Το STRATFOR στον ΕΤτΚ: Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών σήμανε συναγερμό στην Ευρώπη

Οι ηχηρές νίκες που σημείωσαν τα αντιευρωπαϊκά κόμματα στις εκλογές της προηγούμενης εβδομάδας για το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέτουν σε επιφυλακή την κυρίαρχη ηγεσία της Ευρώπης, για την επισφαλή πλέον θέση της. Για πάνω από δύο χρόνια, το «Stratfor» προειδοποιούσε για αυτή την εξέλιξη, όταν είχαμε προβλέψει την άνοδο της Ακροδεξιάς, και εφιστούσαμε την προσοχή, υποστηρίζοντας ότι αυτές οι περιθωριακές ομάδες δεν πρέπει να υποτιμηθούν, ακριβώς επειδή εκμεταλλεύτηκαν το αίσθημα δυσφορίας που αναπτύχθηκε από το 2008 και συνδέεται με την οικονομική και κοινωνική δυσπραγία.

Τα υψηλότερα κλιμάκια της ευρωπαϊκής ηγεσίας στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, επιτέλους, αντιλαμβάνονται για τα καλά τις πολιτικές συνέπειες των τόσο χρόνων ανεργίας και της στάσιμης ανάπτυξης. Τα θλιβερά εκλογικά αποτελέσματα για πολλά από τα μεγάλα ευρωπαϊκά κόμματα (ιδίως στη Γαλλία, στην Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο) επισκίασαν τη μικρή αλλά επιδοκιμαζόμενη ανάπτυξη που σημείωσαν οι δείκτες του ΑΕΠ για τη φετινή χρονιά ως κύριο θέμα της επικαιρότητας μέχρι και την προηγούμενη εβδομάδα.

Η σημερινή ευρωπαϊκή ηγεσία βλέπει τη ραγδαία άνοδο των ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων ως υπαρξιακή απειλή της μεταπολεμικής τάξης στην Ευρώπη. Το γεγονός δεν οφείλεται μόνο στα παλαιά φαντάσματα του αιματηρού εθνικιστικού παρελθόντος της Ευρώπης, αλλά και στη σύνδεση της ευρωπαϊκής οικονομικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας (μερικές φορές χωρίς συντονισμό) με την ανοιχτή αγορά και το κοινό νόμισμα, κάτι που τα ευρωσκεπτικιστικά αυτά κόμματα θέλουν να αποκλείσουν.

Ως εκ τούτου, η αντιστροφή της τάσης της αυξανόμενης δημοτικότητας των ευρωσκεπτικιστικών ριζοσπαστικών κομμάτων θα αποτελέσει ακόμη μεγαλύτερη προτεραιότητα για την ηγεσία της Ευρώπης. Σε τακτικό επίπεδο, τα κυρίαρχα κόμματα θα πρέπει να επιλέξουν να αποδεχτούν κάποια σημεία της πλατφόρμας των περιθωριακών ομολόγων τους σε μια προσπάθεια προσέλκυσης της πλειοψηφίας των ψηφοφόρων - συμπεριλαμβανομένης και της επανεκκίνησης των συζητήσεων για τη μετανάστευση και το κράτος πρόνοιας. Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι κάτι τέτοιο θα επιτείνει τις διαιρέσεις και τις συγκρούσεις μεταξύ των μελών της Ε.Ε., αντί να εναρμονίσει τις πολύ διαφορετικές τους λύσεις στα -πολύ διαφορετικά- προβλήματα.

Στην πραγματικότητα, η μόνη οδός ελπίδας για το ευρωπαϊκό σχέδιο βρίσκεται σε υπερεθνικό επίπεδο, με τη Γερμανία να μπορέσει να συγκεντρώσει αρκετή στήριξη από τους Ευρωπαίους εταίρους της, ώστε να οδηγήσει σε ριζικές μεταρρυθμίσεις, προωθώντας την περαιτέρω ολοκλήρωση μεταξύ των μελών της Ευρώπης. Εδώ και καιρό, το Βερολίνο το έχει αντιληφθεί αυτό. Ωστόσο, η καγκελάριος Μέρκελ, έχοντας τον περιορισμό του εκλογικού σώματος που αρνείται την ιδέα της θυσίας της γερμανικής ευημερίας για χάρη του γείτονα που βρίσκεται σε οικονομική δυσπραγία, μέχρι στιγμής υπήρξε πολύ προσεκτική.

Η νίκη των αντιευρωπαϊκών κομμάτων μπορεί να αποδειχθεί καταλύτης για το Βερολίνο και τους πολιτικούς του συμμάχους, επιταχύνοντας τις θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για να επιστρέψει η ανάπτυξη, όσο εξακολουθούν να έχουν το πολιτικό κεφάλαιο για να το πράξουν. Αυτό το μικρότερο -από το αναμενόμενο- χρονοδιάγραμμα καθιστά επιτακτική την ανάγκη εφαρμογής των αμφιλεγόμενων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που στοχεύουν να εμβαθύνουν στην ολοκλήρωση και τελικά να δώσουν στους πιστωτές -στη Γερμανία- ένα λόγο παραπάνω στον τρόπο με τον οποίο οι χώρες της ευρωζώνης θα διαχειρίζονται τράπεζες και τους προϋπολογισμούς τους.

Το ερώτημα που τίθεται: Εχει το χρόνο η Γερμανία; Η ανάπτυξη παραμένει στάσιμη και η ανεργία είναι υψηλή. Επιπλέον, υπάρχουν σημαντικά εκκρεμή ζητήματα σχετικά με τον τρόπο του τραπεζικού δανεισμού στις διάφορες οικονομίες της ευρωζώνης, με το πώς θα επιβάλλονται οι δημοσιονομικοί στόχοι, ποιος θα αποφασίζει ποιες τράπεζες θα επιβιώνουν και ποιες όχι, και μυριάδες άλλα.

Οσο το Βερολίνο και οι σύμμαχοί του προσπαθούν να επιταχύνουν τις μεταρρυθμίσεις -έχοντας τις ψήφους- αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο δημιουργίας ενός πολύ βαθύτερου πολιτικού διχασμού στο εσωτερικό των χωρών τους. Ο ήδη αυξανόμενος ευρωσκεπτικισμός και τα περιθωριακά κόμματα θα επωφεληθούν από την αναπόφευκτη επίπονη περίοδο που θα συνοδεύει τα πρώτα στάδια των ευρείας κλίμακας εν λόγω μεταρρυθμίσεων. Ακόμη και αν ήταν σίγουρο ότι τα τελικά αποτελέσματα αυτών των μεταρρυθμίσεων θα είναι θεαματικά, (που δεν θα είναι), ελλοχεύει ο κίνδυνος το μεταβαλλόμενο ευρωπαϊκό πολιτικό τοπίο να μην τους δώσει την πραγματική ευκαιρία να λειτουργήσουν.

Σε πρακτικό επίπεδο, οι εκλογές για το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα επιφέρουν ελάχιστες ορατές βραχυπρόθεσμες αλλαγές. Αλλά ακόμη και αν η ήττα των μεγάλων κομμάτων δεν βρίσκεται στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, σχέδια και στρατηγικές τίθενται σε εφαρμογή από μια πολύ απελπισμένη ευρωπαϊκή πολιτική ελίτ, η οποία ανησυχεί ότι δεν έχει πολύ χρόνο να δράσει, προτού να είναι πολύ αργά.