Φυλακές και εκπαίδευση

Πρόσφατα η περίπτωση του κρατουμένου Νίκου Ρωμανού και ο αγώνας του για τη χορήγηση εκπαιδευτικής άδειας έφεραν στο προσκήνιο τη μεγάλη σημασία που έχουν για τους κρατουμένους, η εκπαίδευση και οι άδειες.

Στις ασφυκτικά κλειστές φυλακές που δεν εκπληρούν κανένα ρόλο αλλά συνιστούν βασανισμό, η εκπαίδευση των κρατουμένων και οι άδειες ανοίγουν παράθυρα επικοινωνίας, αποφορτίζουν τον κρατούμενο από τα δεινά του εγκλεισμού και λειτουργούν ως δίαυλος προετοιμασίας για την κοινωνική επανένταξη.

Η διεθνής εμπειρία τονίζει ότι η οργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, εκτός από

τη μείωση του κινδύνου της εκ νέου εμπλο­κής των κρατουμένων στα γρανάζια του ποινικού μηχανισμού, περιορίζει τη χρήση βίας και, παράλληλα, συμβάλλει σημαντικά στον εξανθρωπισμό της φυλακής, καθώς ο κρατούμενος γεμίζει το νεκρό χρόνο, επανασυνδέεται με την εκπαιδευτική διαδικα­ σία, αποκτά νέες δεξιότητες και εφόδια. Έρευνες απέδειξαν ότι η συμμετοχή των κρατουμένων σε εκπαιδευτικά προγράμματα αυ­ξάνει σημαντικά την αυτοεκτίμησή τους και βελτιώνει σε μεγάλο βαθμό τις κοινωνικές δεξιότητές τους. Το σημαντικότερο, ωστόσο, είναι ότι η εκπαίδευση στη φυλακή συνδέεται άρρηκτα με τη μείωση της υποτροπής και την κοινωνική επανένταξη.

Ανεφάρμοστα μέτρα

Ο Σωφρονιστικός Κώδικας αλλά και ο αναθεωρημένος ο οποίος αναμένεται να έρθει προς ψήφιση στη Βουλή εξασφαλίζει(Άρθρο 33 ­Εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση) την πρόσβαση των κρατουμένων και στις τρεις βαθμίδες της εκπαίδευσης, καθώς και στην επαγγελματική κατάρτισή τους. Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση είναι υποχρεωτική για τους νεαρούς κρατουμένους.

Οι αναλφάβητοι ενήλικες ενθαρρύνονται να παρακολουθούν μαθήματα πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης ή προγράμματα επαγγελμα­τικής κατάρτισης ή επιμόρφωσης. Όσοι έχουν συμπληρώσει την πρωτοβάθμια εκπαίδευση μπορούν να συνεχίσουν τις σπου­δές στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση με εκπαιδευτικές άδειες και το ίδιο ισχύει και για την τριτοβάθμια εκπαίδευση.22/12/2014 Φυλακές και εκπαίδευση ­ Εφημερίδα Η Εποχή

Οι παρεχόμενοι τίτλοι σπουδών είναι ισότιμοι με τους αντίστοιχους των σχολών της ίδιας βαθμίδας εκπαίδευσης, χωρίς να προ­κύπτει από το κείμενό τους ότι αποκτήθηκαν σε κατάστημα κράτησης. Ακόμη ειδικά θετικά μέτρα λαμβάνονται για την εκπαίδευ­ση των αλλοδαπών και των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Οι κρατούμενοι ενθαρρύνονται και διευκολύνονται στην παρακολούθηση εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και φοίτησης σε Ανοικτά

Πανεπιστήμια της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, ενώ προβλέπεται και η λειτουργία προγραμμάτων δια βίου εκπαίδευσης ή και ε­ξειδικευμένης κατάρτισης όπως Ι.Ε.Κ.. Οι κρατούμενοι ενθαρρύνονται και διευκολύνονται να συμμετέχουν στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (Σ.Δ.Ε.), τα οποία συνιστούν τακτικές δομές εκπαίδευσης ενηλίκων με μόνιμο χαρακτήρα και ολοκληρωμένο κύκλο σπουδών διάρκειας δύο ετών.

Όλα αυτά παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεφάρμοστα. Ούτως ή άλλως, η εκπαίδευση των κρατουμένων συναντά εξ ορισμού ι­διαίτερες δυσκολίες καθώς λαμβάνει χώρα σε ένα ίδρυμα ολοκληρωτικού χαρακτήρα.

Η μνημονιακή φυλακή

Η μνημονιακή φυλακή των μειωμένων κονδυλίων, του υπερπληθυσμού, της δραματικής υποβάθμισης της ποιότητας της σίτι­σης, της σχεδόν απόλυτης έλλειψης ιατρικής και φαρμακευτικής περίθαλψης, επιδείνωσε δραματικά την προϋπάρχουσα πραγ­ματικότητα. Η κατάσταση στις φυλακές δεν ανταποκρίνεται καν στις απαιτήσεις που έχει θέσει το υπάρχον πλαίσιο, δηλαδή ο Σωφρονιστικός Κώδικας. Το πρόβλημα της εφαρμογής του ΣΚ παραμένει ως ζητούμενο και μάλιστα σε ό,τι δεν επιβαρύνει με οικονομικό κόστος. Στο χώρο του σωφρονισμού η κυβέρνηση επιχειρεί να πείσει ότι η λύση βρίσκεται στην κατεύθυνση της επί­δειξης περισσότερου αυταρχισμού, στο χτίσιμο νέων φυλακών ασφαλείας, στη χορήγηση λιγότερων αδειών ­ή ακόμα και στην κατάργηση του θεσμού­ στη διεύρυνση της ποινικοποίησης για τους οφειλέτες του Δημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων. Και, δυστυχώς, τα μεμονωμένα περιστατικά αξιοποιούνται πάγια στην κατεύθυνση της περιστολής των δικαιωμάτων και ποτέ στη κα­τεύθυνση της βελτίωσης των όρων ζωής των κρατουμένων.

Εμείς θα επιμείνουμε στην εφαρμογή των προγραμμάτων εκπαίδευσης γιατί η διασφάλιση του έννομου αγαθού της εκπαίδευσης, κατά τη διάρκεια της στέρησης της ελευθερίας και η διασύνδεση του έγκλειστου πληθυσμού με την ευρύτερη κοινωνία αποτελεί υποχρέωση κάθε Κράτους Δικαίου. Άλλωστε, κανένα πρόγραμμα σωφρονιστικής μεταρρύθμισης δεν μπορεί να είναι αποτελε­σματικό χωρίς την επιμόρφωση, την κατάρτιση και την εκπαίδευση του έγκλειστου πληθυσμού.

* Βουλευτής, συντονιστής της Επιτροπής Ελέγχου Κυβερνητικού Έργου Παιδείας και θρησκευμάτων του ΣΥΡΙΖΑ.

Πηγή: epohi.gr

Tags: Τάσος Κουράκηςεκπαίδευση φυλακέςφυλακέςεκπαίδευση