Ποιοι θα μας αξιολογήσουν άραγε;

Η μήτρα γέννησης του παρόντος είναι η σταδιακή συνειδητοποίηση της τραγελαφικής πραγματικότητας στην καθ’ ημάς εκπαίδευση μετά τη συνάντηση με ανθρώπους που, υποτίθεται, ορίζονται υπό του Υπουργείου στο πλαίσιο της λογικής και της βούλησης της εύρυθμης λειτουργίας των σχολικών μονάδων, τώρα δε τελευταία και της αντίστοιχης περί αποκέντρωσης της διοίκησης στον χώρο της Παιδείας. Η φετινή χρονιά για τον γράφοντα ήταν τωόντι μια εκπλήσσουσα αποκάλυψη ή και μία αποκαλυπτική έκπληξη τού δυσώδους είναι της ελλαδικής μέσης εκπαίδευσης, συγκριτικά πάντοτε με την αγωνιώδη προσπάθεια υπερφαλάγγισής του

μέσα από ένα χρόνιο και φύσει υποχθόνιο, άηθες και αηδές φαίνεσθαι τής υποκριτικής ωραιοποίησης μιας δήθεν θετικής λειτουργίας του παρακμάζοντος τούτου γραναζιού του κρατικού μηχανισμού.

Είναι εγγενώς κατάντημα να αναφερόμαστε στην Παιδεία σαν σε ένα από τα εξαρτήματα της κυβερνητικής μηχανής, αλλά δυστυχέστατα έτσι βούλονται οι εκάστοτε ιθύνοντες να βλέπουν το εν λόγω πνευματικό λειτούργημα και να το μεταλλάσσουν ομοτρόπως. Η συγκυριακή περιπτωσιολογία της εκπαιδευτικής περιπέτειας του γράφοντος δεν θα είχε φυσικά σχεδόν καμία σημασία, εκτός και αν αναγόταν στην ευρύτερη νοηματοδότηση και στον εντοπισμό της δυσειδούς ουσίας του φαινομένου, που καταχρηστικά θα ονομάζαμε δημόσια παιδεία εν Ελλάδι στα χρόνια της μετανεωτερικότητος.

Τα μάτια μου βλέπουν πολλά, χρόνια τώρα, στο ελλαδικό εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά φέτος δεν μπορώ παρά να τα τρίβω λίγο παραπάνω από τις δυσάρεστες εκπλήξεις που μου επιφύλαξε η εκδίπλωση των πρόσφατων γεγονότων. Θα έλεγα ότι στο εκρηκτικό μείγμα τής εδώ και πολλές δεκαετίες δυσχερούς καταστάσεως προσετέθη το άλλοθι της οικονομικής κρίσης με τις παρενέργειές της. Εδώ πλέον το μεγάλο πάρτι δεν έχει τελειωμό, καθώς το βρόμικο παιχνίδι παίζεται ξεδιάντροπα στις πλάτες του μεγάλου θύματος, ήτοι της μέσης και καθημερινής μαθητιώσης νεολαίας και κατά δεύτερον των πτωχών και απαξιωμένων «υπαλληλίσκων» (: δασκάλων) που την υπηρετούν.

Είδα, λοιπόν, στις αρχές του σχολικού έτους τη γελοία όσο και φαρισαϊκή προσπάθεια ενίων να «κρατηθούν» στην ευαρέσκεια των ανωτέρων τους πατώντας επί «πτωμάτων», εν προκειμένω των αδικημένων αφενός πολυτρόπως συναδέλφων τους και αφετέρου των μαθητών τους, των υφισταμένων την πολυεπίπεδη απαιδευσία εξαιτίας της αδιαφορίας και του κακού ή και εσκεμμένου χρόνιου σχεδιασμού της από τους κινούντες τα νήματα του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Είδα να δίνονται ομηρικές και γελοιωδέστατες μάχες, προκειμένου να εξοικονομηθούν διδακτικές ώρες (μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού) δια εκπαιδευτικών εχόντων βασικότατο μάθημα σε δεύτερη ανάθεση, παρακάμπτοντας τους πρώτης αναθέσεως εραστές και σπουδαστές του Ευκλείδη. Και όλα τούτα προκειμένου να μην προσληφθεί ένας αναπληρωτής, ο οποίος και θα έβγαζε το ψωμί της χρονιάς και θα συνέλεγε μόρια, τροφοδοτώντας έστω και την ουτοπική προσδοκία του περί μιας ενδεχόμενης πρόσληψης και, το πλέον σημαντικό, έχοντας τα περισσότερα συγκριτικά προσόντα να διδάξει το εν λόγω μάθημα στα παιδιά του ξεχασμένου και από τον χάρτη εκείνου σχολείου. Ούτε λόγος φυσικά να γίνεται εκ παραλλήλου για την ανυπολόγιστη και αλόγιστη διαρροή κρατικού χρήματος σε αποσπασμένους εκπαιδευτικούς βασικών ειδικοτήτων τήδε κακείσε (εδώ και εκεί, επί το νεοελληνικότερον) και για την απώλεια πλείστων όσων ωρών διδασκαλίας χάριν εκδουλεύσεως σε ημετέρους, που εξυπηρετούνται στην επαγγελματική ραστώνη τους με εικονικές, πλην νόμιμες κατ’ αλχημιστικόν τρόπον διαδικασίες, κατά τη διανομή και επίσημη εμφάνιση των εκπαιδευτικών τους υποχρεώσεων και αρμοδιοτήτων …

Το δε «γυφτιλίκι», στο οποίο κατέστην μάρτυρας ως προς τον καινό τρόπο της λογικής και διαχείρισης εξοικονόμησης χρήματος σε βάρος της πιο ασήμαντης ρανίδος των δημοσίων εξόδων – εν προκειμένω της πρόσληψης ενός άσημου και απειροελάχιστου αναπληρωτή – δεν μπορεί παρά να καταχωρηθεί ως μια ακόμη πτυχή του ιστορικού φαινομένου που ακούει στο όνομα άδοξη και αγνώστου τερματισμού κατρακύλα του Νεοέλληνα, με τον κλαυσίγελο φυσικά που συνεπάγεται το όλο τούτο εν εξελίξει γεγονός. Αλλά δεν νομίζω πως ηχεί παράξενα στα αυτιά μας η λογιστική τούτη λογική των αριθμών σε βάρος των αληθινών υπάρξεων, των ένσαρκων και ζώντων προσώπων, των συγκεκριμένων ανθρώπων με πιο απλά λόγια. Η ίδια εξάπαντος λογική της εξουσίας έχει ωθήσει μέχρι σήμερα τα αληθινά χρήματα του ελληνικού λαού στις εικονικές δόσεις και στις πραγματικές τσέπες των δανειστών, πλείστους δε Νεοέλληνες στην εξαθλίωση, στην εξαχρείωση, στη συλλογική κατάθλιψη, στην εθνική ταπείνωση, το δε χείρον στην αυτοχειρία και στον φυσικό θάνατο από ποικίλα σχετικά αίτια. Το στομαχικό ανακάτεμα, ωστόσο, το προκληθέν από την ανάμνηση της μικρότητος και της κακότητος των χαμερπών και ολιγίστων, μικρών και μεγάλων διοικούντων τα ελληνικά πράγματα, δεν αναστέλλεται εύκολα …

Στην πορεία έμαθα και άλλα τραγικά για το προφίλ όσων θέλουν να καθίστανται βασιλικότεροι του βασιλέως σε βάρος των συναδέλφων τους, κάνοντας κόλαση την εκπαιδευτική τους καθημερινότητα, δυσχεραίνοντας την ψυχολογική κατάσταση – κατ’ επέκταση και την εργασιακή απόδοση –των «υφισταμένων» τους, κινούντες γη και ουρανό, προκειμένου να βλάψουν αντί να θεραπεύσουν τα προβλήματα των εξηρτημένων – ανάγκα γαρ νόμου – εξ αυτών...

Το όλο παιχνίδι εκτυλίσσεται εξάπαντος στην πλάτη και σε βάρος του μεγάλου αδικημένου και χρονίως ασθενούντος, δηλαδή του μαθητή και της μαθήτριας. Η προσωρινή μου μετακίνηση ήταν και πάλι σχετικώς λίαν διδακτική και πολλαπλώς των πραγμάτων σημαντική. Δεν συνάντησα κάτι πιότερο παρήγορο ούτε κι εδώ. Ο ορισμός διευθυντών που μέλημά τους είναι οτιδήποτε άλλο εκτός από την αληθινή μάθηση των παιδιών και η αγωνιώδης μέριμνά τους για καθετί έτερο πλην της ουσιαστικής παίδευσης καλά κρατεί και είναι εξόχως ορατή για όποιον μπορεί και θέλει να βλέπει τα πράγματα ευκρινέστερα. Η διάτρητη παιδεία μας ίσως δεν θα μπορούσε να εξεικονισθεί επί το υλικότερον πιο ευστόχως παρεκτός δι’ ενός σχολείου χωρίς πόρτες – κυριολεκτικόν το ρηθέν – στο οποίο πλεόναζε μία de facto ελεύθερη διακίνηση μαθητών από τάξη σε τάξη αντί της επιθυμητής ανταλλαγής γνώσεων και ιδεών …

Σε αυτές τις συνθήκες της σύγχρονης παιδείας, μάλλον του παιδέματος μικρών και μεγάλων, μαθητών και δασκάλων, επιπλέουν αριβίστες και πολυεπιπέδως ανίκανοι, ολίγιστοι και επικίνδυνοι – διοικητικώς και ουχί μόνον - ηγητορίσκοι στις σχολικές μονάδες, οι οποίοι κάλλιστα θα μπορούσαν να κληθούν με μια μικρή δόση υπερβολής ή και λογοτεχνικής αδείας δικτατορίσκοι. Η σταδιακή εκχώρηση στους διευθυντές των σχολείων υπερδιοικητικών αρμοδιοτήτων στο πλαίσιο της προγραμματιζόμενης διοικητικής αποκέντρωσης φαίνεται πως δεν μπορεί να γεννά αισθήματα αισιοδοξίας, καθώς η εσπευσμένη και απροϋπόθετη χορήγηση εξουσίας σε ακατάλληλα άτομα, μονάχα πολυδιάστατα προβλήματα μπορεί να επιφέρει και τρόμο σε εχέφρονες και στους κατόχους μιας ελάχιστης διορατικής και προορατικής ικανότητος, πολλώ δε μάλλον στους άμεσους υφισταμένους τους.

Η μετάλλαξη των διευθυντών των δημοσίων εκπαιδευτηρίων σε υπουργίσκους δεν είναι μια υπόθεση εργασίας πλέον, αλλά η εν μέρει ήδη παρούσα και προ των πυλών ερχόμενη απειλητικώς πραγματικότητα, καθώς προλειαίνονται με τη γλυκιά και αθόρυβη μέθοδο του σαλαμιού για τη θέση των ιεροεξεταστικών εκτελεστικών οργάνων της επερχόμενης αξιολόγησης των εκπαιδευτικών. Η πάντη ανεπαρκής αιτιολόγηση και η ολοκληρωτική υφή του χαρακτήρος ως προς την πολλαπλή εμπαθή απόρριψη ευαρίθμων αιτήσεων αδείας του υπογράφοντος – μη λαμβανομένων υπ’ όψιν της ειλικρίνειας και της αξιοπιστίας του προσώπου και των λόγων του αιτούντος – η αντιμετώπισή του με την υπεροψία της εξουσίας (και μια ανεπέρειστη σε ρεαλιστικές βάσεις αλαζονική εν γένει στάση) και το αποτείνεσθαι προς την ελαχιστότητά μου ως προς υπάλληλο και ουχί λειτουργό και θεράποντα της παιδείας – κάτι που οράται αυτολεξεί στα εν λόγω έγγραφα, αποδεικνύον το έσχατο κατάντημα πολλών φορέων και τομέων της εκπαίδευσης - και σε βάρος συνεπαγωγικώς των προσωπικών του υποχρεώσεων, μη λαμβανομένης υπ’ όψιν ούτε της απογεννώμενης οικονομικής επιβαρύνσεώς του, είναι δεικτικά της μελλούσης ενσκήψεως μιας άδικης, επιθετικής και εχθρικής αξιολόγησης κατά των εκπαιδευτικών, μιας διαδικασίας προς απόλυσιν και ουχί προαγωγή του εκπαιδευτικού έργου, ως θα ώφειλε …

Οι primi inter pares διευθυντές των σχολείων φαίνεται να ζηλούν την αντίστοιχη διαστροφική πρακτική και νοοτροπία της παπικής αυθεντίας και εξουσίας, λησμονώντας την προέλευσή τους, των καιρών τα γυρίσματα και τον διακονικό (τον μεταλλαγμένο πολλάκις σε δαιμονικό) ρόλο τους απέναντι στους ισοτίμους κατά πάντα συναδέλφους τους και στα παιδιά. Η αντιεπαγγελματική συμπεριφορά, η στυγνή και αποκρουστική αντισυναδελφικότητα, η προβολή πολυεπίπεδων εσωτερικών αγκυλώσεων, η πρόταξη του προσωπικού προφίλ και συμφέροντος σε βάρος της αυτονόητης (;) ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης, πολλές δε φορές και αυτής ταύτης της νομιμότητας και των στοιχειωδών αντίστοιχων εργασιακών δικαιωμάτων, η ανάδειξη και επίπλευση των φελλών και ανύπαρκτων προσωπικοτήτων, που υποστασιάζονται και νοηματοδοτούν τη ζωή τους δια του εναγκαλισμού με την εξουσία και τις καρέκλες της, είναι στοιχεία εμποιούντα τρόμο στις ψυχές των αφανών, καθημερινών και καλοπροαίρετων λειτουργών της μέσης εκπαίδευσης, συνάμα δε και απόγνωση μπροστά στα συσσωρευόμενα μέλανα νέφη στον εκπαιδευτικό μας ορίζοντα.

Η αναξιοκρατία και ο κομματισμός στην επιλογή των μικρών αυτών ταγών των σχολικών συγκροτημάτων – κατά το έθος κατωτέρων προσόντων συγκριτικά με πολλούς συναδέλφους τους – η διοικητική ανεπάρκεια, ενίων δε και η ελλιπής ψυχολογική και συναισθηματική συγκρότηση και πολλά άλλα προβληματικά στοιχεία επί της προσωπικότητας ικανού αριθμού εξ αυτών, οδηγούν στην άφευκτη κατάθλιψη ενώπιον του επικείμενου σοβαρού ενδεχομένου να πέσει κάποιος θύμα της αξιολογικής τους μάχαιρας, η οποία ως δίστομος ρομφαία θα καρατομήσει πολλά αθώα θύματα και με την κόψη της ανεπάρκειας και με εκείνην της προσωπικής αντιπάθειας ή και μιας οιασδήποτε πιθανής ψυχοπαθολογικής μανιοκαταδιωκτικής διαθέσεως. Η κακότητα και η πονηρία είναι κακός σύμβουλος και συνήθης σύντροφος σε άτομα τέτοιας χθαμαλής ποιότητος, που τις χρησιμοποιούν ως ασπίδα ψυχολογικής και ετέρας άμυνας προ της πολυεπίπεδης ανικανότητος και των συνοδοιπορούντων με αυτήν συμπλεγμάτων κατωτερότητας που τα χαρακτηρίζει, σύνδρομα μεταφραζόμενα σχεδόν νομοτελειακά σε κακεντρέχεια – τουλάχιστον αυτό εισέπραξε η αφεντιά μου στα προκείμενα περιστατικά, στα οποία πρωταγωνιστικό ρόλο είχαν εκπρόσωποι των μελλοντικών μας αξιολογητών …

Ο ανώνυμος χαρακτήρας του παρόντος δεν γίνεται για λόγους έλλειψης παρρησίας. Ο γράφων, άλλωστε, όσες φορές έχει παρέμβει στο διαδίκτυο σε επίπεδο αρθρογραφίας, το έπραξε επωνύμως και χωρίς φόβο και πάθος, όπως και εδώ άλλωστε, κινούμενος στο πλαίσιο της αναμάρτητης αγανάκτησης (Ψαλμ. 4:5). Δεν υπάρχει, εξάλλου, ουδείς σοβαρός λόγος ιδιαίτερης εμπαθείας - ειδικά όταν πρόκειται για περιπτώσεις εντός και εκτός εισαγωγικών, ως εν προκειμένω, για τις οποίες η προσωπική μου στάση δεν είναι κατά το σύνηθες άλλη από εκείνη της προϊστορικώς ανακαλυφθείσης γραφής άνευ μελάνης σε χώρους που υποκαθιστούν με φυσικό και αβίαστο τρόπο τη χρήση χάρτου – όταν διακυβεύεται η ίδια η πεμπτουσία τόσο σοβαρών πραγμάτων. Για λόγους, ωστόσο, ποικίλους, όπως αποφυγής παντοίων παρεξηγήσεων και έτερους υποδεέστερους, υπογράφω ψευδωνύμως.

Κλείνοντας, συλλογίζομαι πόσο πιο ωραίο θα ήταν όλα τούτα να συνέβαιναν ωσεί ρητορικά απλώς προγυμνάσματα και όχι ως η δυσειδής, δυσώδης και αφτιασίδωτη αλήθεια τού σήμερα και του απευκταίου αύριο στα εκπαιδευτικά μας πράγματα. Το παρόν εξάπαντος δεν ολοκληρώνεται εδώ, αλλά, πλέον επί της ουσίας και μόνον της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, πέραν της παροδικής, σχετικώς αδιάφορης έως διασκεδαστικής περιπτωσιολογικής επικαιρότητας, συνεχίζεται …

Οδυσσεύς

21/1/2015

Tags: αξιολόγηση