Στον ΕΤτΚ: "Μεγάλος Αδελφός" με ηλεκτρονικό φακέλωμα για οφειλές και εισοδήματα

Φόροι και εισφορές στα Ταμεία πλέον γίνονται ένα και θα υπολογίζονται για μισθωτούς, ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες, επιχειρήσεις και συνταξιούχους με σημείο αναφοράς το ετήσιο εισόδημα. Το συγκεκριμένο σχέδιο προβλέπει αρχικά την εναρμόνιση του τρόπου είσπραξης των ασφαλιστικών εισφορών -που σήμερα είναι διασκορπισμένες και με διαφορετικό ύψος από ταμείο σε ταμείο-, την ενσωμάτωσή τους στη συνέχεια στη γενικότερη φορολογία και τέλος την είσπραξη φόρων και εισφορών σε ένα «πακέτο», που θα καθορίζεται κυρίως με βάση το φόρο εισοδήματος.

Το κλειδί σε όλο το εγχείρημα είναι να διασφαλιστεί ότι σε κάθε περίπτωση οι φόροι και οι εισφορές θα εισπράττονται με κάθε τρόπο, άμεσα και γρήγορα. Για το λόγο αυτό συνδέονται με το εισόδημα. Οσοι δηλώνουν υψηλό ή έχουν τεκμαρτό εισόδημα μεγαλύτερο από το πραγματικό λόγω ακίνητης περιουσίας θα έχουν και μεγαλύτερη επιβάρυνση, καθώς οι εισφορές θα χρεώνονται μαζί με τους ανάλογους φόρους σε ένα λογαριασμό. Για την ενοποίηση αυτή εξετάζονται διάφορα σενάρια.

Ενα από αυτά είναι να θεσπιστεί και μια κλίμακα εισφορών με ενιαίο συντελεστή (π.χ. 15-20%) επί του εισοδήματος. Κάτι τέτοιο, αν αποφασιστεί, θα φέρει τα πάνω κάτω στις εισφορές που πληρώνουν σήμερα οι ασφαλισμένοι. Στην ουσία θα μπορεί να λειτουργεί ένα αντικειμενικό σύστημα πληρωμής εισφορών με κατώτατο όριο και προοδευτική κλιμάκωση ανάλογα με το εισόδημα.

Σήμερα, για παράδειγμα, και ο φτωχός επαγγελματίας του ΟΑΕΕ αλλά και ο πλούσιος επιχειρηματίας αν είναι στην ίδια κατηγορία έχουν την ίδια εισφορά (π.χ. 450 ή 800 ευρώ το δίμηνο). Με την ενοποίηση φόρων και εισφορών η ασφαλιστική υποχρέωση θα συνδεθεί και με το εισόδημα, που σημαίνει ότι και για τους δύο μπορεί να είναι αφετηρία τα 450 ευρώ και από εκεί και πέρα το ποσό μπορεί να είναι ανάλογο του εισοδήματος κάθε έτους.

Σε φάση μελέτης

Οι κατευθύνσεις και τα βήματα προς την ενοποίηση περιλαμβάνονται αναλυτικά στην τελευταία έκθεση του επικαιροποιημένου Μνημονίου (σελ. 168, 169) και για το σκοπό αυτό έχει συσταθεί στο υπουργείο Εργασίας ειδική ομάδα υπό τις οδηγίες του εμπειρογνώμονα εκ μέρους της τρόικας (και στελέχους του ΔΝΤ) Πέτερ Ράτκλιφ.
Η ομάδα Ράτκλιφ, όπως αποκαλύπτει ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής, έχει προχωρήσει σε μια προπαρασκευαστική εργασία καταγράφοντας αναλυτικά τι ισχύει σε κάθε Ταμείο. Στελέχη του υπουργείου Εργασίας πιστεύουν ότι με το νέο σύστημα θα περιοριστεί δραστικά η εισφοροαποφυγή και ότι επιτέλους θα εισπράττονται εισφορές στα Ταμεία. Μάλιστα, εκτιμούν πως η σύνδεση της ενιαίας είσπραξης φόρων και εισφορών με το εισόδημα θα λειτουργήσει δικαιότερα και θα μοιράσει αναλογικότερα τα βάρη στους πολίτες.
Υπάρχουν δε σκέψεις να καθοριστεί και ένα ελάχιστο τεκμαρτό ποσό πληρωμών, όπως συμβαίνει ήδη σήμερα με τη φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών, με το τέλος επιτηδεύματος των 500-600 ευρώ, που είναι υποχρεωτικό για όλους, πέραν των υπόλοιπων δυσβάστακτων φορολογικών επιβαρύνσεων!

Σύνδεση και με ΦΠΑ

Για τη λειτουργία του νέου συστήματος όλοι οι φορολογούμενοι θα χρησιμοποιούν έναν και μοναδικό κλειδάριθμο με τα προσωπικά τους στοιχεία ώστε να εξαλειφθεί το φαινόμενο των διαφορετικών ΑΦΜ που χρησιμοποιούν χιλιάδες οφειλέτες όταν θέλουν να σβήσουν ίχνη από παλιά χρέη. Για το λόγο αυτό θα δημιουργηθεί εντός του 2015 ενιαίο μητρώο με όλους τους υπόχρεους στην πληρωμή των ασφαλιστικών εισφορών, είτε πρόκειται για μισθωτούς είτε για ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και επιχειρήσεις.
Η είσπραξη σε ένα ενιαίο πακέτο εξετάζεται να συνδυαστεί και με την πληρωμή ΦΠΑ, δηλαδή να συμψηφίζεται η επιστροφή του με την οφειλή.

Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης

1. Ανταλλαγή στοιχείων για την ακίνητη περιουσία των οφειλετών των Ταμείων μεταξύ Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων και του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (βρίσκεται σε εξέλιξη).
2. Καταγραφή των αδυναμιών που παρουσιάζει ο μηχανισμός είσπραξης εισφορών στα Ταμεία.
3. Ολοκλήρωση του προπαρασκευαστικού έργου ως τον Σεπτέμβριο του 2014.
4. Δημιουργία ενιαίου μητρώου και βάσης δεδομένων, απ’ όπου θα αντλούνται στοιχεία για όλους τους ασφαλισμένους και τους φορολογουμένους ως τον Δεκέμβριο του 2015.
5. Εναρμόνιση της βάσης εισφορών για όλα τα Ταμεία και σύνδεσή τους με τον ατομικό φόρο εισοδήματος (Δεκέμβριος 2016).
6. Συγχώνευση φόρων και εισφορών σε έναν ενιαίο λογαριασμό από τον Ιούλιο του 2017.

Στην πράξη όλοι οι ασφαλισμένοι από το 2017 θα έχουν σε ένα «πολυεκκαθαριστικό» τις ασφαλιστικές και φορολογικές τους υποχρεώσεις, χωρίς καμία διέξοδο αποφυγής πληρωμής και αυτό γιατί μέσα από τον καθρέφτη της οικονομικής τους κατάστασης, που θα είναι η φορολογική δήλωση, η εφορία θα βλέπει τα πάντα. Η μη πληρωμή του ενιαίου λογαριασμού θα ενεργοποιεί αυτόματα τις διαδικασίες αναγκαστικής είσπραξης, είτε με δέσμευση της ακίνητης περιουσίας μέχρι του ύψους της οφειλής είτε με απευθείας κατάσχεση μέρους των καταθέσεων.

Επιπτώσεις και στις συντάξεις

Με το σχέδιο «Μεγάλος Αδελφός» για φόρους και εισφορές, τα Ταμεία θα σταματήσουν να εισπράττουν και θα παίρνουν μερίδιο από τα ενιαία έσοδα για να καλύπτουν τις υποχρεώσεις τους ως προς την πληρωμή συντάξεων.
Η μεγάλη παγίδα όμως που κρύβεται πίσω από τον ένα λογαριασμό έχει να κάνει με τις καλύψεις που θα έχουν οι ασφαλισμένοι και κυρίως με το ύψος των νέων συντάξεων, καθώς θα είναι πλέον ανάλογες των εισφορών και φόρων που πληρώνουν. Στην πράξη, ο ασφαλιστικός χρόνος βαίνει προς κατάργηση και πλέον η σύνταξη θα υπολογίζεται με βάση την πληρωμή εισφορών.
Αγκάθι στο εγχείρημα είναι τα ανείσπρακτα χρέη των Ταμείων. Η τρόικα έχει διαμηνύσει εκ νέου στο υπουργείο Εργασίας να προχωρήσει στην καταγραφή και το διαχωρισμό των χρεών σε εισπράξιμα και μη εισπράξιμα, θεωρώντας ότι από το σύνολο των ληξιπρόθεσμων και καθυστερούμενων εισφορών που ανέρχονται στα 19 δισ. ευρώ, εκείνα που μπορούν να εισπραχθούν δεν ξεπερνούν τα 4,5 δισ. Οι δανειστές μάλιστα, όπως αναφέρεται στο Μνημόνιο, ζητούν να μπουν σε καραντίνα τα ανείσπρακτα χρέη και τα Ταμεία να επικεντρωθούν στην είσπραξη των φρέσκων οφειλών και όχι πέραν του εξαμήνου.

ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΙΚΟΣ
[email protected]

Δημοσιεύεται στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής