Τι αλλάζει στις αποδοχές και τα επιδόματα για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα

Συμβάσεις και μισθούς πολλών ταχυτήτων στον ιδιωτικό τομέα διαμορφώνουν οι αποφάσεις των κοινωνικών εταίρων (ΓΣΕΕ-εργοδοτών, πλην ΣΕΒ) για την υπογραφή Εθνικής Σύμβασης με διατήρηση του επιδόματος γάμου 10% και μια σειρά από νομοθετικές διατάξεις που ήδη από χθες άρχισαν να εφαρμόζουν πολλές επιχειρήσεις και οι οποίες δίνουν τη δυνατότητα για την αυτόματη αποσύνδεση (στην ουσία κατάργηση) δεκάδων επιδομάτων από τις αποδοχές των εργαζομένων.

Το… τρικ
Με την εφαρμογή αυτών των διατάξεων, πολλοί εργοδότες θα επιδιώξουν να αφαιρέσουν ακόμη και το επίδομα γάμου από τους μισθούς, εκμεταλλευόμενοι είτε την απουσία του Συνδέσμου των Βιομηχάνων από την υπογραφή της Εθνικής Σύμβασης είτε το γεγονός ότι μπορούν να σταματήσουν να το καταβάλλουν από τη στιγμή που οι ίδιοι θα πάψουν να είναι μέλη στις εργοδοτικές οργανώσεις που εκπροσωπούν τον κλάδο τους.
Ηδη, όπως πληροφορήθηκε ο «Ε.Τ.», από χθες άρχισαν να πυκνώνουν στο υπουργείο Εργασίας τα ερωτήματα των εργοδοτών και δεκάδες νομικοί εκπρόσωποι επιχειρήσεων (μικρών και μεγάλων) ζητούσαν οδηγίες για το αν είναι υποχρεωμένοι να συνεχίσουν να δίνουν το επίδομα γάμου στο προσωπικό τους. Από την άλλη και πριν καλά καλά στεγνώσει το μελάνι των υπογραφών στην Εθνική Σύμβαση, ένας εκ των συμβαλλόμενων μερών, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΒΕΕ, Ν. Σκορίνης, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο «καταστρατήγησης» της συμφωνίας ως προς το επίδομα γάμου από επαγγελματοβιοτέχνες, μέλη της ΓΣΕΒΕΕ, που σκέφτονται να αποχωρήσουν από τη Συνομοσπονδία, ακριβώς για να μην έχουν την υποχρέωση καταβολής του 10% στους μισθούς των έγγαμων υπαλλήλων τους!

Στον αντίποδα
Πέραν αυτών υπάρχουν και κατηγορίες εργαζομένων και κλάδοι επιχειρήσεων που όχι μόνο δεν κάνουν μειώσεις, αλλά δίνουν σταθερά αυξήσεις ακόμη και στα χρόνια του Μνημονίου και σε πείσμα όσων πιστεύουν πως η ανταγωνιστικότητα και η ανάκαμψη θα έρθουν με αλλεπάλληλες μειώσεις μισθών.
Για παράδειγμα, πολλές εταιρίες (βιομηχανία, μεταποίηση, τρόφιμα και κυρίως εξαγωγικές) όχι μόνο δεν έχουν προχωρήσει σε μειώσεις μισθών, αλλά αντίθετα έχουν κάνει αυξήσεις και προσλήψεις μέσω ατομικών (αόριστης διάρκειας) συμβάσεων.

Τι αλλάζει
Με τις αλλαγές που μπήκαν από χθες σε ισχύ, το τοπίο στους μισθούς και τις συμβάσεις εργασίας μπορεί να καταγραφεί μέσα από 11 σημεία-απαντήσεις σε όσα αλλάζουν και επηρεάζουν το σύνολο των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα.

1 Ποιους καλύπτει η Εθνική Σύμβαση και με τι μισθούς;

Καλύπτει τους ανειδίκευτους υπαλλήλους που πρωτοπιάνουν δουλειά σε οποιονδήποτε κλάδο της οικονομίας. Ο μισθός τους όπως σιωπηρά αποδέχτηκε η ΓΣΕΕ, αλλιώς δεν θα υπέγραφε Σύμβαση, είναι ο νομοθετημένος από το κράτος, δηλαδή τα 586 ευρώ με τις προσαυξήσεις λόγω προϋπηρεσίας και τα επιδόματα τέκνων, σπουδών, και ανθυγιεινής εργασίας.

2 Ενας μισθωτός σε γαλακτοβιομηχανία καλύπτεται από την Εθνική Σύμβαση και το επίδομα γάμου;

Οχι μετά την απόφαση του ΣΕΒ να μην αποδεχτεί να υπογράψει τη Σύμβαση της ΓΣΕΕ. Ο εν λόγω μισθωτός όμως μπορεί να έχει σύμβαση που να «πατά» πάνω στα 586 ευρώ και από εκεί και πέρα να διαμορφώνεται με άλλο σύστημα (αξιολόγηση, επίτευξη στόχων, αναλογία του μισθού του σε σχέση με το μέσο όρο των αμοιβών στην επιχείρηση κ.ά) και να ξεπερνά ακόμη και τα 1.500 ευρώ σε σχέση με έναν άλλο εργαζόμενο που με τα ίδια χρόνια και τα ίδια προσόντα (πτυχίο) μπορεί να παίρνει 1.000 ευρώ επειδή η επιχείρησή του ακολουθεί το σύστημα των συλλογικών συμβάσεων. Ως προς το επίδομα, πάντως, ο ΣΕΒ έτσι όπως τοποθετήθηκε (μιλά για μισθολογική και όχι θεσμική παροχή όπως χαρακτηρίζεται στην Εθνική Σύμβαση) αφήνει ορθάνοιχτο παράθυρο για χορήγηση του επιδόματος κατά το δοκούν. Δηλαδή από όσους θέλουν.

3 Τι είναι η λεγόμενη μετενέργεια και πώς επηρεάζει μισθούς και επιδόματα;

Κάθε συλλογική σύμβαση ισχύει για ένα τρίμηνο μετά τη λήξη της. Στο τρίμηνο αυτό όλοι οι όροι της «μετενεργούν», δηλαδή μεταφέρονται και ισχύουν στις αποδοχές των εργαζομένων. Με την «παλιά» μετενέργεια (διάρκειας 6 μηνών) αν δεν υπογραφόταν νέα σύμβαση, ο εργαζόμενος συνέχιζε να έχει τις αποδοχές της σύμβασης που έληξε. Με τη «νέου τύπου» μνημονιακή μετενέργεια, ο εργαζόμενος που θα μείνει χωρίς σύμβαση μετά το τρίμηνο κινδυνεύει να χάσει τα επιδόματα που τυχόν είχε και ο εργοδότης υποχρεώνεται να πληρώσει μόνο 4: την προϋπηρεσία, το επίδομα τέκνου/ων, το επίδομα σπουδών και το ανθυγιεινό.

4 Τι σημαίνουν πρακτικά οι ρυθμίσεις για τη μετενέργεια που ισχύουν από χθες και ποιους αφορούν;

Σημαίνουν ότι οι εργαζόμενοι 45 κλάδων που είχαν κλαδική σύμβαση η οποία έληξε και δεν ανανεώθηκε μέχρι τις 14 Μαΐου είναι μετέωροι και το μόνο βέβαιο είναι ότι διασφαλίζουν τους μισθούς που είχαν και μόνο 4 επιδόματα (εφόσον προβλέπονταν στη σύμβασή τους).

5 Ποιοι θα εξακολουθήσουν να παίρνουν και επίδομα γάμου;

Οσοι είχαν κλαδική σύμβαση που το προέβλεπε και εφόσον ο εργοδότης τους είναι συμβαλλόμενο μέλος της άρτι υπογραφείσας Εθνικής Σύμβασης. Σε κάθε άλλη περίπτωση κινδυνεύει να το χάσει.

6 Σε τι ποσοστά μπορεί να φτάσει η μείωση μισθών με την κατάργηση επιδομάτων;

Για πολλούς εργαζομένους που έχουν συμβάσεις με 7 ή 8 ειδικά επιδόματα, η μείωση στις αποδοχές που είχαν πριν και στις αποδοχές που δυνητικά θα έχουν μετά τη μετενέργεια μπορεί να φτάσει και το 30%-35%. Προσοχή όμως γιατί η περίπτωση της μετενέργειας αφορά κυρίως κλαδικές συμβάσεις που έληξαν για μισθωτούς που δεν είχαν ως τώρα καμία μείωση, ούτε με επιχειρησιακές ούτε με ατομικές συμβάσεις.

7 Ξενοδοχειακή επιχείρηση που υπέγραψε την Εθνική Σύμβαση μπορεί να μην την ακολουθήσει και στην ουσία να αποφύγει την υποχρέωση καταβολής του επιδόματος γάμου;

Ναι, εφόσον συμφωνήσει με το Σωματείο ή την Ενωση προσώπων εντός της επιχείρησης για την υπογραφή επιχειρησιακής σύμβασης και ταυτόχρονα αποχωρήσει από την εργοδοτική της οργάνωση (ΣΕΤΕ). Σε κάθε άλλη περίπτωση, δηλαδή ακόμη και με επιχειρησιακή σύμβαση, η εν λόγω επιχείρηση εξακολουθεί να είναι υποχρεωμένη στην καταβολή του ελάχιστου μισθού + του επιδόματος γάμου, προϋπηρεσίας, τέκνου, σπουδών και ανθυγιεινό.

8 Με ατομική σύμβαση τι μισθός μπορεί να συμφωνείται;

Εδώ τα όρια των αμοιβών ξεκινούν από 586 ευρώ και μπορεί να φτάνουν μέχρι και 4.586 ευρώ. Στις ατομικές συμβάσεις, δεν υπάρχει περιορισμός προς τα πάνω.

9 Μπορεί μια ατομική ή επιχειρησιακή σύμβαση που είναι σε ισχύ να αλλάξει; Πώς και με τι όρια μισθών;

Μια ατομική σύμβαση μπορεί να τροποποιηθεί μόνο με υπογραφή νέας, δηλαδή και από τον εργοδότη και από τον εργαζόμενο. Το ίδιο και η επιχειρησιακή.

10 Σε ποιες περιπτώσεις ένας εργοδότης μπορεί να ρίξει μονομερώς ή να διαπραγματευτεί τους μισθούς με εκκίνηση από τα 586 ευρώ;

Μετά και την υπογραφή της Εθνικής Σύμβασης, πρακτικά ένας εργοδότης που δεν δεσμεύεται από κλαδική ή άλλη συλλογική σύμβαση που είναι ήδη σε ισχύ και δεν έληξε, ή έληξε αλλά δεν ανανεώθηκε, δύναται να επαναδιαπραγματευτεί τους μισθούς, είτε μέσω επιχειρησιακής είτε μέσω ατομικών συμβάσεων παίρνοντας ως βάση τα 586 ευρώ.

11 Τι θα σημάνει μια τέτοια εξέλιξη για τον εργαζόμενο;

Οι επιπτώσεις είναι ανάλογες των συνθηκών που επικρατούν εντός της κάθε επιχείρησης και ανάλογα με το γενικότερο κλίμα στην οικονομία. Σε κάθε περίπτωση, ο εργαζόμενος δικαιούται στη νέα του σύμβαση την προϋπηρεσία και τα 4 επιδόματα. Η ζημιά σε αυτή την περίπτωση προκαλείται κυρίως από το γεγονός ότι μπορεί ο βασικός του μισθός να ήταν 800 ευρώ + προϋπηρεσία + 2 από τα 4 επιδόματα και με τη νέα σύμβαση να έχει το βασικό μισθό των 586 ευρώ + προϋπηρεσία + 2 επιδόματα.

----------------------------------------------------

Παράδειγμα

Υπάλληλος με βασικό μισθό 1.100 ευρώ και 10 χρόνια προϋπηρεσία, αν έχει πτυχίο και είναι έγγαμος σε θέση διοικητικού οικονομικού, παίρνει τα εξής επιδόματα: γάμου 10%, τέκνων 10%, προϋπηρεσίας 5%, ισολογισμού έως ένας μισθός, χρονοεπίδομα 4%, επίδομα ηλεκτρονικού υπολογιστή 10%, επιστημονικό επίδομα 20%.
Με τα 7 επιδόματα ο μισθός του διαμορφώνεται στα 2.580 ευρώ. Με μόνο τα 4 επιδόματα μετά τη μετενέργεια, οι αποδοχές του θα πέσουν στα 1.742 ευρώ (-32%).

------------------------------------------------------------------

Προς… σφαγή

Τα 12 πιο συνηθισμένα επιδόματα των κλαδικών συμβάσεων για τα οποία δεν είναι υποχρεωτική η καταβολή τους μετά τις 15 Μαΐου είναι:
Τεχνικό επίδομα 10%-15%.Οικονομικό - διοικητικό επίδομα 16%.Επίδομα ειδικών συνθηκών 5%.Νοσοκομειακό επίδομα (15% ή μέχρι 170 ευρώ).Επίδομα ηλεκτρονικού υπολογιστή 10%-15%.Επίδομα διαχειριστικών λαθών (ξεκινά από 30 ευρώ).Επίδομα προϋπολογισμού και ισολογισμού, ίσο με 1 ή ½ μισθό.Επίδομα χειριστών μηχανημάτων 10%.Επίδομα ξένης γλώσσας 5%-10%.Επίδομα εξομάλυνσης 15%-25%.Επίδομα διευθυντή 10% -20%.Βρεφονηπιακού σταθμού (σταθερό ποσό ανάλογα με τη σύμβαση).

ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΙΚΟΣ
[email protected]

Δημοσιεύεται στον Ελεύθερο Τύπο