Ενάντια στην Αισιοδοξία. Η Λογοτεχνία σε «Πρόγραμμα Σπουδών» για μία Σχολική Τάξη

Tweet Κατηγορία: ΆρθραΑρθρογράφος: Δημήτρης Πτολεμαίος

 

Ενάντια στην Αισιοδοξία
Η Λογοτεχνία σε «Πρόγραμμα Σπουδών» για Μία Σχολική Τάξη

Ο λόγος, για την εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας 70001/Γ2/2011 ~ ΦΕΚ 1562, τ. 2/27-6-2011.
Δυνάμει της δέσμευσης που δηλώνει ο υπότιτλος, ας παραμερίσουμε:
1. την ιδέα ενός προγράμματος σπουδών που καλύπτει μια και μόνο σχολική τάξη, κάπου στο μέσο της Δευτεροβάθμιας, την πρώτη τής μη υποχρεωτικής μας εκπαίδευσης
2. την έλλειψη ενημέρωσης ως προς το «τί μέλλει γενέσθαι» στις επόμενες δύο τάξεις του Λυκείου –πράγμα, αν όχι σημαντικότερο, επιτακτικότερο από το τι προβλέπεται να προηγηθεί–, ώστε να προσλάβει ρεαλιστικότερο σχήμα η εφαρμογή του παρόντος μέσα στις αίθουσες διδασκαλίας
3. την αλλόκοτη πληροφορία υπ’ αρ. 4 στα «υπόψη» της εγκυκλίου, όπου ενημερωνόμαστε για ολιγωρία ανταπόκρισης ενός υπό κατάργηση οργανισμού (του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου) σε πρόσκληση του Υπουργείου για συνεργασία
4. τη μυστηριώδη απουσία ανάλογου σκαριφήματος για το μάθημα της Ιστορίας (το οποίο θα είχε πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον, στη φάση που διέρχονται οι σχετικές ζυμώσεις)• καθώς και, φυσικά,
5. την απόλυτη σιγή περί τη φιλοσοφία, που είναι περίπου αναμενόμενο να μην αντιμετωπίζεται σοβαρά σε οποιαδήποτε, ακόμα και λυκειακή, τάξη της εκπαίδευσής μας και στερρώς προσδοκώμενο σε μερικές να μην προβλέπεται καθόλου
και ας επικεντρώσουμε την προσοχή μας στις εισηγήσεις αυτού του νομοθετήματος για το μάθημα της Λογοτεχνίας. Καταγράφονται καταρχάς θετικά και αρνητικά σημεία του, ενώ στη συνέχεια διερευνώνται οι αδυναμίες του και ανακεφαλαιώνονται οι αιτίες τους, όπως αυτές διαφαίνονται στη διερεύνηση. Σε επιμέρους σημεία γίνονται παραπομπές και στις εγκυκλίους του Υπουργείου με τις «Οδηγίες για τον Εκπαιδευτικό» (124676/Γ2/1-11-2011) –που θεωρητικά δεν κομίζει κάτι νέο– και για την «Αξιολόγηση» του μαθήματος (124679/Γ2/1-11-2011) – που κατοχυρώνει πιο «πρακτικά» τα εξαγγελλόμενα.

Ι

Ας σημειωθεί προκαταβολικά ότι καίριες επισημάνσεις επί των θετικών και των αρνητικών σημείων που ακολουθούν, από τις σημαντικότερες μάλιστα (Α΄ 4-5, Β΄ 1-3 και 7 – κυρίως), εξέθεσε πρώτος δημοσία, και πάρα πολύ ευγενικά, ο επίτιμος σύμβουλος φιλολόγων του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου κ. Κώστας Μπαλάσκας, προσκεκλημένος για σχετική παρέμβαση σε παρουσίαση δραστηριοτήτων του «Νέου Σχολείου» (αίθουσα εκδηλώσεων «Ιανός», Δευτέρα 19 Σεπτεμβρίου 2011).

Α΄. Θετικά Σημεία
Συνοψίζονται κατά το δυνατόν:
1. Η υπογράμμιση της μαθητοκεντρικής σκοποθεσίας του μαθήματος.
2. Ο τονισμός της ιστορικότητας στη διαδικασία πρόσληψης.

3. Η επιμονή για διεύρυνση της σκοπιάς στην εξέταση του λογοτεχνικού φαινομένου προς τις κατευθύνσεις του τόπου, των συνθηκών, των νοοτροπιών, των στερεοτύπων κλπ.

4. Η συναντιμετώπιση των σχολικών ανθολογίων ως πηγής για τη διδασκαλία του μαθήματος σε κάθε τάξη (στο Λύκειο).

5. Η παρότρυνση για διδασκαλία ολόκληρων έ