ΕΡΕΥΝΑ: Πληθυσμός και δημογραφικά στοιχεία της ΕΕ-28

Αν και ο πληθυσμός στην ΕΕ-28 συνεχίζει να αυξάνεται, το 2016 ήταν το δεύτερο έτος από το 1961 που σημειώθηκε ελαφρά φυσική μείωση στην ΕΕ των 28. Η μεταβολή του πληθυσμού (θετική, με 1,5 εκατ. περισσότερους κατοίκους) οφειλόταν επομένως στη μετανάστευση.

Σύμφωνα με το στατιστικό βιβλίο της Eurostat με τίτλο «Key figures on Europe», την 1η Ιανουαρίου 2017 ο πληθυσμός της ΕΕ-28 υπολογίστηκε σε 511,8 εκατ. κατοίκους, δηλαδή 1,5 εκατ. περισσότερους από ό, τι

Δομή του πληθυσμού και γήρανση

Η μέση ηλικία του πληθυσμού της ΕΕ-28 ήταν 42,6 έτη την 1η Ιανουαρίου 2016. Αυτό σημαίνει ότι το ήμισυ του πληθυσμού της ΕΕ-28 ήταν ηλικίας άνω των 42,6 ετών, ενώ οι μισοί ήταν νεότεροι. Σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, η μέση ηλικία κυμάνθηκε μεταξύ 36,6 ετών στην Ιρλανδία και 45,8 ετών στη Γερμανία.

Τις επόμενες δεκαετίες, αναμένεται διόγκωση του αριθμού των ηλικιωμένων. Το ποσοστό των ατόμων ηλικίας άνω των 80 ετών στον πληθυσμό της ΕΕ-28 προβλέπεται να υπερδιπλασιαστεί μεταξύ 2016 και 2080, από 5,4% σε 12,7%. Εξάλλου, τα άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω θα αντιπροσωπεύουν το 29,1% του πληθυσμού της ΕΕ-28 έως το 2080, έναντι 19,2% το 2016.

Γάμος και διαζύγιο

Σχεδόν 2,1 εκατ. γάμοι και 943.000 διαζύγια καταγράφηκαν στην ΕΕ-28 το 2013, σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Οι αριθμοί αυτοί μπορούν να εκφράζονται ως 4,1 γάμοι για κάθε 1.000 άτομα και 1,9 διαζύγια για κάθε 1.000 άτομα.

Γονιμότητα

Το συνολικό ποσοστό γονιμότητας περίπου 2,1 γεννήσεων ανά γυναίκα θεωρείται στις ανεπτυγμένες χώρες ως το επίπεδο που διατηρείται σταθερό το μέγεθος του πληθυσμού χωρίς τη μετανάστευση.

Το 2015, 5,1 εκατ. παιδιά γεννήθηκαν στην ΕΕ-28. Περίπου το ήμισυ (45,9%) ήταν παιδιά πρώτης γέννας, πάνω από το ένα τρίτο (36,0%) ήταν παιδιά δεύτερης γέννας, λίγο περισσότερο από το ένα δέκατο (12,2%) ήταν τρίτης γέννας, ενώ το υπόλοιπο 5,9% ήταν παιδιά τέταρτης ή επόμενης γέννας.

Θνησιμότητα και προσδόκιμο ζωής

Ο συχνότερα χρησιμοποιούμενος δείκτης για την ανάλυση της θνησιμότητας είναι το προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση: Ο μέσος αριθμός ετών που ένα άτομο μπορεί να αναμένει να ζήσει κατά τη γέννησή του εάν βιώσει τις τρέχουσες συνθήκες θνησιμότητας καθ 'όλη τη διάρκεια της ζωής του.

Το προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση στην ΕΕ των 28 μειώθηκε ελαφρά το 2015. Υπολογίστηκε σε 80,6 έτη (0,3 έτη χαμηλότερα από το 2014), φθάνοντας τα 83,3 έτη για τις γυναίκες (0,3 έτη χαμηλότερα από το 2014) και 77,9 έτη (0,2 έτη χαμηλότερα από το 2014) για τους άνδρες. Αυτή ήταν η πρώτη μείωση του προσδόκιμου ζωής της ΕΕ-28 από το 2002 και παρατηρείται στην πλειονότητα των κρατών μελών.

Μετανάστευση και πληθυσμός μεταναστών

Η μετανάστευση επηρεάζεται από έναν συνδυασμό οικονομικών, περιβαλλοντικών, πολιτικών και κοινωνικών παραγόντων: Είτε στη χώρα καταγωγής του μετανάστη (παράγοντες ώθησης) είτε στη χώρα προορισμού (παράγοντες έλξης).

Συνολικά 4,7 εκατ. άνθρωποι μετανάστευσαν σε κάποιο από τα 28 κράτη μέλη της ΕΕ το 2015, ενώ τουλάχιστον 2,8 εκατ. μετανάστες αναφέρθηκε ότι εγκατέλειψαν κάποιο κράτος μέλος της ΕΕ. Τα συνολικά αυτά στοιχεία δεν αντιπροσωπεύουν τις μεταναστευτικές ροές προς/ από την ΕΕ στο σύνολό της, καθώς περιλαμβάνουν και ροές μεταξύ των διαφόρων κρατών μελών της ΕΕ.

Μεταξύ αυτών των 4,7 εκατ. μεταναστών κατά το 2015, υπολογίσθηκαν 2,4 εκατ. πολίτες τρίτων χωρών, 1,4 εκατ. άτομα με ιθαγένεια διαφορετικού κράτους μέλους από εκείνο στο οποίο μετανάστευσαν, περίπου 860.000 άτομα που μετανάστευσαν σε κράτος μέλος της ΕΕ της οποίας είχαν την υπηκοότητα (για παράδειγμα, υπήκοοι που επέστρεψαν ή υπήκοοι που γεννήθηκαν στο εξωτερικό), και περίπου 19.000 ανιθαγενείς.

Ο αριθμός των ατόμων που διαμένουν σε κράτος μέλος της ΕΕ με ιθαγένεια τρίτης χώρας την 1η Ιανουαρίου 2016 ήταν 20,7 εκατ., δηλαδή το 4,1% του πληθυσμού της ΕΕ-28. Επιπλέον, 16 εκατ. άτομα ζούσαν σε ένα από τα κράτη μέλη της ΕΕ την 1η Ιανουαρίου 2016 με την ιθαγένεια άλλου κράτους μέλους της ΕΕ.

Σε σχετικούς όρους, το κράτος μέλος της ΕΕ με το υψηλότερο ποσοστό αλλοδαπών ήταν το Λουξεμβούργο, καθώς οι πολίτες με άλλη εθνικότητα αντιπροσώπευαν το 47% του συνολικού πληθυσμού του. Ένα μεγάλο ποσοστό αλλοδαπών (10% ή περισσότερο των κατοίκων) παρατηρήθηκε επίσης στην Κύπρο, την Εσθονία, τη Λετονία, την Αυστρία, την Ιρλανδία, το Βέλγιο και τη Γερμανία.

Άσυλο

Εστιάζοντας μόνο στις αιτήσεις των πολιτών τρίτων χωρών, σημειώθηκε ταχεία αύξηση του αριθμού των αιτήσεων ασύλου στην ΕΕ των 28 μετά το 2012, με 431.000 αιτήσεις το 2013, 627.000 το 2014 και περίπου 1,3 εκατ. τόσο το 2015 όσο και το 2016. Το 2017, 650.000 αιτούντες άσυλο για πρώτη φορά, ζήτησαν διεθνή προστασία στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το γράφημα αποτυπώνει στοιχεία της Eurostat σχετικά με την πληθυσμιακή δομή της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης / ΑΠΕ - ΜΠΕ / Δημοσιογραφική επιμέλεια: Βασ. Κοριμέντζας