«Ηγεσία» και Ναρκισσισμός στη Διοίκηση της Εκπαίδευσης, του Γιώργου Μαυρογιώργου

«Ηγεσία» και Ναρκισσισμός στη Διοίκηση της Εκπαίδευσης
Γιώργος Μαυρογιώργος
Επανερχόμαστε στο βιβλίο των Hoy, W. και Miskel, C.(1991), Educational Administration: Theory, Research and Practice (New York: Random House)(Α) που έχει ιδιαίτερη θέση σε ένα σχετικό ελληνόγλωσσο βιβλίο (Β). Προσπαθούμε να αναδείξουμε ένα πολύ σοβαρό ζήτημα ακαδημαϊκής τάξης που έχει να κάνει με κατάχρηση των πηγών και οικειοποίηση κειμένων/απόψεων κατά τη συγγραφή άρθρων/βιβλίων. Η πρακτική στην οποία αναφερόμαστε είναι, γενικώς, γνωστή ως αντιγραφή, λογοκλοπή ή ως «πλαγιαρισμός». Συχνά προβάλλεται ως απάτη, κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας, πειρατεία, λαθροχειρία, κ.α. Σχετικά πρόσφατα, στην Κύπρο, προκλήθηκε έντονη αντιπαράθεση για την περίπτωση δημοσιογράφου που είχε οικειοποιηθεί κείμενα συναδέλφου του από Ελλάδα. Η υπόθεση έκλεισε με απολογία, συγγνώμη και την υπόσχεση ότι δε θα επαναληφθεί. Στην περίπτωσή μας, αν και προτείναμε στους αναγνώστες άσκηση με συγκεκριμένα συναφή ερωτήματα δε γράφτηκε ούτε ένα σχόλιο, καιρό τώρα! Ο ίδιος ο συγγραφέας κρύβεται στο «λαγούμι» του! Σιωπά! Φαίνεται πως δυσκολεύεται να προχωρήσει στην ταυτοποίηση του «δράστη». Μοιάζει με το Νάρκισσο που έβλεπε το είδωλό του στο νερό και το απέδιδε σε μια από τις νύφες που τον λάτρευαν.
Ενδεχομένως, αυτό οφείλεται στο ότι δεν αναφέραμε το όνομα του συγγραφέα ή στο ότι παραθέσαμε μόλις ένα μικρό απόσπασμα. Σκεφτήκαμε να μην αναφέρουμε κι αυτή τη φορά το όνομα. Δεν μας ενδιαφέρει το συγκεκριμένο πρόσωπο. Ας βγει ο ίδιος να επιβεβαιώσει ή να διευκρινίσει, εάν αποφασίσει να το κάνει. Να αντιπαραθέσουμε όλες τις σελίδες των βιβλίων είναι αδύνατο. Έτσι κι αλλιώς, το εάν συντελείται κάτι δεν είναι θέμα βαθμού ή έκτασης. Το ερώτημα, πάντως, είναι εάν αυτό που γίνεται έχει συστηματικό χαρακτήρα. Πρωτίστως, μας ενδιαφέρουν οι συγκεκριμένες πρακτικές συγγραφής. Όσο αυτές υποθάλπονται και επιβραβεύονται στους ακαδημαϊκούς κύκλους, δεν είναι εύκολο να αναχαιτιστούν. Ας ασχοληθούν με την περίπτωση όσοι έχουν θεσμική δέσμευση να τις αντιμετωπίζουν. Είναι βέβαιο ότι το θέμα έχει εντοπιστεί από μεταπτυχιακούς φοιτητές και στελέχη της εκπαίδευσης αλλά δε δημοσιοποιείται. Το θέμα συζητείται αλλά μένει σε επίπεδο «κουτσομπολιού».
Θα αντιπαραθέσουμε κι άλλα αποσπάσματα, μήπως και κάνουμε κάτι για να αντιμετωπίσουμε αυτή την παθολογία. Μικρός είναι ο τόπος, άλλωστε, και λίγα τα βιβλία. Εμείς εδώ θα μπούμε σε μια διαδικασία απομάγευσης ενός τύπου συγγραφέα που διεκδικεί τον τίτλο του «ξεχωριστού» αλλά που εκτροχιάζεται σε πρακτικές ακαδημαϊκά αντιδεοντολογικές. Μονοπωλεί, στα επιμορφωτικά σεμινάρια στελεχών ή στα μεταπτυχιακά προγράμματα, τη χαρισματική «εκπαιδευτική ηγεσία». Τη γοητεία αυτής της θεωρίας την προωθεί καταργώντας τον ουσιαστικό διάλογο στην ίδια τη συγγραφή. Η συγκεκριμένη πρακτική είναι ακαδημαϊκά αντιδεοντολογική και για έναν ακόμη σοβαρό λόγο: δεν ευνοεί τον επιστημονικό