Βρυξέλλες: "Κλειδώνει" μέσα στο Δεκέμβριο η ευρωπαϊκή τραπεζική ενοποίηση

Αυτή τη στιγμή η «ψαλίδα» που υπάρχει στο δανεισμό μιας ελληνικής μικρομεσαίας εταιρίας και μιας ομοειδούς επιχείρησης σε χώρα του Βορρά φτάνει τις 4-5 ποσοστιαίες μονάδες σε βάρος του Νότου

Στην τελική ευθεία εισέρχεται η διαπραγμάτευση για την ολοκλήρωση της τραπεζικής ενοποίησης, ενώ τις τελευταίες μέρες εντείνονται οι διαβουλεύσεις μεταξύ των εταίρων με στόχο τον περιορισμό των διαφωνιών, εν όψει του Συμβουλίου ΕCOFIN της προσεχούς Τρίτης.
Ο χρόνος πιέζει γιατί πρέπει να υπάρξει απόφαση εντός του Δεκεμβρίου, ώστε να προλάβει η Ευρωβουλή να εγκρίνει την πολιτική συμφωνία, πριν από τη διάλυσή της τον Απρίλιο και τις ευρωεκλογές του Μαΐου.

Η ευρωπαϊκή τραπεζική ενοποίηση αποτελεί σήμερα τη μεγαλύτερη προτεραιότητα σε επίπεδο ευρωζώνης, όπου θα συμμετάσχουν όλες οι χώρες, αλλά και για τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε., που αποφάσισαν να συμμετάσχουν. Κι αυτό γιατί μόνο με την τραπεζική ενοποίηση, τους ενιαίους κανόνες εποπτείας, αλλά και τη διαχείριση των κρίσεων θα αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στο ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Σήμερα, οι ευρωπαϊκές τράπεζες δεν δανείζονται μεταξύ τους, γιατί δεν έχει εμπιστοσύνη η μία στην άλλη, με αποτέλεσμα να «παρκάρουν» τη ρευστότητά τους στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) με μηδενικό επιτόκιο, απλώς για να διασφαλίσουν τα κεφάλαιά τους.

Τη στρέβλωση αυτή τη βιώνει καίρια, πρωτίστως, η Ελλάδα, αλλά και οι άλλες χώρες του Νότου της ευρωζώνης που βρίσκονται σε κρίση. Οι τράπεζες δεν έχουν ικανή ρευστότητα και έχουμε σήμερα το φαινόμενο της χορήγησης δανείων με το «σταγονόμετρο», αλλά και με δυσβάσταχτα επιτόκια. Για παράδειγμα, η «ψαλίδα» που υπάρχει στο δανεισμό μιας ελληνικής μικρομεσαίας εταιρίας και μιας ομοειδούς επιχείρησης σε χώρα του Βορρά φτάνει τις 4-5 ποσοστιαίες μονάδες σε βάρος του Νότου και φυσικά αυτό προκαλεί αθέμιτο ανταγωνισμό.

Η ευρωπαϊκή τραπεζική ενοποίηση θα αρχίσει να εφαρμόζεται σταδιακά από το 2014, αφού προηγουμένως όλες οι ευρωπαϊκές τράπεζες περάσουν τα νέα αυστηρά τεστ αντοχής, ώστε να καλυφθούν οι ενδεχόμενες κεφαλαιακές τους ανάγκες και να ξεκινήσει η ενοποίηση σε υγιείς βάσεις.

Η ευρωπαϊκή τραπεζική ενοποίηση θα βασίζεται σε δύο βασικούς πυλώνες, την Ενιαίο Μηχανισμό Εποπτείας και τον Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης Τραπεζών.
Ο μηχανισμός εποπτείας έχει συμφωνηθεί και θα τεθεί σε ισχύ από το 2014. Προβλέπει ότι όλες οι συστημικές (περίπου 130) τράπεζες των κρατών-μελών (στην Ελλάδα οι 4 μεγάλες) θα τεθούν υπό την εποπτεία του Μηχανισμού, ο οποίος θα ελέγχεται από την ΕΚΤ. Οι υπόλοιπες περίπου 6.000 ευρωπαϊκές τράπεζες θα υποπτεύονται από τις εθνικές Αρχές, ωστόσο, θα βρίσκονται υπό την υψηλή εποπτεία της ΕΚΤ.
Τα «αγκάθια» της διαπραγμάτευσης βρίσκονται στο δεύτερο πυλώνα, δηλαδή τον Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης, και ειδικότερα στο ποιος θα αποφασίζει τη διάσωση μιας τράπεζας, καθώς και η σειρά με την οποία θα καλούνται οι εμπλεκόμενοι να συνεισφέρουν.
Στα δύο αυτά θέματα οι ενστάσεις προέρχονται από το Βερολίνο, δηλαδή την απερχόμενη κυβέρνηση, η οποία επιχείρησε να επιβάλει το κυπριακό «μοντέλο», δηλαδή να αναλαμβάνουν το βάρος της διάσωσης οι μέτοχοι, οι πιστωτές και κυρίως οι μεγάλοι καταθέτες και τα κράτη-μέλη και να περιορίζεται σε εξαιρετικά απίθανες περιπτώσεις η συλλογική αντιμετώπιση μιας κρίσης με ευρωπαϊκά μέσα. Ωστόσο, η θέση αυτή των Γερμανών προσκρούει στις αντιδράσεις των άλλων χωρών, αλλά και των θεσμικών οργάνων, δηλαδή της Κομισιόν, της ΕΚΤ και της Ευρωβουλής.

Ειδικότερα, σχετικά με τις τράπεζες που θα καλύπτει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Εξυγίανσης (ΕΜΕ), η Κομισιόν, η ΕΚΤ, η Γαλλία και η συντριπτική πλειοψηφία λένε όλες τις τράπεζες, φέρνοντας το παράδειγμα της Ισπανίας, όπου η κρίση προκλήθηκε από τις μικρές περιφερειακές τράπεζες. Το Βερολίνο επιμένει ότι θα πρέπει να καλύπτονται μόνο οι συστημικές, όπως δηλαδή και με την εποπτεία.

Η Κομισιόν προτείνει να συσταθεί ένα Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης, στο οποίο θα συνεισφέρουν πόρους οι τράπεζες με στόχο να συγκεντρωθούν σταδιακά σε μία δεκαετία 55 δισ. ευρώ ή το 1% των καταθέσεων. Το Ταμείο Εξυγίανσης θα εξασφαλίζει την αποτελεσματικότητα των δράσεων εξυγίανσης, όπως η παροχή βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης σε ένα ίδρυμα υπό εξυγίανση ή εγγυήσεων σε πιθανούς αγοραστές ενός ιδρύματος υπό εξυγίανση. Ο πρωταρχικός στόχος του Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης είναι να εξασφαλισθεί η χρηματοοικονομική σταθερότητα.

Οι Γερμανοί δεν θέλουν ενιαίο ταμείο αλλά μια ένωση ταμείων τα οποία υπό προϋποθέσεις και εφόσον υπάρχει δυνατότητα θα δανείζονται μεταξύ τους.
Το μεγαλύτερο «αγκάθι» είναι ποιος θα πατάει το «κουμπί» για την εξυγίανση μιας προβληματικής τράπεζας, η Κομισιόν θέλει η απόφαση να λαμβάνεται σε κεντρικό επίπεδο από την ίδια, ενώ η Γερμανία επιμένει ότι η απόφαση θα πρέπει να παραμείνει στις αρμόδιες εθνικές αρχές.

Κόντρα Γερμανίας-Γαλλίας για τη διάσωση με ιδία μέσα

Ενα άλλο σημείο τριβής μεταξύ της Γερμανίας και της Γαλλίας είναι ότι το Βερολίνο ζητάει να μετατεθεί από το 2018 στο 2015 η ημερομηνία, όπου η διάσωση μιας τράπεζας θα πρέπει να γίνεται με ιδία μέσα. Το σημερινό καθεστώς προβλέπει ότι όταν μια τράπεζα αντιμετωπίζει πρόβλημα, πρώτα συμμετέχουν οι μέτοχοι, στη συνέχεια «κουρεύονται» οι ακάλυπτοι ομολογιούχοι και μετά επεμβαίνει το κράτος. Σύμφωνα με την πρόταση για την τραπεζική ενοποίηση από το 2018, η εκ των έσω διάσωση θα ισχύει και για τους ανασφάλιστους καταθέτες (άνω των 100.000 ευρώ). Οι Γερμανοί θέλουν να επισπεύσουν τη διαδικασία, ώστε να ισχύσει από το 2015.

Τις τελευταίες μέρες το Βερολίνο έχει κάνει διάφορα ανοίγματα και δείχνει ότι επιζητεί συμφωνία. Στις Βρυξέλλες αναμένουν δείγμα γραφής στη συνεδρίαση του ΕCOFIN, την Τρίτη, ενώ εάν χρειαστεί θα γίνει και νέα έκτακτη σύνοδος του συμβουλίου μέσα στο μήνα για να υπάρξει πολιτική απόφαση.

ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ

Δημοσιεύεται στον Τύπο της Κυριακής