Τρίκαλα: Βυζαντινές διαδρομές στο νομό Καρδίτσας
Ο κάθε τόπος έζησε τις δικές του μοναδικές στιγμές, οπότε ο χρόνος αποτύπωσε ανεξίτηλα τα σημάδια του και άλλαξε τον ρου της ιστορίας. Ένα ταξίδι στα βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία του νομού Καρδίτσας με αναφορά σε τρεις εποχές, επιχειρεί το ΑΠΕ-ΜΠΕ με στοιχεία της Σταυρούλας Σδρόλια, προϊσταμένης της Εφορίας Αρχαιοτήτων Λάρισας.
Τρεις είναι αυτές οι εποχές για την περιοχή της Καρδίτσας, όπως προκύπτει από τα βυζαντινά και μεταβυζαντινά της μνημεία: ο 13ος αιώνας, ο 16ος και ο
Τον 13ο αιώνα, όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η αρχαιολόγος, η Δυτική Θεσσαλία έρχεται ξαφνικά στο προσκήνιο, λόγω της πυκνής επικοινωνίας μέσω της Πίνδου, με την πρωτεύουσα του Δεσποτάτου της Ηπείρου, την Άρτα. Τότε κτίζεται το κάστρο του Φαναρίου, που έλεγχε το μεγαλύτερο μέρος του θεσσαλικού κάμπου, καθώς και η περίφημη μονή Λυκουσάδας, ηγεμονικό καθίδρυμα, στο χωριό Λοξάδα, κάτω από το Φανάρι. Από την τελευταία, σύμφωνα με την κ. Σδρόλια, σώζονται μόνο λίγα ίχνη αλλά στην εποχή της κατείχε μεγάλες εκτάσεις σε όλη τη Θεσσαλία.
Σημαντική πρέπει να ήταν και η μονή του Αη- Γιάννη στο Παλιούρι, της ίδιας εποχής, που μαζί με την προηγούμενη, και την πιο γνωστή Πόρτα Παναγιά, δείχνουν το πάθος των τοπικών γαιοκτημόνων, που είχαν ανεξαρτητοποιηθεί από την Κωνσταντινούπολη, για εδραίωση της κυριαρχίας τους.
Μετά την επικράτηση των Τούρκων στα τέλη του 14ου αιώνα, ακολουθεί μια περίοδος ύφεσης, από την οποία βγαίνει η περιοχή στα μέσα του 16ου αιώνα, όταν φθάνουν τα μηνύματα για τα προνόμια της Εκκλησίας και οι ισχυροί της περιοχής αρχίζουν ξανά να χρηματοδοτούν την ανέγερση εκκλησιών.
Με το πρότυπο της μονής Δουσίκου, ανεγείρονται η μία μετά την άλλη όλες οι γνωστές μονές των Αγράφων, με πρώτες τις μονές Κορώνας και Πέτρας. Κτίσματα αξιώσεων, διευκρινίζει η ίδια, με κυριαρχία στην αρχή του σταυροειδούς αγιορείτικου τύπου με τρούλο και αργότερα του συνεπτυγμένου τύπου, που ονομάσθηκε τύπος των μονών της Πίνδου λόγω της μεγάλης διάδοσης στην περιοχή (καθολικά στο Βλάσι, το Μαυρομμάτι, τη Φυλακτή, την Πελεκητή, τη Σπηλιά και πολλά άλλα). Τα μοναστήρια αυτά που διακοσμούνται σταδιακά στους επόμενους αιώνες, συσπειρώνουν γύρω τους ένα μεγάλο κύκλο καλλιτεχνών και εκκλησιαστικών λογίων, οι οποίοι, σε σύνδεση με τις ονομαστές σχολές της περιοχής, δημιουργούν μοναδικά καλλιτεχνικά σύνολα, τα οποία ήταν ξακουστά μέχρι τη μακρινή Ρωσία.
Πολλές από τις τοιχογραφίες και τα κειμήλια της εποχής εκείνης σώζονται μέχρι σήμερα και συνιστούν ένα αξιόλογο επισκέψιμο δίκτυο μέσα στο υποβλητικό τοπίο των Αγράφων. Μοναδικότητα της περιοχής τα πολλά πορτραίτα των κτητόρων, ζωγραφισμένα μέσα στις εκκλησίες, όπως οι σπουδαίοι Ανδρέας Μπούνος, Παναγιώτης Μορφέσης, Κωνσταντίνος και Γεώργιος Σλουτζιάρης και άλλοι, οι οποίοι μόνο με τους ηγεμόνες της Μολδοβλαχίας μπορούν να παραλληλισθούν, με τους οποίους άλλωστε σχετίζονταν.
Τα παραπάνω φαινόμενα φθάνουν στην ακμή τους στο πρώτο μισό του 17ου αιώνα και υφίστανται αργότερα τους κραδασμούς της ληστείας και των επαναστατικών κινημάτων.
Ένα καινούργιο ανακαινιστικό κύμα σημειώνεται τον 19ο αιώνα, στον κάμπο αυτή τη φορά, την εποχή της χορήγησης των δικαιωμάτων του Τανζιμάτ. Ναοί μεγάλων διαστάσεων, με πολύπλοκη θολοδομία, χρηματοδοτούνται από τους πλούσιους εμπόρους και διακοσμούνται οι περισσότεροι από Σαμαριναίους ζωγράφους, για να καταλήξει η κ. Σδρόλια:
«Με πρώτους τους ναούς του Παλαμά και της Καρδίτσας, δεκάδες ναοί γεμίζουν με τοιχογραφίες με πλούσιο πρόγραμμα και χαρούμενα χρώματα, στους οποίους περνούν όλα τα μηνύματα της νέας εποχής, λίγα χρόνια πριν την απελευθέρωση».
Στοιχεία για τα βυζαντινά και θρησκευτικά μνημεία του νομού Καρδίτσας, παρουσιάστηκαν από την κ. Σδρόλια, σε εκδήλωση που πραγματοποίησε στην Καρδίτσα, η Ένωση Αγραφιώτικων Χωριών Καρδίτσας και η χριστιανική Αγωγή Καρδίτσας.
ΑΠΕ ΜΠΕ
Τρίκαλα
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- H «λύκαινα» της Τουρκίας Μεράλ Ακσενέρ έχει Ελληνικές «ρίζες» – Από που κατάγεται
- Μέχρι πότε υποβάλλονται οι φορολογικές δηλώσεις στο Taxisnet
- Σεισμός τώρα στην Χαλκιδική
- Σεισμός στη Χαλκιδική
- Σεισμός 4,6R στη Χαλκιδική
- Νέες ταυτότητες: Ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση - Πόσο θα στοιχίσουν
- Στη φυλακή ο έφηβος χάκερ που έκανε τους πάντες να μείνουν με το στόμα ανοιχτό
- Σεισμός 4,6 βαθμών Ρίχτερ «ξύπνησε» την κεντρική Μακεδονία
- Νέα ένταση από την Αγκυρα
- Σεισμός 4,7 Ρίχτερ στην Χαλκιδική
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Alfa Vita
- Σεισμός 4,6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ στη Χαλκιδική
- Η αξία των τελικών Κυπέλλου: Από τα 79,25 εκατ. ευρώ της Ελλάδας στα 1,328 δισ. της Ισπανίας
- Τρίκαλα: Βυζαντινές διαδρομές στο νομό Καρδίτσας
- Μαθητές στα θρανία του... λεωφορείου Ανακύκλωσης
- ΠΕΚΑΔΕ: Επιστολή παρέμβασης προς τον υπουργό Παιδείας για το θέμα των Σχολικών Συμβούλων Αγγλικής
- Φοιτητές στο Ιόνιο "περνούν" τα μαθήματα "τερματίζοντας" πίστα παιχνιδιού
- Τελευταία Νέα Alfa Vita
- Τρίκαλα: Βυζαντινές διαδρομές στο νομό Καρδίτσας
- Μαθητές στα θρανία του... λεωφορείου Ανακύκλωσης
- ΠΕΚΑΔΕ: Επιστολή παρέμβασης προς τον υπουργό Παιδείας για το θέμα των Σχολικών Συμβούλων Αγγλικής
- Η αξία των τελικών Κυπέλλου: Από τα 79,25 εκατ. ευρώ της Ελλάδας στα 1,328 δισ. της Ισπανίας
- Φοιτητές στο Ιόνιο "περνούν" τα μαθήματα "τερματίζοντας" πίστα παιχνιδιού
- Σεισμός 4,6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ στη Χαλκιδική
- Κάλεσμα σε Συνέλευση για οργάνωση αγώνα ενάντια σε πλειστηριασμούς από τον Συντονισμό Συλλογικοτήτων Θεσ/νίκης
- Έφυγε και ο Συναδινός από τη Χρυσή Αυγή
- Μαθητές και μαθήτριες που δεν είχα...
- Κριτική μελών του ΔΣ της ΠΕΦ σε απόφαση
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Στο ξέφωτο βγάζει τους «Δούρειους Ίππους» του ΣΥΡΙΖΑ η ΝΔ
- Μοσκοβισί: Η Ελλάδα να εφαρμόσει τις τελευταίες μεταρρυθμίσεις
- Ο Κιμ Γιονγκ Ουν ανακοίνωσε πως η Βόρεια Κορέα σταματά τις πυρηνικές δοκιμές
- Μισθωμένοι εκτελεστές πίσω από τη δολοφονία «Μπούμπη». «Δε θα κλείσει εύκολα ο κύκλος αίματος»
- Αιφνιδίασε ο Κιμ: Η Βόρεια Κορέα σταματά τις πυρηνικές δοκιμές
- Πιστώσεις σε Κέντρα Υγείας της Αιτωλοακαρνανίας για ιατρικό εξοπλισμό( Αγρινίου, Θέρμου, Μύτικα, Ναυπάκτου και Βόνιτσας.)
- Ανακαλύφθηκαν νέες μυστηριώδεις γεωγλυφικές γραμμές των Νάσκα στο Περού
- Ο γάμος του Χάρι κάνει τους μαγαζάτορες να «τρίβουν τα χέρια τους»
- ΗΠΑ: "Καμπάνα" σε κατεχόμενα η έκθεση ανθρωπίνων δικαιωμάτων