Θέατρο – Η όπερα της πεντάρας του Μπρεχτ στο Παλλάς

Αν και δεν δηλώνει ένθερμος οπαδός του Μπρεχτ ο Γιάννης Χουβαρδάς, θεωρεί εξαίρεση την «Όπερα της Πεντάρας» που ανεβάζει στο θέατρο Παλλάς από τις 24 Φεβρουαρίου και για είκοσι παραστάσεις. Το έργο ανήκει στην πρώιμη περίοδο του Γερμανού δραματουργού, «όπου τα πάντα ήταν ανοιχτά και δεν είχε διαμορφώσει ακόμα αυτό το απόλυτο πολιτικό στίγμα, το οποίο αναγνωρίζουμε αργότερα στη διδακτική του περίοδο» λέει σκηνοθέτης.

Το

θρυλικό έργο των Μπρεχτ-Βάιλ που από το 1928 θέτει το ερώτημα «τι είναι η ληστεία μιας τράπεζας μπροστά στην ίδρυσή της;» ανεβαίνει με έναν δυνατό και πολυπληθή θίασο (Χρήστος Λούλης, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Άγγελος Παπαδημητρίου, Λυδία Φωτοπούλου, Νίκος Καραθάνος Νάντια Κοντογεώργη, Κίκα Γεωργίου κ.α.) και ζωντανή 12μελή ορχήστρα.

Αφηγούμενος την δική του προσέγγιση σήμερα στους δημοσιογράφους, ο Γιάννης Χουβαρδάς τόνισε πως «η Όπερα της Πεντάρας έχει μέσα της πολύ δυνατά αναρχικά στοιχεία, μια ειρωνεία η οποία υπονομεύει τα πάντα». Βασικό στοιχείο του έργου και της παράστασης, είναι η ψυχαγωγική διάσταση, είπε ο σκηνοθέτης: «Χωρίς αυτήν γενικά, ο Μπρεχτ δεν θεωρούσε ότι μπορούσε να γίνει θέατρο. Οπότε κι εμείς θέλουμε να έρθει ο κόσμος να δει ένα κλασικό έργο του σύγχρονου ρεπερτορίου, για να ψυχαγωγηθεί, να περάσει καλά σε ένα θέατρο χιλίων πεντακοσίων θέσεων».

Ένας μεγάλος, ενιαίος χώρος μαζικής εργασίας, αποτελεί το σκηνικό της παράστασης. Εκεί θα συνυπάρχουν, θα συμβιώνουν και θα συγκρούονται μέρα και νύχτα, όσοι απαρτίζουν την τόσο ιδιότυπη αλλά και τόσο οικεία κοινωνία της «Όπερας»: ζητιάνοι, πόρνες, μικροεγκληματίες, διεφθαρμένοι αστυνομικοί, μικρά και μεγάλα αφεντικά, αλλά και το υπέρτατο αφεντικό, αυτό που είναι πάνω από όλους. Δεν το βλέπει κανείς. Ένας μεγάλος οφθαλμός, στο βάθος, υπαινίσσεται την παρουσία του. Και η ανυπέρβλητη, διεγερτική, τζαζίστικη μουσική του Κουρτ Βάιλ…

Η Καριοφυλλιά Καραμπέτη είναι η μοναδική από τους ηθοποιούς που έχει διανύσει αρκετά χιλιόμετρα με τον Μπρεχτ στη σκηνή και είναι η τρίτη φορά που παίζει στην «Όπερα». Η πρώτη ήταν το 1993, σε σκηνοθεσία του Ζυλ Ντασσέν και η δεύτερη ήταν το 2009, σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη. Στο παρελθόν έχει ερμηνεύσει τον ρόλο της Τζένυ. Εδώ, στην κατά Χουβαρδά εκδοχή, ερμηνεύει την κυρία Πίτσαμ. Η ίδια μοιάζει να χαίρεται με την αλλαγή: «Είναι σαν να έχω πάρει προαγωγή! Από πόρνη έγινα στυγνή επιχειρηματίας, που εκμεταλλεύεται τους εργαζόμενους της» είπε χαριτολογώντας.

«Διερευνώ έναν δύσκολο χαρακτήρα, μια γυναίκα που συνδυάζει το κωμικό στοιχείο με την επικινδυνότητα. Στο έργο αυτό δεν υπάρχουν υγιείς συναισθηματικές σχέσεις, παρά μόνο οικονομικής συναλλαγής που καταλήγουν σε προδοσία. Στο τέλος όλοι ψάχνουν ένα εξιλαστήριο θύμα και το βρίσκουν στο πρόσωπο του Μακχήθ. Δυστυχώς, το 2016 το έργο φαντάζει πολύ πιο επίκαιρο από ό, τι το 1993 ή κι ακόμα το 2009 που ήταν η αρχή της κρίσης» ανέφερε η Κ. Καραμπέτη.

Για τον Μακχήθ- Χρήστο Λούλη, ο σκοτεινός ήρωας που υποδύεται τον εμπνέει: «Κάτι μέσα μου με κάνει να λέω ότι »έτσι θα ήθελα να σκέφτομαι κι εγώ τη ζωή». Όχι πως θέλω να γίνω αρχιμαφιόζος, αλλά ακόμα κι αν χάσω στη ζωή, να πω ότι τουλάχιστον έπαιξα το παιχνίδι ρισκάροντας ό,τι είχα και δεν είχα».

Από την πλευρά της η Λυδία Φωτοπούλου (Τζένυ) τόνισε ότι «η Όπερα της Πεντάρας ανήκει στα έργα του παγκόσμιου ρεπερτορίου που αν ένας ηθοποιός συναντηθεί μαζί τους είναι η απόλυτη ευτυχία».

Τη μετάφραση του έργου επιμελήθηκε ο Γιώργος Δεπάστας, για τον οποίο το μεγάλο στοίχημα ήταν, τα 21 τραγούδια της παράστασης να μεταφραστούν «μέσα στο ύφος και με το χιούμορ του Μπρεχτ».

Τέλος, για τον Θοδωρή Οικονόμου που επιμελήθηκε την ενορχήστρωση της μουσικής, βασίστηκε στην αρχική εκτέλεση με το ύφος της εποχής. «Το πρότζεκτ ήταν δύσκολο, επειδή ο Κουρτ Βάιλ δεν γράφει, ούτε ακριβώς κλασική μουσική, ούτε τζαζ, ενώ τα τραγούδια έχουν διασκευαστεί από πολλούς σημαντικούς καλλιτέχνες» ανέφερε.