Ο «οδικός χάρτης» Σαμαρά ως το τέλος του έτους για τρόικα χρέος και εκλογή νέου Προέδρου

Καθοριστικός παράγοντας τόσο στο ζήτημα του χρέους όσο και στο να μην υπάρξει νέο πακέτο βοήθειας είναι η δυνατότητα της χώρας να επιστρέψει «κανονικά» στις αγορές και να δανείζεται με λογικά επιτόκια

Ενα βαρύ πακέτο θετικών οικονομικών εξελίξεων ετοιμάζει το Μέγαρο Μαξίμου μέχρι τα τέλη του έτους. Στόχος είναι το πακέτο αυτό να μπει στις αρχές του 2015 στην πολιτική ζυγαριά από τους βουλευτές και το αποτέλεσμα να δείχνει 180+ ψήφους που είναι απαραίτητες για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας από την παρούσα Βουλή.
Τα κομμάτια που θα συμπληρώσουν το σχεδιασμό της κυβέρνησης είναι συγκεκριμένα και θα προστίθενται σταδιακά. «Μέχρι χθες όλη η συζήτηση περιστρεφόταν γύρω από τα Μνημόνια και το χρέος, σήμερα έχει μπει σε άλλη βάση, καθώς όλοι αναγνωρίζουν ότι η Ελλάδα έχει πετύχει», σημείωνε στον Ελεύθερο Τύπο στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού. «Πλέον, αντί για χρηματοδοτικά κενά και νέα μέτρα, μιλάμε για το πώς θα αποχωρήσει το ΔΝΤ από τη χώρα», συμπλήρωνε ο ίδιος χαρακτηριστικά, δείχνοντας και την κατεύθυνση που έχει πάρει ο στρατηγικός σχεδιασμός της κυβέρνησης.

Σήμα… έναρξης
Η Ευρώπη διανύει μια έντονη περίοδο αλλαγών, τόσο σε πρόσωπα όσο και σε πολιτικές, και αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά στο Μέγαρο Μαξίμου. Η ενίσχυση των συμμαχιών της χώρας στο νέο περιβάλλον είναι κάτι περισσότερο από αναγκαία και η αρχή έγινε από τη συνάντηση του Αντώνη Σαμαρά με την Ανγκελα Μέρκελ, όπου το κλίμα ήταν τελείως διαφορετικό σε σχέση με τις προηγούμενες φορές.
Σύμφωνα με κυβερνητική πηγή, όπως φάνηκε από την πρώτη στιγμή, δεν υπήρχε κενό για να καλυφθεί ανάμεσα στις δύο πλευρές και η Γερμανίδα καγκελάριος ήταν απολύτως ενημερωμένη για την πρόοδο του ελληνικού προγράμματος. Ενδεικτικό είναι το γεγονός πως αν και η ελληνική ομάδα ήταν σε πλήρη σύνθεση (τον κ. Σαμαρά συνόδευαν οι στενοί συνεργάτες του Χρύσανθος Λαζαρίδης, Σταυρός Παπασταύρου, ο επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ Στέλιος Παπαδόπουλος και η κυβερνητική εκπρόσωπος Σοφία Βούλτεψη), η κυρία Μερκελ έκανε ελάχιστες ερωτήσεις για τα ελληνικά στοιχεία (για παράδειγμα ο κ. Παπαδόπουλος δεν δέχθηκε καμία ερώτηση) και η συζήτηση επικεντρώθηκε σε ζήτημα ουσίας.
Υπό τις συνθήκες αυτές, η ελληνική πλευρά αποχώρησε από την Καγκελαρία έχοντας την αίσθηση ότι με τη στάση της η κυρία Μέρκελ, αν δεν θέλει κανείς να τη χαρακτηρίσει υποστηρικτική, τουλάχιστον είναι σίγουρο ότι δεν θα αποτελέσει εμπόδιο στους ελληνικούς σχεδιασμούς.
Πρώτο σημαντικό βήμα που θα κρίνει και τα υπόλοιπα στον «οδικό χάρτη» της κυβέρνησης είναι η ολοκλήρωση της πέμπτης και -όπως όλα δείχνουν- τελευταίας διαπραγμάτευσης με την τρόικα. Στην παρούσα φάση στόχος είναι να κλείσουν τα μεγάλα διαρθρωτικά ζητήματα και ο Προϋπολογισμός του 2015.
Σχετικά με το προσχέδιο του Προϋπολογισμού που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή στις 6 Οκτωβρίου, στέλεχος του οικονομικού επιτελείου σημείωνε στον Ελεύθερο Τύπο πως «και φέτος επιτυγχάνεται ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ, παρά το γεγονός ότι 500 εκατ. δόθηκαν ως κοινωνικό μέρισμα και ένα ακόμη σημαντικό κομμάτι (800 εκατ.) στους ενστόλους, ποσά που δεν υπήρχαν».
«Το θέμα είναι, όμως, ότι και το 2015 θα πιαστεί ο στόχος για πλεόνασμα, αυτή τη φορά σε ποσοστό 3% του ΑΕΠ», συμπλήρωνε το ίδιο στέλεχος, απαντώντας έτσι έμμεσα και στα όσα ανέφερε κοινοτική πηγή την Παρασκευή, ότι «θα πρέπει να εξεταστεί ο δημοσιονομικός αντίκτυπος από τις φοροελαφρύνσεις» και πως «δεν θα πρέπει να υπάρξει απόκλιση από τους δημοσιονομικούς στόχους του 2015».
«Για δεύτερη χρονιά καταφέραμε να κλείσουμε Προϋπολογισμό με πρωτογενές πλεόνασμα και για τρίτη χρόνια να πιάσουμε τους στόχους», τόνιζε με έμφαση κορυφαίο στέλεχος του Μαξίμου. Πιθανότητα πάντως αλλαγής του στόχου πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2015 δεν συζητείται καν από την κυβέρνηση και το βάρος δίνεται στο «μεγάλο πακέτο» των μεταρρυθμίσεων.
Οι εκπρόσωποι των δανειστών από την πλευρά τους πιέζουν για μια σειρά θεμάτων στη Δικαιοσύνη, στη Δημόσια Διοίκηση (μισθοί δημοσίου και επιδόματα), στα εργασιακά (απελευθέρωση απολύσεων, συνταξιοδοτικό), ενώ ζητούν και επανεξέταση της εισφοράς αλληλεγγύης για επέκτασή της ένα ακόμη χρόνο.
«Η συζήτηση με την τρόικα είναι αρκετά δύσκολη, αλλά θα προχωρήσει», έλεγε στενός συνεργάτης του κ. Σαμαρά, προσθέτοντας πως «υπάρχουν πράγματα που μπορούν να γίνουν τώρα, κάποια που θα πάνε για αργότερα και κάποια που δεν μπορούν να γίνουν καθόλου». Οπως εκτιμούν πάντως στην κυβέρνηση, η αξιολόγηση θα τελειώσει το νωρίτερο στα μέσα Νοεμβρίου.

Stress tests
Την ίδια περίοδο με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, αναμένεται να ξεκινήσει και η συζήτηση για το χρέος. Η εκτίμηση της ελληνικής πλευράς για το χρόνο έναρξης της συγκεκριμένης διαπραγμάτευσης ταυτίζεται με αυτήν της Ευρώπης, όπως φάνηκε και από τις διαρροές της Κομισιόν στα τέλη της εβδομάδας.
Κατάληξη για το πώς θα γίνει η τελική διευθέτηση δεν έχει υπάρξει ακόμη, ωστόσο τα στελέχη του ΟΔΔΗΧ έχουν ξεκινήσει ήδη κάποιες κινήσεις. Μια πρόγευση της λύσης, ωστόσο, δόθηκε από τον ίδιο τον πρωθυπουργό μπροστά στην Ανγκελα Μέρκελ, κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου των δύο ηγετών στο Βερολίνο.
«Το ελληνικό χρέος θα είναι βιώσιμο λόγω των χαμηλών επιτοκίων που πληρώνουμε, λόγω μιας πιθανής επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής, λόγω των μεταρρυθμίσεων, λόγω των αποκρατικοποιήσεων, λόγω μιας μακροχρόνιας ανάπτυξης χωρίς ελλείμματα και λόγω των ρυθμίσεων που μας δίνονται ή που πρόκειται να δοθούν. Είναι νωρίς αυτή τη στιγμή να πω κάτι πιο συγκεκριμένο», είχε αναφέρει ο κ. Σαμαράς.
Καθοριστικός παράγοντας τόσο στο ζήτημα του χρέους όσο και στο να μην υπάρξει νέο πακέτο βοήθειας είναι η δυνατότητα της χώρας να επιστρέψει «κανονικά» στις αγορές και να δανείζεται με λογικά επιτόκια. Για το λόγο αυτό θα συνεχιστεί η έκδοση ελληνικών τίτλων μέσα στο τετράμηνο που απομένει, ώστε να διαμορφωθεί και η καμπύλη στα ελληνικά επιτόκια, που μέχρι σήμερα δεν υπήρχε.
Σημαντικό κομμάτι στο παζλ είναι και τα αποτελέσματα που θα δείξουν τα τραπεζικά stress tests. Οπως τόνιζε κυβερνητική πηγή, «είναι πολύ κρίσιμο η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών να γίνει με χαμηλό νούμερο».
Υπενθυμίζεται ότι το Ελληνικό Δημόσιο προχώρησε σε πρόσθετη κεφαλαιακή στήριξη των ελληνικών τραπεζών, μετατρέποντας την αναβαλλόμενη φορολογία σε απαίτηση, γεγονός που δίνει καθαρό κεφαλαιακό bonus 2,35 έως 2,55 δισ. ευρώ στις τράπεζες μειώνοντας τις κεφαλαιακές ανάγκες εν όψει των stress tests. Τα αποτελέσματα των τεστ αντοχής, μαζί με τις εκτιμήσεις από το προσχέδιο του Προϋπολογισμού του 2015, θα δώσουν και το ακριβές ύψος του χρηματοδοτικού κενού για το νέο έτος, το όποιο υπολογίζεται από τους δανειστές στα 12 δισ. ευρώ. Τα κυβερνητικά στελέχη υπολογίζουν ότι μέσω της χρηματοδότησης από τις αγορές, το ΤΧΣ και άλλους εσωτερικούς πόρους, αυτό μπορεί να καλυφθεί.

Ελληνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και αποχώρηση ΔΝΤ

«Η Ελλάδα θέλει μάλιστα να προτείνει, και θα προτείνει σύντομα, ένα δικό της πλαίσιο για τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων στα επόμενα χρόνια. Μετά, δηλαδή, το τέλος του προγράμματος», ήταν η δήλωση του πρωθυπουργού από το Βερολίνο, με την οποία άνοιξε τα χαρτιά του προς την Ευρώπη για τους σχεδιασμούς της ελληνικής κυβέρνησης.
Στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με την τρόικα έχει μπει ήδη η επόμενη μέρα του ελληνικού προγράμματος, καθώς στις 31 Δεκεμβρίου λήγει το ευρωπαϊκό σκέλος του Μνημονίου, ενώ στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης είναι και η αποχώρηση του ΔΝΤ νωρίτερα από τον Μάρτιο του 2016 όπως προβλεπόταν αρχικά, ακόμα και άμεσα.
«Το γεγονός αυτό, που παλιότερα φαινόταν αδύνατο, τώρα συζητείται ανοιχτά», έλεγε κυβερνητικό στέλεχος, καθώς, όπως διευκρίνιζαν, «όταν είχε σχεδιαστεί το πρόγραμμα, οι δανειστές μας δεν περίμεναν ότι η χώρα μας θα πετύχαινε το ακατόρθωτο και θα τα πήγαινε τόσο καλά».
«Για το ελληνικό πρόγραμμα που θα αντικαταστήσει αυτό της τρόικας δεν έχει αποκρυσταλλωθεί ακόμη το πλαίσιο», όπως σημείωνε στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού. Ομως, περιγράφοντας τις βασικές γραμμές του, αποκάλυπτε πως θα αφορά διαρθρωτικά μέτρα, θα είναι «ολοκληρωμένο και μακροχρόνιο, στοχευμένο και συνδυαστικό».
«Θα περιλαμβάνει μεγάλες, πραγματικές μεταρρυθμίσεις που θα το καθιστούν πιο εφικτό και πιο γρήγορο και θα είναι υπολογισμένο να ανεβάσει την Ελλάδα ακόμα πιο πάνω στην ανταγωνιστικότητα», συμπλήρωνε ο ίδιος, περιγράφοντας τα χαρακτηριστικά του νέου ελληνικού προγράμματος.
Στην κυβέρνηση υπολογίζουν πως το πακέτο αυτό, μαζί με μια εξασφάλιση για απορρόφηση των ελληνικών τίτλων από ξένους θεσμικούς, τους εσωτερικούς πόρους που αναφέρθηκαν παραπάνω και την επιτυχή χρηματοδότηση της χώρας από τις αγορές, θα είναι ικανό να καλύψει το άθροισμα του χρηματοδοτικού κενού και του υπόλοιπου δανείου του ΔΝΤ που θα ακυρωθεί.
Παράλληλα στην όλη διαδικασία συζητείται και ο ρόλος της ΕΚΤ. «Εχουμε ήδη περάσει στην επόμενη μέρα. Αυτό πλέον είναι διακριτό, αποτελεί μια άλλη πραγματικότητα στην οποία το ΔΝΤ και οι δανειστές θα έχουν έναν εποπτικό ρόλο, αλλά θα αποκολληθούν από πάνω μας», σημείωνε κυβερνητική πηγή, κλείνοντας το θέμα.

Πώς θα κερδηθεί το στοίχημα της εκλογής Προέδρου

Το επόμενο βήμα του Μεγάρου Μαξίμου είναι να κεφαλαιοποιήσει όλες τις παραπάνω κινήσεις, εφόσον βεβαίως έχουν θετικό αποτέλεσμα. Η προεδρική εκλογή είναι το μεγάλο στοίχημα, που εκ των πραγμάτων θα κρίνει τη βιωσιμότητα αυτής της κυβέρνησης.
Ενα τέτοιο πακέτο αναμένεται να λύσει τα χέρια των βουλευτών και να ψηφίσουν για Πρόεδρο της Δημοκρατίας το πρόσωπο που θα προτείνει στις αρχές του 2015 η κυβέρνηση. «Οποιος φέρει την οικονομία στα ίσα της θα έχει και την πρωτοβουλία των κινήσεων στο πολιτικό κομμάτι», έλεγε στενός συνεργάτης του κ. Σαμαρά.
«Για πρώτη φορά η Ελλάδα όχι απλά θα ελπίζει, αλλά θα υποχρεωθούν να βλέπουν την ελπίδα και οι πιο κακόπιστοι», συμπλήρωνε χαρακτηριστικά, ξεκαθαρίζοντας επίσης ότι δεν πρόκειται για επικοινωνιακό, αλλά για πρωτίστως πολιτικό ζήτημα, στο όποιο όλοι θα κληθούν εκ των πραγμάτων να πάρουν θέση.
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και το ανοιχτό κάλεσμα για πανστρατιά που απηύθυναν ο πρωθυπουργός και η Ν.Δ. με αφορμή τις επετειακές εκδηλώσεις για τα 40 χρόνια από την ίδρυση της γαλάζιας παράταξης.
Το προσκλητήριο, που έχει στόχο, όπως έλεγαν, το άνοιγμα στην κοινωνία για τη Νέα Ελλάδα, δεν αφορά συγκεκριμένα πρόσωπα, αλλά όλους τους ψηφοφόρους και τους βουλευτές, το σύνολο των στελεχών που είτε ήταν κοντά στη Ν.Δ. και έφυγαν είτε νιώθουν κοντά στην παράταξη και τις ιδέες της.
«Η Ν.Δ. ήταν πάντα μια κυψέλη ιδεών, προτάσεων και πολιτικών, στην οποία χωράνε όλοι όσοι εκτείνονται από την παραδοσιακή Δεξιά μέχρι το μεταρρυθμιστικό Κέντρο», έλεγαν, προσδιορίζοντας και πού ακριβώς απευθύνεται το γαλάζιο προσκλητήριο.
Αυτό το ανοιχτό κάλεσμα, σε συνδυασμό με τις θετικές εξελίξεις στην οικονομία, θεωρούν στην κυβέρνηση ότι θα στείλει ένα σαφές μήνυμα που θα ληφθεί υπόψη από τους βουλευτές την κρίσιμη ώρα της εκλογής νέου Προέδρου: Οτι η Ν.Δ. αποτελεί πλέον τη μόνη αξιόπιστη πολιτική δύναμη, που μπορεί να εγγυηθεί τη σταθερότητα για τη χώρα, σε ένα ασταθές περιβάλλον, σε αντίθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ, που, όπως λένε, παίζει αποσταθεροποιητικά παιχνίδια εις βάρος της Ελλάδας.

Δημοσιεύεται στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής