Σεισμός στην Λέσβο: Γιατί ανησυχούν οι ειδικοί – Τι συμβαίνει με το ρήγμα της Αγίας Παρασκευής

Συναγερμός έχει σημάνει στη Λέσβο μετά το μπαράζ των σεισμικών δονήσεων που σημειώθηκαν στο νησί. Όλος ο κρατικός μηχανισμός έχει τεθεί σε αυξημένη ετοιμότητα, ενώ οι τοπικές αρχές έχουν θέσει σε εφαρμογή το Σχέδιο «Εγκέλαδος».

Μιλώντας στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του MEGA, ο καθηγητή γεωλογίας και διαχείρισης φυσικών καταστροφών, Ευθύμιος Λέκκας, ανέφερε πως δεν είναι βέβαιο ότι ο μεγαλύτερος σεισμός που έγινε είναι ο κύριος.

«Δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι αυτός ήταν ο κύριος σεισμός, βέβαια υπάρχουν πάρα πολλές πιθανότητες γι’ αυτό, και δεν μπορούμε να το πούμε με βεβαιότητα γιατί πρώτον η σεισμική δραστηριότητα εξελίσσεται και δεύτερον, δυστυχώς, υπάρχει ένα βεβαρημένο σεισμικό παρελθόν στην περιοχή», ανέφερε. «Είμαστε σε επιφυλακή, παρατηρούμε την εξέλιξη του φαινομένου», σημείωσε ο κ .Λέκκας, τονίζοντας ότι οι Αρχές βρίσκονται επί ποδός και, σε περίπτωση μεγαλύτερου σεισμού, είναι έτοιμες να επέμβουν.

«Ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, έχουμε ενεργοποιήσει όλες τις διαδικασίες οι οποίες προβλέπονται από τον ‘Ξενοκράτη 2’ και είμαστε έτοιμοι, στην ελάχιστη περίπτωση που θα έχουμε έναν μεγαλύτερο σεισμό, να επέμβουμε».

Αναφορικά με το ρήγμα που έδωσε τον διπλό σεισμό στη Λέσβο, ανέφερε πως:  «Με βάση τα ιστορικά δεδομένα, μπορεί να δώσει σεισμό περίπου 6,5 Ρίχτερ, όταν όμως ενεργοποιηθεί ολόκληρο. Τώρα έχουμε την ενεργοποίηση ενός συζυγούς ρήγματος της μεγάλης ρηξιγενούς ζώνης της Αγίας Παρασκευής. Έχουμε μικρότερο μέγεθος και πιστεύω ότι θα παραμείνει σε αυτό, αν και η σεισμική δραστηριότητα είναι σε εξέλιξη, κάτι που μας κάνει ιδιαίτερα επιφυλακτικούς».

«Υπάρχει πιθανότητα να ‘ξυπνήσουν’ άλλα ρήγματα»

Σύμφωνα με τον κ. Λέκκα, ο διπλός σεισμός στη Λέσβο, μπορεί να «ξυπνήσει» άλλα ρήγματα στην ευρύτερη περιοχή.  «Υπάρχει μια μικρή πιθανότητα και γι’ αυτό, όμως έχουμε να κάνουμε και με πάρα πολλούς μετασεισμούς έως τώρα. Οι πιθανότητες είναι ανοιχτές. Βέβαια επαναλαμβάνω ότι οι πιθανότητες για να έχουμε έναν μεγαλύτερο σεισμό, τονίζω ότι είναι εξαιρετικά μικρές».

Όπως είπε, οι αλλεπάλληλοι σεισμοί που σημειώνονται την τελευταία περίοδο, «δεν μας ανησυχούν, δεδομένου ότι οι σεισμικές διεγέρσεις που παρατηρήθηκαν σε διάφορα σημεία της χώρας, είναι τελείως ανεξάρτητες, ανήκουν σε τελείως διαφορετικό σεισμοτεκτονικό πλαίσιο, δεν επηρεάζει η μία την άλλη, απλά και μόνον συμπίπτουν χρονικά».

Συνεπώς, είπε, δεν υπάρχει μια γενικότερη διέγερση στον ελληνικό χώρο, απλά έχουμε επιμέρους διεγέρσεις. «Είναι απλά μια χρονική σύμπτωση. Δεν έχουμε δεδομένα που να ενισχύουν την άποψη ότι έχουμε μια γενικότερη διέγερση στον ελληνικό χώρο», τόνισε, υπογραμμίζοντας ότι θα πρέπει να δρομολογηθεί άμεσα το θέμα των κατολισθήσεων που προκαλεί ο εγκέλαδος.

«Εκείνο το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό, είναι ότι θα πρέπει να δούμε τα θέματα των κατολισθήσεων. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή εκεί, έτσι ώστε να μην έχουμε ατυχήματα κατά μήκος του οδικού δικτύου», είπε χαρακτηριστικά.

Στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ1 μίλησε ο Διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Γεράσιμος Παπαδόπουλος. Όπως είπε ο κ. Παπαδόπουλος «έχει ένα ιστορικό σημαντικό σεισμών η περιοχή αλλά πρέπει να δούμε τα χαρακτηριστικά της τρέχουσας δραστηριότητας. Χαρακτηριστικό πρώτο η σεισμική δραστηριότητα λαμβάνει χώρα επάνω στο χερσαίο τμήμα του νησιού, όχι στην θάλασσα. Αυτό καθιστά πιο επικίνδυνη την κατάσταση, διότι είναι πολύ κοντά οι εστίες των σεισμών σε κατοικημένες περιοχές σε κωμοπόλεις και σε χωριά της περιοχής».

«Είναι ακόμα νωρίς να πούμε αν ήταν ο κύριος σεισμός δεν έχουμε επαρκή δεδομένα. Ενδεχομένως αύριο να μπορέσουμε να έχουμε πιο τεκμηριωμένη άποψη, διότι περιμένουμε να γίνουν περισσότεροι μικρότερου μεγέθους σεισμοί. Αυτοί οι σεισμοί περιέχουν πολύτιμοι σεισμολογική πληροφορία για να μπορέσουμε να καταλήξουμε σε αυτό το κρίσιμο ερώτημα», τόνισε,

«Ένα άλλο χαρακτηριστικό είναι το ιστορικό της περιοχής. Κατά συνέπεια όταν κάποιος τα συναξιολογήσει όλα αυτά τότε καταλαβαίνει ότι θα πρέπει να υπάρξει η ενεργοποίηση του προληπτικού σκέλους του επιχειρησιακού σχεδίου «Εγκέλαδος»», πρόσθεσε.

Αναφερόμενος στους κατοίκους είπε ότι «θα πρέπει να έχουν υπομονή και ψυχραιμία και αν κάποιοι έχουν έστω και μικρές βλάβες στον χώρο κατοικίας ή στον χώρο εργασίας να ζητήσουν την γνώμη πολιτικού μηχανικού είτε του δήμου».

Για το ενδεχόμενο ισχυρότερου σεισμού είπε ότι «θεωρητικά πάντα υπάρχουν αυτά τα ενδεχόμενο ωστόσο εδώ αυτό το ενδεχόμενο έχει πολύ μικρή πιθανότητα, όμως θα πρέπει η Πολιτεία η κεντρική και η τοπική να πορεύονται με όλα τα ενδεχόμενα ακόμα και με το ακραίο. Έτσι όπως εξελίσσεται αυτή την στιγμή η σεισμική ακολουθία δεν μπορούμε να πούμε να πούμε αν ήταν ο κύριος σεισμός ή να πούμε και ποια είναι οροφή μεγέθους που μπορεί να φτάσει. Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση αβεβαιότητας η οποία θα ξεκαθαρίσει τις επόμενες ημέρες».

Τέλος, για το αν τον ανησυχεί κάποιο ρήγμα γενικά είπε ότι «χρειάζεται προσοχή στις τρεις σεισμικές εστίες που έχουν παράλληλα ενεργοποιηθεί στην Εύβοια και εξακολουθούν να είναι ενεργές, ενώ όπως είπε υπάρχει και η εστία στην κρητική θάλασσα βόρεια από την Νεάπολη και τον Άγιο Νικόλαο η οποία είναι πολύ δραστήρια από τις 28 Δεκεμβρίου και ύστερα. Ωστόσο εκεί έχουμε μια απόσταση ασφαλείας από τον θαλάσσιο χώρο που παρεμβάλλεται».

Σεισμός στην Λέσβο: Οι ζημιές

Ο σεισμός προκάλεσε ζημιές σε περισσότερα από 30 σπίτια στο νησί, από το Μανταμάδο μέχρι την Πελόπη, το Λεπέτυμνο και την Στύψη. Σοβάδες έχουν πέσει και στο νηπιαγωγείο του Λεπετύμνου, ζημιές έχουν διαπιστωθεί στην εκκλησία της Αγίας Τριάδας στο χωριό Στύψη και στο παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκεύης στο Μόλυβο, ενώ έπεσαν βράχοι στο επαρχιακό και αγροτικό δίκτυο στα ορεινά του νησιού. Σύμφωνα με την πρόεδρο της κοινότητας Πελόπης, υπάρχουν κάποιες γκρεμισμένες αποθήκες και μάντρες σε κτήματα.

Σύμφωνα με τον Δήμαρχο Δυτικής Λέσβου Ταξιάρχη Βέρρο «οι υπηρεσίες του Δήμου είναι σε ετοιμότητα και έχει γίνει επικοινωνία με το αρμόδιο Υπουργείο και με τον καθηγητή Ευθύμιο Λέκκα. Η Επιτροπή εκτίμησης σεισμικού κινδύνου θα συνεδριάσει τις αμέσως επόμενες ώρες για περαιτέρω ενημέρωση».

Η διαφωνία για το ρήγμα της Αγίας Παρασκευής

Διαφωνία φαίνεται πως υπάρχει ανάμεσα σε σεισμολόγους και καθηγητές για το εάν οι σεισμικές δονήσεις που σημειώθηκαν το Σάββατο στην Λέσβο προέρχονται από το μεγάλο ρήγμα της Αγίας Παρασκευής. Από αυτό το ρήγμα προήλθε ο πιο καταστροφικός σεισμός στο νησί, ο οποίος σημειώθηκε στις 7 Μαρτίου του 1867, με επίκεντρο το χωριό Νάπη. Ήταν μεγέθους 6,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, ενώ ακολούθησαν 25 σεισμικές δονήσεις. Από τον σεισμό, 550 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, 816 τραυματίστηκαν και 10. 275 κτίρια υπέστησαν βλάβες.

Προειδοποίηση Τσελέντη – «Χρειάζεται λίγη προσοχή»

«Χρειάζεται λίγη προσοχή γιατί το ρήγμα που έδωσε τους σημερινούς σεισμούς είναι κοντά στο μεγάλο ρήγμα της Αγίας Παρασκευής που διατρέχει το νησί από τον ένα άκρο στο άλλο» δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής σεισμολογίας και Διευθυντής του Γεωδυναμικού ινστιτούτου Άκης Τσελέντης. «Δεν είμαστε 100% σίγουροι ότι πρόκειται για τον κύριο σεισμό και για την ώρα είναι δύσκολο να πούμε κάτι τέτοιο» πρόσθεσε.

 «Δεν προήλθαν από το ρήγμα Αγίας Παρασκευής που έδωσε καταστροφικό σεισμό το 1867»  λένε καθηγητές του Πανεπιστημίου Αιγαίου και του ΑΠΘ

Για ομαλή μετασεισμική δραστηριότητα στη Λέσβο μετά τις δύο μεγάλες δονήσεις μεγέθους 4,9 και 4,7 βαθμών της Κλίμακας Ρίχτερ που σημειώθηκαν στις 3.50 τα ξημερώματα και στις 8.40 το πρωί αντίστοιχα, κάνει λόγο καθηγητής Φυσικής Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Δρ. Νίκος Ζούρος, ο οποίος κατέγραψε από νωρίς τα υπαίθρια στοιχεία της σεισμικής δραστηριότητας, καθώς επίσης και ο καθηγητής Νεοτεκτονικής και Παλαιοσεισμολογίας στο Τμήμα Γεωλογίας του ΑΠΘ, Σπύρος Παυλίδης.

«Μέχρι αυτή την ώρα η μετασεισμική δραστηριότητα, μετά τον ισχυρό δεύτερο σεισμό στις 8.40 το πρωί και αυτού που προηγήθηκε τα ξημερώματα που ήταν πολύ ισχυρός και με βοή, εξελίσσεται ομαλά» τόνισε στο GRTimes ο κ. Ζούρος.

Πρόσθεσε δε, ότι «από τα στοιχεία που έχουμε συλλέξει έως τώρα αλλά και από τη γνώση που έχουμε για την περιοχή, τα επίκεντρα των σεισμών κατανέμονται σε ένα παράλληλο ρήγμα, το οποίο βρίσκεται δυτικότερα αυτού της Αγίας Παρασκευής, είναι μικρότερο και επομένως το δυναμικό του δεν μπορεί να δώσει πολύ μεγαλύτερο σεισμό. Εάν βρισκόμασταν στη ρηξιγενή γραμμή της Αγίας Παρασκευής λόγω της ιστορίας που έχει θα υπήρχε σαφώς μεγαλύτερη ανησυχία. Όπως και να έχει και σύμφωνα με όλα τα δεδομένα που συλλέξαμε από το ύπαιθρο οι σεισμοί δεν προήλθαν από το ρήγμα της Αγίας Παρασκευής, αλλά από το μικρότερο παράλληλο ρήγμα που διασχίζει με τον ίδιο τρόπο τον Λεπέτυμνο, το μεγαλύτερο βουνό της Λέσβου».

Επίσης αναφορικά με το αν τελικά ο σεισμός μεγέθους 4,9 Ρίχτερ ήταν ο κύριος σεισμός, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου σημείωσε πως αν «κι αυτό είναι κάτι που δεν μπορούμε να το πούμε ακόμη με σιγουριά καθώς δεν έχει περάσει ούτε ένα 24ωρο, λόγω της εξέλιξης αλλά και του ρήγματος που προήλθε μπορούμε να πούμε ότι ήταν ο κύριος σεισμός. Όμως για μεγαλύτερη σιγουριά θα πρέπει να περάσει ένα ικανό χρονικό διάστημα για να δούμε και τη μετασεισμική ακολουθία».

Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται η μελέτη του φαινομένου και από τον καθηγητή Νεοτεκτονικής και Παλαιοσεισμολογίας στο Τμήμα Γεωλογίας του ΑΠΘ, Σπύρο Παυλίδη, ο οποίος μιλώντας στο GRTimes, υπογράμμισε πως «επρόκειτο για μια περιοχή που έχουμε μελετήσει αρκετά σε συνεργασία με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Αιγαίου, δρ. Νίκο Ζούρο. Γνωρίζουμε καλά τα ρήγματα της περιοχής, όμως σίγουρα θα μπορούμε να πούμε περισσότερα, αφότου θα έχουμε ένα μεγαλύτερο δείγμα μετασεισμών».

«Πάντως από τις πρώτες μελέτες που έχουμε κάνει ήδη, φαίνεται ότι δεν πρόκειται για το μεγάλο ρήγμα της Αγίας Παρασκευής το οποίο έχει δώσει καταστροφικό σεισμό στην περιοχή το 1867. Ήταν ένας πολύ μεγάλος και καταστροφικός σεισμός εκείνος, όμως δε συνδέεται με το ρήγμα που έδωσε τους δύο πρωινούς σεισμούς στο νησί» πρόσθεσε.