Στατιστικές- σοκ για τα δικαστήρια ανηλίκων

Κοινωνία

Πίσω από έναν έφηβο που εμπλέκεται με το σύστημα της ποινικής διαδικασίας, βρίσκεται πάντα η ίδια αιτία: η απουσία. Η μη επαρκής παρουσία του γονέα, η απουσία των συγγενών και φίλων, η απουσία της πολιτείας, όλης της κοινωνίας Της Μαρίας Δήμα Μόλις σε μια δικαστική περίοδο, αυτήν του 2009 – 2010, και μόνο στην Αττική, σχεδόν 5.000 παιδιά και έφηβοι κάθισαν στο «σκαμνί» των Δικαστηρίων Ανηλίκων! Το ίδιο διάστημα, στους νέους που δεν είχαν φτάσει στα 18 τους ή βρίσκονταν σε πολύ τρυφερότερες ηλικίες, από τις χιλιάδες που συνελήφθησαν ή «προσήχθησαν», τουλάχιστον 3.000 πέρασαν στο αστυνομικό

τμήμα και στα κρατητήρια για πρώτη φορά! Για τους υπόλοιπους, τους πολιτογραφημένους ως υπότροπους, ήταν η δεύτερη, η τρίτη, η πολλοστή! Πολύ περισσότερο σε αυτές τις ηλικίες, που η «πρώτη φορά» υπάρχει κίνδυνος να μην είναι και η τελευταία! Εδώ, πολλοί θα περίμεναν την επανάληψη γνωστών στερεοτύπων: Οτι οι «αλλοδαποί» γόνοι έχουν τη μερίδα του λέοντος ή, έστω, της «μικρής άγριας τίγρης». Κι όμως! Πλειοψηφούν δραστικά τα «δικά μας παιδιά», τα Ελληνάκια … Και έπονται τα «ξένα». «Στατιστικές» και «ψυχρά νούμερα», τα πληρέστερα που έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα, και μόνο για την περιφέρεια της Αττικής, υποδηλώνουν πως η πλέον επικίνδυνη τριετία είναι αυτή των 15 με 18, που η εφηβεία είναι στο απόγειό της, όπου παιδικές υπάρξεις αντικρίζουν για πρώτη φορά την Πολιτεία, το κράτος, με τη στολή και τη μορφή του αστυνομικού, όπως αναγνωρίζουν οι ίδιοι οι αρμόδιοι φορείς που ειδικεύονται σε αυτόν τον τομέα. «Να το διαχειριστούμε διαφορετικά, να σταματήσουμε το στίγμα της ανήλικης παραβατικότητας», τόνισαν σε πρόσφατη και επί τούτου ημερίδα πολλοί ειδικοί, υπηρεσιακοί παράγοντες, επιστήμονες και νομικοί, οι οποίοι εργάζονται με και για «αυτά» τα παιδιά! Πέρα από τα στατιστικά στοιχεία και τους αριθμούς που αλλάζουν ανά εποχή, πίσω από έναν ανήλικο που εμπλέκεται με το σύστημα της ποινικής διαδικασίας, βρίσκεται πάντα η ίδια αιτία: η απουσία. Η μη επαρκής παρουσία του γονέα, η απουσία των συγγενών και φίλων, η απουσία της πολιτείας και των μηχανισμών της, η απουσία όλης της κοινωνίας. Συμπαράσταση του γονέα Σοκαριστικό, όσο και «φωτογραφικό», είναι το παράδειγμα που επικαλέστηκε στην ημερίδα με θέμα «Επικοινωνιακή δικαιοσύνη – Ψυχική Υγεία, Πρόληψη Παραβατικότητας Ανηλίκων» ο αστυνόμος α’ Ιωάννης Κολοβελώνης, που υπηρετεί στην Υποδιεύθυνση Ανηλίκων Αττικής. «Ανήλικος 14 ετών που είχε συλληφθεί για κατοχή μικροποσότητας χασίς, πριν τη μεταγωγή του στον εισαγγελέα ανηλίκων, μας είπε: “Με τον πατέρα μου σκοτωνόμαστε στο σπίτι. Πριν από λίγο καιρό έβαλα στο φρύδι σκουλαρίκι. Ο πατέρας μου με χαστούκισε, με κλότσησε και με είπε άχρηστο. Πήγα βρήκα χόρτο… το κάπνισα και κούλαρα. Τη δεύτερη φορά με πιάσατε”. Οταν η υπηρεσία μας ενημέρωσε τον πατέρα του για τη σύλληψη του παιδιού του, αρνήθηκε να τον δει, θύμωσε, δεν ήθελε να τον παραλάβει. Ο μικρός κατέρρευσε. Οταν τελικά ήρθε για να τον πάρει και μετά από μια σύντομη συζήτηση που είχαμε μας είπε: “Εκανα λάθος, του έδειχνα την αγάπη μου προσφέροντάς του υλικά αγαθά, εκτονώνοντας την απογοήτευσή μου με παρατηρήσεις, κήρυγμα και ανάρμοστη συμπεριφορά”. Ο μικρός δεν ασχολήθηκε ξανά με ουσίες, και όταν πέρασε μια μέρα από την υπηρεσία μας για να μας δει, τον ρωτήσαμε πώς τα πάει με τους γονείς του. “Τώρα με ακούνε”» μας είπε. Η αστυνομία αποτελεί την πρώτη επίσημη μορφή ελέγχου με την οποία έρχεται σε επαφή ο ανήλικος. Σε αυτή την επαφή σημαντικό ρόλο παίζει, εκτός από τον ένστολο εκπρόσωπο του νόμου, και η συμπαράσταση των γονέων. Η έλλειψη συμπαράστασης καταρρακώνει τα παιδιά. Στη διαπίστωση αυτή είχε καταλήξει και η πρόεδρος του Αρείου Πάγου Ρένα Ασημακοπούλου, η οποία χαιρέτισε τις εργασίες της διεπιστημονικής ημερίδας που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα τελετών του Εφετείου της Αθήνας και διοργάνωσαν η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου και η Εταιρεία Προστασίας Ανηλίκων Αθηνών, υπό την αιγίδα του υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. «Τα παιδιά με αποκλίνουσα συμπεριφορά είναι δικά μας παιδιά και η παραβατικότητά τους είναι δική μας ευθύνη, συλλογική και θεσμική» τόνισε η Ρένα Ασημακοπούλου. «Οι ανήλικοι παραβάτες αντιμετωπίζονται από το ποινικό δίκαιο με ξεχωριστό τρόπο. Χρειάζονται ειδική μεταχείριση γιατί η προσωπικότητά τους βρίσκεται σε συνεχή διαμόρφωση», υπογράμμισε στη συνέχεια στον σύντομο χαιρετισμό του και ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Ιωάννης Τέντες. «Στόχος μας πρέπει να είναι η βελτίωση της προσωπικότητας του ανηλίκου με την πρόληψη της εγκληματικότητας και απαραίτητη είναι η διασφάλιση της ψυχικής υγείας του ανηλίκου και η επικοινωνιακή του προσέγγιση» πρόσθεσε ο εισαγγελέας του ανωτάτου δικαστηρίου της χώρας, ο οποίος έκρινε αναγκαία την ένταξη της σχετικής θεματολογίας στο πρόγραμμα σπουδών της Εθνικής Σχολής Δικαστών. Στοπ στο στίγμα Στην αναγκαιότητα επικοινωνιακών στρατηγικών και δεξιοτήτων στην Ποινική Δικαιοσύνη για την προαγωγή της ψυχικής υγείας, που οδηγεί στην πρόληψη της παραβατικότητας των ανηλίκων, αναφέρθηκε στην ομιλία της η αντεισαγγελέας Εφετών και πρόεδρος της Εταιρείας Προστασίας Ανηλίκων Αθηνών Ειρήνη Πανταζή – Μελίστα. «Η διασφάλιση και προαγωγή της ψυχικής υγείας των ανηλίκων και η πρόληψη αυτών από περαιτέρω παραβατικότητα απαιτεί την ανάπτυξη στρατηγικών και δεξιοτήτων επικοινωνίας, ως μέσων αποτελεσματικής αντιμετώπισης των ανηλίκων παραβατών, εκ μέρους του δικαστικού συστήματος» υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, η έμπειρη σε θέματα ανηλίκων εισαγγελική λειτουργός, η οποία υπήρξε και εμπνεύστρια της διεπιστημονικής ημερίδας όπου για πρώτη φορά στη χώρα μας τέθηκε το θέμα της ψυχικής υγείας. Στην εισήγησή της η εισαγγελέας ανηλίκων αποκάλεσε «χάσιμο χρόνου» το μεγάλο διάστημα που μεσολαβεί μέχρι τη δίκη του ανήλικου, διάστημα που αγγίζει τα δυόμισι χρόνια (!). Σε αυτό το σημείο περιέγραψε τις κρίσιμες στρατηγικές επικοινωνίας που πρέπει να εφαρμόσει το δικαστικό σύστημα, όπως η ολιστική προσέγγιση του ανήλικου παραβάτη ή η παράκαμψη της ποινικής διαδικασίας και η λειτουργία υποστηρικτικών των αναγκών του προγραμμάτων και παρεμβάσεων, η ενθάρρυνση της συμμετοχής των γονέων στις διαδικασίες που εμπλέκεται ο ανήλικος αλλά και σε υποστηρικτικά προγράμματα. «Στοπ στο στίγμα και στο τραύμα του ανήλικου παραβάτη μέσω της επικοινωνιακής δικαιοσύνης» υπογράμμισε καταλήγοντας η πρόεδρος της ΕΠΑΑ. Τον όρο επικοινωνιακή δικαιοσύνη ανηλίκων έδωσε η υπεύθυνη του Τμήματος Ψυχιατρικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Μαρία Βασιλειάδου: «Η επικοινωνία του πνεύματος του νομοθέτη με ενέργειες και στάσεις που ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες και ιδιαιτερότητες της ηλικίας και της προσωπικότητας των ανηλίκων στο σύγχρονο κοινωνικο-πολιτιστικό τους περιβάλλον κατά τη συγκεκριμένη ιστορική στιγμή, με στόχο την κοινωνική ένταξη του ανηλίκου και τη διασφάλιση της κοινωνικής ειρήνης». Πηγή: Εφημερίδα των ΣυντακτώνTags: δικαστήρια ανηλίκων