του Κόλπου να συζητήσουν με την Τεχεράνη για την περιφερειακή ασφάλεια.

Ο Ζαρίφ εισηγήθηκε τη δημιουργία ενός «περιφερειακού φόρουμ διαλόγου», προκειμένου να τερματιστούν οι «ηγεμονικές ψευδαισθήσεις» ορισμένων χωρών. «Προσκαλούμε τους γείτονές μας σε αυτό το ταραχώδες περιβάλλον, που γνώρισε πολλούς πολέμους, να μας συναντήσουν σε αυτό το εγχείρημα», πρόσθεσε ο επικεφαλής της ιρανικής διπλωματίας.

Δεν υπάρχει εναλλακτική στην υπάρχουσα συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ: «Τασσόμαστε υπέρ της διατήρησης της συμφωνίας στην τρέχουσα κατάστασή της. Η συμφωνία στην υπάρχουσά της μορφή είναι καρπός διπλωματικών προσπαθειών πολλών χωρών».

«Το ερώτημα που τίθεται είναι αν θα καταστεί δυνατόν στην τρέχουσα κατάσταση να ξανακάνουμε μια δουλειά που θα στεφθεί με επιτυχία», πρόσθεσε ο Ντμίτρι Πεσκόφ.

Μια «νέα συμφωνία» πρότεινε ο πρόεδρος Μακρόν

«Έχουμε διαφωνίες για τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν», παραδέχθηκε ο Γάλλος πρόεδρος αναφερόμενος στη συμφωνία που υπεγράφη τον Ιούλιο του 2015 στη Βιέννη μεταξύ του Ιράν και των μεγάλων δυνάμεων (ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Γαλλία, Βρετανία και Γερμανία) έπειτα από χρόνια διαπραγματεύσεων.

Βάσει της συμφωνίας αυτής, η Τεχεράνη δέχθηκε να παγώσει το πυρηνικό της πρόγραμμα ως το 2025.

Όποια κι να είναι η απόφαση του Τραμπ, ο οποίος πρέπει να ανακοινώσει στις 12 Μαΐου αν θα αποσύρει τη χώρα του από τη συμφωνία, ο Μακρόν πρότεινε να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για μια νέα, με βάση τέσσερα ζητήματα:

Να διατηρηθεί η απαγόρευση εμπλουτισμού ουρανίου, το πρώτο στάδιο για την κατασκευή ατομικής βόμβας, όπως προβλέπεται στη συμφωνία του 2015. Αν οι ΗΠΑ παραμείνουν στη συμφωνία, το θέμα έχει διευθετηθεί. Αν ο Τραμπ αποφασίσει να την εγκαταλείψει, η ιδέα είναι να ξεκινήσουν συζητήσεις για το πώς θα μπορεί να ελέγχεται η πυρηνική δραστηριότητα του Ιράν.Να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξει πυρηνική δραστηριότητα από το Ιράν μακροπρόθεσμα και άρα μετά το 2025, οπότε βάσει της τρέχουσας συμφωνίας προβλέπεται η σταδιακή άρση κάποιων τεχνικών περιορισμών στις πυρηνικές δραστηριότητες του Ιράν, κάτι που θα επιτρέψει στην Τεχεράνη να ξεκινήσει και πάλι τον εμπλουτισμό ουρανίου.Να τερματιστούν οι βαλλιστικές δραστηριότητες του Ιράν στην περιοχή, μια αναφορά στο βαλλιστικό πρόγραμμα μικρού και μεσαίου βεληνεκούς που αναπτύσσει εδώ και χρόνια η Τεχεράνη.Να δημιουργηθούν οι όροι για μια πολιτική λύση που θα περιορίσει τις δραστηριότητες του Ιράν στην περιοχή, την Υεμένη, τη Συρία, το Ιράκ και τον Λίβανο. Ο Μακρόν αναφερόταν στις ειρηνευτικές συνομιλίες για τη Συρία που βρίσκονται σε αδιέξοδο κυρίως εξαιτίας της αντίθεση της Μόσχας και του Ιράν, αλλά και στον εμφύλιο πόλεμο στην Υεμένη, όπου η Τεχεράνη κατηγορείται ότι στηρίζει τους σιίτες αντάρτες Χούτι. Στον Λίβανο το Ιράν στηρίζει τη Χεζμπολάχ.

«Δεν σκίζουμε μια συμφωνία για μην πάμε πουθενά. Πρέπει να δημιουργήσουμε μια πιο διευρυμένη συμφωνία για το Ιράν, ώστε να υπάρξει σταθερότητα στην περιοχή», τόνισε ο Γάλλος πρόεδρος.

Οι διαπραγματεύσεις

Μια μικρή ομάδα υπουργών έχει ήδη αρχίσει να εργάζεται για το θέμα, επεσήμανε ο Μακρόν, και θα συναντηθούν ξανά «σύντομα». Η Γαλλία πρότεινε να συζητήσει αυτή τη νέα συμφωνία με τους Ευρωπαίους εταίρους της, αλλά και «φυσικά με τη Ρωσία και την Τουρκία».

Οι αβεβαιότητες

Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει αποσαφηνίσει ποια θα είναι η απόφασή του για τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, την οποία προεκλογικά είχε απειλήσει «να σκίσει» για να επιβάλει νέες κυρώσεις εναντίον της Τεχεράνης. Όμως δεν φάνηκε να δέχεται την πρόταση Μακρόν.

«Κανείς δεν γνωρίζει τι θα κάνω στις 12 Μαΐου», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος. «Πιστεύω ότι θα έχουμε μια σούπερ ευκαιρία να καταλήξουμε σε μια πιο μεγάλη συμφωνία, ίσως», πρόσθεσε.

«Αλλά θα δούμε. Θα δούμε αν θα κάνω αυτό που κάποιοι περιμένουν. Αν θα είναι ή όχι δυνατό να καταλήξουμε σε μια καλύτερη συμφωνία, με στέρεες βάσεις», επεσήμανε ο Τραμπ. «Διότι αυτή είναι μια συμφωνία με σαθρές βάσεις, είναι μια κακή συμφωνία, μια κακή δομή».

Ακόμη όμως και αν η Ουάσιγκτον αποσυρθεί από τη συμφωνία, οι άλλες δυτικές χώρες που την έχουν υπογράψει ήδη σκέφτονται πώς μπορούν να τη διατηρήσουν χωρίς τις ΗΠΑ, δήλωσε ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον.

Πηγές: Γαλλικό Πρακτορείο, Reuters, ΑΠΕ-ΜΠΕ

www.ert.gr