Στουρνάρας: Στόχος η ευημερία των πολιτών

Οι πολιτικές θα πρέπει να στοχεύουν στη βελτίωση της ευημερίας των πολιτών τόνισε ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας μιλώντας στη Σύνοδο του ΟΟΣΑ σήμερα. Σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα οι αποφάσεις της Ετήσιας Υπουργικής Συνόδου του ΟΟΣΑ το 2012 ήταν σαφείς: Πρέπει να εφαρμοστεί μια πολιτική ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς. Στο σημείο αυτό ο κ. Στουρνάρας αναφέρθηκε στην πορεία της Ελλάδας η οποία όπως είπε τα τελευταία χρόνια βίωσε απότομη πτώση του βιοτικού της επιπέδου ενώ έκανε μια αναδρομή από το 2010 έως το 2012 και στα αποτελέσματα της εφαρμογής των μνημονίων. «Από το 2010 μέχρι το 2012, το πρωτογενές έλλειμμα μειώθηκε κατά 9,5% του ΑΕΠ – η πιο γρήγορη προσαρμογή που έγινε ποτέ σε οικονομία χώρας- μέλους του ΟΟΣΑ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο το διαρθρωτικό ισοζύγιο του προϋπολογισμού βελτιώθηκε κατά 13,8 εκατοστιαίες μονάδες και ότι το 2013 η Ελλάδα θα πετύχει διαρθρωτικό πλεόνασμα προϋπολογισμού της τάξης του 2% του ΑΕΠ- το μεγαλύτερο στην ΕΕ. Η ανταγωνιστικότητα, σε όρους κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, βελτιώθηκε σημαντικά την τελευταία τριετία και βρίσκεται κοντά στα επίπεδα του 2001, ενώ την ίδια περίοδο το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών συρρικνώθηκε κατά σχεδόν 8 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ και προβλέπεται ότι θα είναι μηδενικό στο τέλος του 2013. Ωστόσο, αυτή η εντυπωσιακή προσαρμογή είχε βαρύ κόστος για την ελληνική κοινωνία» είπε. Ο κ. Στουρνάρας εξέφρασε την εκτίμηση ότι έως το τέλος της τρέχουσας χρονιάς – και ελπίζουμε ότι θα είναι η τελευταία με αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης, σε αντίθεση με τις προβλέψεις του ΟΟΣΑ - ότι το ΑΕΠ θα είναι περίπου 25% χαμηλότερο σε σχέση με την έναρξη της κρίσης. «Πρόκειται για μείωση μεγαλύτερη από αυτή που παρατηρήθηκε στα χρόνια της Μεγάλης Ύφεσης της δεκαετίας του 1930 στις περισσότερες αναπτυγμένες χώρες. Η ανεργία έχει εκτιναχθεί και σήμερα βρίσκεται στο 27%, ενώ η ανεργία στους νέους αγγίζει το 65%. Τα δημοσιονομικά μέτρα που ελήφθησαν ήταν αναμφισβήτητα οδυνηρά. Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση κατέβαλε μια συνεπή προσπάθεια , στο μέτρο του δυνατού, να υπάρχει δίκαιη κατανομή του βάρους, να προστατευτούν οι πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και να διασφαλιστεί η κοινωνική συνοχή. Για παράδειγμα, οι περικοπές συντάξεων και μισθών στο δημόσιο τομέα ήταν υψηλότερες μεταξύ των υψηλόμισθων και αυτών με υψηλές συντάξεις. Η φορολογία εισοδήματος έγινε περισσότερο προοδευτική, δηλαδή επιβάρυνε αναλογικά ακόμα περισσότερο τους πλουσιότερους. Οι αυξήσεις του ΦΠΑ ήταν χαμηλότερες για τα βασικά προϊόντα που καταναλώνονται αναλογικά περισσότερο από τα φτωχότερα νοικοκυριά. Κάποια κοινωνικά επιδόματα συνδέθηκαν με το ύψος του οικογενειακού εισοδήματος. Η έκτακτη φορολογία ακίνητης περιουσίας επιβαρύνει πολύ περισσότερο τα ακριβότερα ακίνητα. Ήταν η προσπάθεια επιτυχής; Η απάντηση είναι ότι η προσπάθεια πέτυχε εν μέρει» ανέφερε. Καταλήγοντας ο κ. Στουρνάρας αναφέρθηκε στην ανεργία που μαστίζει τη χώρα τονίζοντας ότι η υποστήριξη προς τους ανέργους είναι χαμηλή και για περιορισμένη χρονική διάρκεια, ενώ η αναδιανεμητική λειτουργία της οικογένειας είναι αυτή που απέτρεπε την εμφάνιση φαινομένων ακραίας φτώχειας. «Όταν ξεκίνησε η κρίση και αυξήθηκε ο αριθμός των ανέργων, η εικόνα άλλαξε απότομα. Τα νοικοκυριά χωρίς κανέναν εργαζόμενο αυξήθηκαν δραματικά. Εμπειρικές μελέτες δείχνουν ότι, οι επιπτώσεις των δημοσιονομικών πολιτικών και η αύξηση της ανεργίας λειτούργησαν σε αντίθετη κατεύθυνση ως προς τη διανομή του εισοδήματος. Ωστόσο, την ίδια ώρα υπήρχε μία πολύ σημαντική μετατόπιση ολόκληρης της κατανομής προς τα αριστερά, που οδήγησε σε σημαντική μείωση του βιοτικού επιπέδου όσων επλήγησαν περισσότερο από την κρίση. Με άλλα λόγια, η ανισότητα και η σχετική φτώχεια δεν μεταβλήθηκαν σημαντικά, αλλά όταν το όριο της φτώχειας ορίζεται σε σταθερούς όρους αγοραστικής δύναμης, το ποσοστό της φτώχειας αυξήθηκε δραματικά» ανέφερε. «Υπάρχουν πολιτικά συμπεράσματα από την εμπειρία της Ελλάδας; Πού θα έπρεπε να δώσει έμφαση η πολιτική ατζέντα για τις «Νέες Προσεγγίσεις στις Οικονομικές Προκλήσεις», για ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς; Κατά τη γνώμη μου προκύπτουν τα εξής τρία συμπεράσματα: Πρώτον, «ύφεση χωρίς αποκλεισμούς» είναι εφικτή: Ακόμη και στις πιο δύσκολες περιστάσεις είναι δυνατό να σχεδιαστούν και να εφαρμοστούν πολιτικές προσαρμογής που να δίνουν έμφαση στη διατήρηση και ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής. Δεύτερον, στις «καλές εποχές» πρέπει να υιοθετούνται οι κατάλληλες πολιτικές κοινωνικής προστασίας. Θα πρέπει να υπάρχει ένα αποτελεσματικό κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας πριν ξεκινήσει η κρίση. Όταν έρθουν οι δύσκολες μέρες και υπάρχει ανάγκη δημοσιονομικής προσαρμογής είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να αυξηθούν και/ή να αναδιανεμηθούν οι δαπάνες για την αποτελεσματική προστασία όσων έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Τρίτον και πιο σημαντικό: είναι απαραίτητο να συνδυάσουμε τη δημοσιονομική προσαρμογή με πρωτοβουλίες ανάπτυξης. Ένα απλό παράδειγμα είναι η χορήγηση δανείων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων σε κράτη-μέλη της ΕΕ που εφαρμόζουν σκληρές δημοσιονομικές πολιτικές. Διαφορετικά, η δημοσιονομική προσαρμογή καταλήγει σε μεγάλη λιτότητα που μπορεί να οδηγήσει σε «αποκλεισμό» μεγάλα τμήματα του πληθυσμού» κατέληξε ο κ. Στουρνάρας.