Ο ψυχρός πόλεμος των κυρώσεων ΗΠΑ-ΕΕ-Ρωσίας: Μάχη να μην πληγούν οι ελληνικές εξαγωγές

Το πρώτο επτάμηνο του έτους η Ελλάδα εξήγαγε 700.000 τόνους οπωροκηπευτικών σε όλες τις χώρες, εκ των οποίων οι 45.000 τόνοι πήγαιναν στη Ρωσία

Σε… αναμμένα κάρβουνα κάθονται οι Ελληνες παραγωγοί και εξαγωγείς έπειτα από το εμπάργκο «διά χειρός» Βλαντιμίρ Πούτιν στις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από τις ΗΠΑ, την Ε.Ε., την Αυστραλία, τον Καναδά και τη Νορβηγία ως αντίποινα στις κυρώσεις που της επιβλήθηκαν. Οπως έχει γίνει ήδη γνωστό, η πρώτη λίστα των «απαγορευμένων» προϊόντων που ανακοίνωσε ο Ρώσος πρωθυπουργός Ντμίτρι Μεντβέντεφ το απόγευμα της περασμένης Πέμπτης περιλαμβάνει όλα τα φρούτα και λαχανικά, κρέατα, ψάρια, γάλατα και γαλακτοκομικά προϊόντα.

Αν τελικά δεν υπάρχουν εξαιρέσεις για τη χώρα μας, οι επιπτώσεις θα είναι τεράστιες τόσο για τους παραγωγούς και τους εξαγωγείς όσο και για τις ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη Ρωσία. Ηδη, 600.000 τόνοι οπωροκηπευτικών κινδυνεύουν να μείνουν στα ψυγεία, καθώς το εμπάργκο από το Κρεμλίνο θα δημιουργήσει υπερπροσφορά στις υπόλοιπες αγορές, με αποτέλεσμα να συμπιεστούν οι τιμές τους.

Οπως αναφέρει στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής ο ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής Διακίνησης Φρούτων, Λαχανικών και Χυμών ICOFRUIT HELLAS, Γιώργος Πολυχρονάκης, το πρώτο επτάμηνο του έτους η Ελλάδα εξήγαγε 700.000 τόνους οπωροκηπευτικών σε όλες τις χώρες, εκ των οποίων οι 45.000 τόνοι πήγαιναν στη Ρωσία.

«Για το επόμενο πεντάμηνο στόχος μας ήταν να εξαχθούν άλλοι 600.000 τόνοι φρούτων και λαχανικών. Συνολικά οι χώρες της Ε.Ε. εξάγουν στη Ρωσία 2,2 εκατ. τόνους οπωροκηπευτικών. Τώρα με το εμπάργκο πού θα διοχετευτούν αυτές οι ποσότητες; Θα κατακλυστούν όλες οι αγορές και οι τιμές θα πέσουν ακόμα και κάτω από το κόστος. Ολα θα μείνουν στα ψυγεία», επισημαίνει ο Γ. Πολυχρονάκης, προσθέτοντας ότι ένα χρόνο μετά το εμπάργκο, στη ρωσική αγορά θα έχουν εισέλθει οι ανταγωνίστριες παραγωγές χώρες και πολύ δύσκολα οι Ελληνες θα ανακτήσουν το χαμένο έδαφος.

Ως τελειωτικό χτύπημα για τους ροδακινοπαραγωγούς χαρακτηρίζει την απόφαση Πούτιν να απαγορεύσει τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από τη Δύση ο ροδακινοπαραγωγός Ημαθίας και επί χρόνια αγροτοσυνδικαλιστής Θανάσης Παπακωνσταντίνου. «Φέτος υπήρχε γενικότερα πρόβλημα με τις εξαγωγές των ροδάκινων Ημαθίας στη Ρωσία. Από τη μια οι εξελίξεις με την Ουκρανία και από την άλλη η υποτίμηση του ρουβλίου και την υπερπαραγωγή από χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία, οι τιμές μας συμπιέστηκαν πολύ. Η τιμή παραγωγού είχε πέσει στο 0,10-0,15 ευρώ, ενώ τις τελευταίες ημέρες στέλναμε με ανοιχτή τιμή. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι εφόσον παραλάμβαναν τα φορτία, οι Ρώσοι εισαγωγείς καθόριζαν μόνοι τους τις τιμές», αναφέρει στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής ο Θ. Παπακωνσταντίνου. Η Ημαθία εξάγει στη Ρωσία περίπου 60.000-70.000 τόνους ροδάκινου, δηλαδή το 60% της παραγωγής της, ενώ υπολογίζεται ότι μετά το εμπάργκο το 20% της παραγωγής θα μείνει αδιάθετο.

Ανυπολόγιστες από το εμπάργκο θα είναι οι επιπτώσεις και για τους ροδακινοπαραγωγούς Κοζάνης, αν τελικά δεν εξαιρεθεί από την απαγόρευση το ελληνικό ροδάκινο. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Επιλεγμένης Πώλησης Οπωροκηπευτικών Προϊόντων (ΑΣΕΠΟΠ) Βελβεντού Κοζάνης, Νίκο Κουτλιάμπα, το 55% της παραγωγής ροδάκινου θα μείνει στα ψυγεία, καθώς στην Κοζάνη η συγκομιδή γίνεται μέχρι αρχές Οκτωβρίου.
«Η απαγόρευση εισαγωγών αγροτικών προϊόντων στη Ρωσία δημιουργεί ένα ντόμινο συνεπειών, καθώς δεν μπορούμε να διαθέσουμε τα προϊόντα μας ούτε σε άλλες αγορές αφού είναι κορεσμένες. Αλλά και να μπορέσουμε να τα διαθέσουμε, σε τι τιμή θα τα δώσουμε; Η Ρωσία πληρώνει τα ροδάκινα της Κοζάνης 50% πάνω απ’ όσο οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης», επισημαίνει ο πρόεδρος του ΑΣΕΠΟΠ Βελβεντού.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Κοινοπραξίας Συνεταιρισμών Ομάδων Παραγωγών Ημαθίας, Venus Growers, Χρήστος Γιαννακάκης σημειώνει στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής ότι αυτή τη στιγμή στα ψυγεία των συνεταιρισμών της Ημαθίας υπάρχουν περίπου 9.000 τόνοι ροδάκινα, εκ των οποίων πάνω από το 50% προοριζόταν για τη ρωσική αγορά.

Την ίδια ώρα και ενώ η συγκομιδή ροδάκινου βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, σύμφωνα με τον Χρ. Γιαννακάκη, η εξαγωγή φρούτων προς τη Ρωσία έχει ήδη σταματήσει. «Η Venus Growers δεν έχει άμεσο πρόβλημα, καθώς η ρωσική αγορά δεν είναι η βασική αγορά δραστηριοποίησής μας. Ωστόσο, το εμπάργκο δημιουργεί ένα ντόμινο, καθώς οι χώρες που εξάγουν στη Ρωσία θα στραφούν στις δικές μας αγορές εντείνοντας τον ανταγωνισμό», σημειώνει ο πρόεδρος της Venus Growers.
Ανεπηρέαστος από το ρωσικό «απαγορευτικό» φαίνεται να μένει ο ελληνικός κλάδος ιχθυοκαλλιεργειών, ο οποίος έχει συρρικνώσει την παρουσία στην περιοχή. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2010 το ελληνικό ψάρι αντιπροσώπευε πάνω από το 50% της κατανάλωσης τσιπούρας και λαβρακίου στη Ρωσία, ενώ το 2014 το ποσοστό αυτό καταποντίστηκε στο 10%.

«Εδώ και σχεδόν 6-8 μήνες, λόγω της ρευστής κατάστασης που οφείλονται στις εξελίξεις στον κλάδο της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας, τόσο η Σελόντα όσο και συνολικά ο κλάδος (με εξαίρεση κάποιες μικρές ποσότητες του Νηρέα) δεν εξήγαγαν στη Ρωσία και η συγκεκριμένη αγορά είχε χαθεί, με αποτέλεσμα το κενό αυτό να το καλύψουν οι Τούρκοι. Επομένως, οι σημερινές πολιτικές εξελίξεις δεν αιφνιδιάζουν και δεν επηρεάζουν άμεσα και καθοριστικά τον κλάδο, αφού η αγορά αυτή είχε ατονήσει. Το εντυπωσιακό σε αυτή την εξέλιξη είναι ότι η απαγόρευση αφορά και τις προμηθεύτριες χώρες που παράγουν σολομό, ιδίως αυτή της Νορβηγίας, καθώς η Ρωσία καταναλώνει το μεγαλύτερο ποσοστό των εξαγωγών σολομού», επισημαίνει στο Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής ο διευθύνων σύμβουλος της Σελόντα Ιωάννης Στεφανής.

Πλήγμα και για τις ελληνικές εταιρίες

Η ΡΩΣΙΚΗ «θεομηνία» δεν έχει αφήσει αλώβητες ούτε τις ελληνικές εταιρίες που δραστηριοποιούνται στη συγκεκριμένη αγορά, όπως είναι η Coca-Cola HBC, η Chipita, η Πλαστικά Κρήτης και η Frigoglass. Η αστάθεια που επικρατεί στην περιοχή έχει οδηγήσει στην υποχώρηση του ρουβλίου και της κατανάλωσης και, κατά συνέπεια, και στον τζίρο των επιχειρήσεων.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Coca-Cola HBC, η οποία την προηγούμενη εβδομάδα στην ανακοίνωση των αποτελεσμάτων εξαμήνου επεσήμανε ότι έχει προχωρήσει σε αναθεώρηση των εκτιμήσεών της για τον όγκο των πωλήσεων για το σύνολο του έτους εξαιτίας της αιφνίδιας επιδείνωσης των συνθηκών στη Ρωσία, αγορά στην οποία πραγματοποιεί το 19% του όγκου των πωλήσεών της.

Αναφορικά με τον όγκο των πωλήσεων της Coca-Cola HBC στη ρωσική αγορά, αυτός υποχώρησε σε χαμηλό μονοψήφιο ποσοστό το δεύτερο τρίμηνο. Η πτώση αυτή, που καταγράφηκε στη διάρκεια του τριμήνου, αφορά όλες τις βασικές κατηγορίες προϊόντων, εκτός από τους χυμούς, και αποδίδεται στην κλιμάκωση των γεωπολιτικών εξελίξεων στην περιοχή, η οποία είχε αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία καθώς και στην καταναλωτική ζήτηση.

«Οι πωλήσεις με το εμπορικό σήμα Coca- Cola υποχώρησαν κατά 5% και οι πωλήσεις των ανθρακούχων αναψυκτικών κατά 4%, ενώ μόνο η Fanta κατέγραψε ουσιαστική αύξηση των πωλήσεων υποστηριζόμενη από την κυκλοφορία νέων γεύσεων. Τα προϊόντα στην κατηγορία του έτοιμου προς κατανάλωση τσαγιού κατέγραψαν χαμηλή μονοψήφια πτώση», σημειώνει στην ανακοίνωσή της.

Καθησυχαστικοί κυβέρνηση, φορείς

Συγκρατημένα αισιόδοξοι και καθησυχαστικοί εμφανίζονται η ελληνική κυβέρνηση και κάποιοι κλαδικοί φορείς, που εκφράζουν την εκτίμηση ότι βασικά εγχώρια αγροτικά προϊόντα, όπως τα ροδάκινα, τα βερίκοκα, τα νεκταρίνια, οι φράουλες, το ελαιόλαδο και οι ελιές θα εξαιρεθούν από το εμπάργκο.
Μιλώντας στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής, ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών Κωνσταντίνος Μίχαλος επεσήμανε ότι σε επικοινωνία που είχε με τον Ρώσο πρέσβη στην Ελλάδα τον διαβεβαίωσε ότι η χώρα του θα προχωρήσει σε επιλεκτική εφαρμογή των περιορισμών, πράγμα που σημαίνει ότι πιθανότατα τα μείζονος σημασίας ελληνικά αγροτικά προϊόντα θα εξαιρεθούν από το εμπάργκο, καθώς δεν υπάρχει κάποια κεντρική συμφωνία της Ρωσίας με την Ε.Ε.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων Χριστίνα Σακελλαρίδη, η οποία μιλώντας στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής τόνισε: «Περιμένουμε την περίφημη λίστα για κάθε χώρα ξεχωριστά. Ελπίζουμε και είμαστε αισιόδοξοι και όχι αβάσιμα ότι τα σημαντικότερα αγροτικά προϊόντα, όπως τα ροδάκινα, τα νεκταρίνια, τα βερίκοκα, οι φράουλες, το ελαιόλαδο, θα εξαιρεθούν από το εμπάργκο. Εξάλλου, εμείς αποδείξαμε ήδη την καλή μας θέληση στη Ρωσία, όταν έκλεισαν τα δύο τουριστικά της γραφεία, το Labirint και το Intaer. Καλύψαμε τους Ρώσους τουρίστες κανονικά, χωρίς καμία επιβάρυνση».
Πάντως, και υψηλόβαθμα στελέχη της κυβέρνησης, τα οποία βρίσκονται σε συνεχή επαφή με τη ρωσική πλευρά, εκτιμούν ότι η Ελλάδα θα έχει τις λιγότερο δυνατές επιπτώσεις από το εμπάργκο και θα καταφέρουν να εξαιρέσουν κάποια προϊόντα από τους περιορισμούς.

ΓΩΓΩ ΚΑΤΣΕΛΗ
[email protected]

Οι κολοσσοί πληρώνουν το μάρμαρο

ΣΟΒΑΡΕΣ επιπτώσεις από το σκληρό πινγκ πονγκ των τελευταίων εβδομάδων ανάμεσα στη Δύση και τη Ρωσία καταγράφουν ήδη εταιρίες-κολοσσοί, που δραστηριοποιούνται και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Οι ευρωπαϊκές και οι αμερικανικές επιχειρήσεις, που είχαν ήδη αισθανθεί την πίεση από τις κυρώσεις που επέβαλαν από κοινού στη Μόσχα στις αρχές του μήνα, κλυδωνίζονται πλέον ακόμη περισσότερο έπειτα από τη δυναμική απάντηση της Ρωσίας με το εμπάργκο σε γεωργικά προϊόντα, τρόφιμα και πρώτες ύλες. Προς το παρόν, οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην οικονομία όλων των εμπλεκόμενων χωρών είναι άγνωστες, σημειώνουν οι αναλυτές που μετρούν πυρετωδώς τις πρώτες «απώλειες».

Η λίστα των «χαμένων» πάντως είναι μακρά και μεγαλώνει διαρκώς. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η Adidas, η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρία αθλητικών ειδών στον κόσμο, που λόγω της «υπερέκθεσής» της στη Ρωσία αναθεώρησε προς τα κάτω τις εκτιμήσεις για τα έσοδα και τα κέρδη της φέτος. Η Ρωσία, όπου διατηρεί 1.000 καταστήματα, είναι η τρίτη μεγαλύτερη αγορά της γερμανικής εταιρίας που ανακοίνωσε ότι μειώνει στο μισό τα 150 νέα καταστήματα που είχε προγραμματίσει να εγκαινιάσει φέτος και την επόμενη χρονιά.

Στη Ρωσία δραστηριοποιούνται 6.000 γερμανικές επιχειρήσεις, ανάμεσά τους οι Siemens, Henkel και Allianz, ενώ 300.000 θέσεις εργασίας στη Γερμανία εξαρτώνται από τους διμερείς εμπορικούς δεσμούς. Η κρίση θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο 25.000 θέσεις εργασίας στη Γερμανία, εκτιμά η γερμανική Επιτροπή για τις Οικονομικές Σχέσεις με την Ανατολική Ευρώπη, ενώ η Deutsche Bank υπολογίζει ότι, σε περίπτωση που η Ρωσία αντιμετωπίσει σημαντική ύφεση, η γερμανική ανάπτυξη δεν αποκλείεται να υποχωρήσει κατά 0,5%.
Ηχηρό «xαστούκι» ενδέχεται να δεχτούν όμως μια σειρά από εταιρίες της γηραιάς ηπείρου, από τη βρετανική αυτοκινητοβιομηχανία Daimler, που προβλέπει ότι θα μειωθούν οι ραγδαία αυξανόμενες πωλήσεις της στη ρωσική αγορά αυτοκινήτου, και την εν μέρει εθνικοποιημένη βρετανική Royal Bank of Scotland μέχρι τον πετρελαϊκό κολοσσό BP, που διατηρεί μερίδιο της τάξης του 20% στη ρωσική Rosneft.
Στους «χαμένους» ανήκουν επίσης η UniCredit, μια από τις σημαντικότερες τράπεζες στην κεντρική και την ανατολική Ευρώπη, η γαλλική πετρελαϊκή Total που σταμάτησε να αγοράζει μετοχές της Novatek και να κάνει άλλες τοποθετήσεις στη Ρωσία, όπως επίσης οι ευρωπαϊκές αεροπορικές επιχειρήσεις Lufthansa, Air France-KLM και Finnair, οι οποίες θα αντιμετωπίσουν τα σοβαρότερα προβλήματα λόγω του πιθανού κλεισίματος του εναέριου χώρου της Σιβηρίας.

ΝΑΤΑΣΑ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ

Δημοσιεύεται στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής