Ο επίσημος πολιτικός λόγος και η νομιμοποίηση της Χρυσής Αυγής την περίοδο της κρίσης

Tweet Κατηγορία: ΆρθραΑρθρογράφος: Δέσποινα Παρασκευά-Βελουδογιάννη

  Κείμενο τοποθέτησης στην συζήτηση με θέμα «Η σύγχρονη ανάδυση του φασιστικού φαινομένου και η Χρυσή Αυγή», που διοργάνωσε η Πολιτική-Πολιτιστική Λέσχη Εκτός Γραμμής, το Σάββατο, 20.10.2012   Για να εξαχθούν κάποια, μερικά, συμπεράσματα σχετικά με την άνοδο της Χ.Α. και της πλατιάς νομιμοποίησής της, θα επιχειρηθεί μια προσέγγιση του επίσημου πολιτικού λόγου, καθώς και του λόγου της Χ.Α., και αυτό γιατί, όπως σημειώνει και ο Φουκώ, η εκφορά του αντανακλά τις σχέσεις εξουσίας

και τις κοινωνικές αναπαραστάσεις. Έτσι, είναι δυνατόν να εξαγάγουμε συμπεράσματα τόσο για τη σχέση των ψηφοφόρων και των δυνάμει ψηφοφόρων με το κόμμα όσο και για τον τρόπο με τον οποίο το εν λόγω κόμμα επιχειρεί να πολιτικοποιήσει και να καθοδηγήσει το ακροατήριό του. Αν πάμε περίπου ενάμιση με δύο χρόνια πίσω, στην περίοδο κατά την οποία έχουν ήδη συντελεστεί τεράστιες τομές σε όλους τους τομείς, θα διαπιστώσουμε ότι σημειώνεται και μεγάλη αλλαγή στη στρατηγική του δημόσιου λόγου του τότε κυβερνώντος κόμματος, του ΠΑΣΟΚ. Σημειωτέον, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις της VPRC, την περίοδο εκείνη το ΠΑΣΟΚ χάνει το μεγαλύτερο μέρος του ακροατηρίου του, πράγμα που αποτυπώνεται και στις εκλογές της 6ης Μάη. Αν μέχρι τότε στόχος του κυρίαρχου πολιτικού λόγου ήταν να αποσπάσει ευρεία συναίνεση και νομιμοποίηση των πολιτικών επιλογών του, συγκροτώντας πλατιές κοινωνικές συμμαχίες, σήμερα βλέπουμε αυτόν το στόχο να αναιρείται. Οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι ανακοινώνουν τις πολιτικές τους αποφάσεις χωρίς προσπάθεια ωραιοποίησής τους, ακόμα και με τίμημα την περαιτέρω αποστοίχιση μαζών από το πολιτικό πρόγραμμα του κόμματος. Η μορφή του κυρίαρχου πολιτικού λόγου που θα μπορούσε να κωδικοποιηθεί στη φράση «προσπάθεια απόσπασης συναίνεσης» δίνει τη θέση της σε μια μορφή λόγου δομημένου στη μονόδρομη σχέση εντολής-υπακοής, μορφή που παίρνει ακόμα πιο ξεκάθαρα χαρακτηριστικά κατά τις περιόδους που είτε ψηφίζονται νέα μέτρα είτε καταγράφεται κινηματική ανάταση. Χαρακτηριστικό είναι το ξέσπασμα του Βενιζέλου σε τηλεοπτική εκπομπή, όπου χτυπώντας τα χέρια στο τραπέζι «έβαλε στη θέση του», σαν διευθυντής σχολείου, κάποιον που τόλμησε να αμφισβητήσει το λόγο υπογραφής του μνημονίου όπως τον επικαλείται η κυβέρνηση. Παρά την ανυπαρξία νομιμοποίησης, η ανάγκη διατήρησης της πολιτικής εξουσίας παραμένει και διασφαλίζεται σήμερα μέσω της καλλιέργειας και της έντασης φόβου στο ακροατήριο. Σίγουρα αυτό αποτέλεσε στοιχείο του δημόσιου πολιτικού λόγου και το προηγούμενο διάστημα, όμως αυτή τη στιγμή αποτελεί ξεκάθαρη στρατηγική, και όχι υποτελή επιλογή. Η διαχείριση του φόβου, επομένως, είναι πλέον ο τρόπος υφαρπαγής συναίνεσης. Πώς όμως επιτυγχάνεται αυτό; Πέντε σημεία: 1. Η οικονομική κρίση παρουσιάζεται ως φυσική καταστροφή, ως κατάσταση εξαίρεσης, που δεν μπορούσε να προβλεφθεί λόγω του ανεξέλεγκτου των αγορών. Έτσι, η κρίση, και κατ’ επέκταση ο τρόπος αντιμετώπισής της, «φυσικοποιούνται», και η σ