Βιζυηνός και… επικαιρότητα!

Είναι συνηθισμένο να λέμε για τους μεγάλους συγγραφείς και για τα μεγάλα κείμενα ότι είναι πάντα επίκαιρα. Και είναι πραγματικά απόλυτα σωστό.

Ειδικά στην περίπτωση του Θρακιώτη συγγραφέα με την ταπεινή καταγωγή αλλά και την τεράστια μόρφωση, είναι νομίζω αντιληπτό όχι μόνο από κάποιον μυημένο θεατή ή αναγνώστη αλλά κι από απλούς -λαϊκούς ανθρώπους. Μάλιστα στους δεύτερους-κι αυτό το λέω από προσωπική εμπειρία-η πρόσληψη είναι μεγαλύτερη.

Γιατί όμως; Γιατί Βιζυηνός σήμερα; Τα αυτογραφικά διηγήματα του συγγραφέα

που δεν έζησε καν στον εικοστό αιώνα μπορούν να αφορούν τον σύγχρονο άνθρωπο της ταχύτητας και της τεχνολογίας;

Την απάντηση κατά τη γνώμη μου μπορούμε να την δώσουμε εύκολα αν αναλογιστούμε τι ιδέες διαπραγματεύεται ο Βιζυηνός στα διηγήματά του και πως αυτές σήμερα είναι θα έλεγα ο μόνος δρόμος για να μπορέσουμε να δώσουμε μιαν απάντηση στην χάρτινη κι επίπλαστη ευτυχία που μας πουλούν εδώ και χρόνια και που εμείς με δική μας προσωπική ευθύνη την καλοδεχόμαστε ανοίγοντας στην ουσία την πόρτα σ έναν απ τους πιο δύσκολους αντιπάλους μας. Την κατάθλιψη! Η οποία στην ουσία καταθλίβει-συνθλίβει αργά και σταθερά την όποια προσπάθεια κάνουμε για να χαρούμε-δηλαδή να ζήσουμε ελεύθεροι!

Γιατί για μένα η χαρά είναι ελευθερία-η βαθιά λύπη φόβος! Και οι φόβοι δεν θα μας λείψουν έτσι κι αλλιώς. Η χαρά όμως;

Χωρίς αυτήν δεν μπορεί να υπάρχει ζωή.

Ο Σοφοκλής στην Αντιγόνη βάζει τον άγγελο να λέει.. «Οι άνθωποι..όταν φύγουν μακριά τους οι χαρές εγώ δεν λέω πως ζουν. Όποιος το πάθει αυτό είναι για μένα ζωντανός νεκρός..Μάζεψε όσα πλούτη θες κι έχε τα σπίτι σου, ζήσε και γίνε Βασιλιάς ,σχήμα μεγάλου ανθρώπου πάρε, άμα λείψει από μέσα σου η χαρά, ότι μένει και για σκιά καπνού να μου το δίνανε εγώ δεν θα τ’ αγόραζα μπροστά στην ευτυχία!»

Ο Βιζυηνός δείχνει έναν πνευματικό δρόμο μέσα απ το προσωπικό δράμα για την απόκτηση αυτής της βαθύτερης χαράς. Προβάλει ιδέες ξεχασμένες λίγο ως πολύ-ειδικά σήμερα. Μιλάει για παρεξηγήσεις, για πράξεις που οδηγούν σε αμαρτήματα (ή λογική αστοχία όπως σημαίνει στα αρχαία Ελληνικά η λέξη αμάρτημα), αλλά και για εξομολόγηση. Για συγχώρεση! Και κατ’ επέκταση για αγάπη.

Μέσω αυτής επιτυγχάνεται η πνευματική ισορροπία στον άνθρωπο. Στο «Αμάρτημα της μητρός μου λίγο πριν το τέλος του διηγήματος γράφει σαν άλλος Οιδίποδας αυτό που ένοιωσε μετά την αποκάλυψη-από την ίδια του την μητέρα- του «αμαρτήματος» της.. «Τώρα μοῦ ἠνοίγησαν οἱ ὀφθαλμοί, καὶ ἐκατάλαβα πολλὰς πράξεις τῆς μητρός μου, αἱ ὁποῖαι πότε μὲν ἐφαίνοντο ὡς δεισιδαιμονία, πότε δὲ ὡς αὐτόχρημα μονομανίας ἀποτελέσματα.»

Και δεν μένει εκεί-πηγαίνει ακόμη πιο βαθιά!Διότι δείχνει και την άλλη πλευρά-εκείνη της μητέρας του-η οποία δεν μπορεί να συγχωρήσει τον ίδιο της τον εαυτό και γι αυτό ακριβώς μένει για πάντα αλύτρωτη..!

*Ο Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος πρωταγωνιστεί στην παράσταση «Το Αμάρτημα της μητρός μου» του Γ.Βιζυηνού σε σκηνοθεσία Δήμου Αβδελιώδη, η οποία παιζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο Θέατρο «Θησείον»