Δουλειές που χάνονται και δουλειές που θα αποκτηθούν μέχρι το 2030

Σημαντικά δεδομένα για το μέλλον τη εργασίας αναδεικνύει η νέα έρευνα του Δεκεμβρίου 2017 που εξέδωσε το McKinsey Global Institute (MGI) με τίτλο JOBS LOST, JOBS GAINED: WORKFORCE TRANSITIONS IN A TIME

OF AUTOMATION.

Η μελέτη παρουσιάζει προβλέψεις για τις τάσεις της αγοράς εργασίας παγκοσμίως ως το 2030, τονίζοντας πως θα αλλάξουν περισσότερα επαγγέλματα από όσα θα χαθούν, καθώς οι μηχανές επηρεάζουν την εξέλιξη των επαγγελμάτων και θα αξιοποιούνται όλο και περισσότερο στις διάφορες εργασίες.

Σύμφωνα με τα ευρήματα του MGI οι καταλυτικοί παράγοντες που θα επηρεάσουν παγκοσμίως τη μελλοντική ζήτηση εργασίας και θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ζήτηση για εκατομμύρια θέσεις εργασίας έως το 2030 είναι:

η αύξηση της υγειονομικής περίθαλψης και φροντίδας για άλλους στην γηράσκουσα κοινωνία οι επενδύσεις σε ενέργεια - η ανάγκη για αύξηση της ενεργειακής απόδοσης και αντιμετώπιση κλιματικών προκλήσεων.οι επενδύσεις σε τεχνολογία, υποδομές και κτίριαη αύξηση των εισοδημάτων και της κατανάλωσης, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες,

Οι τεχνολογίες αυτοματισμού, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης και της ρομποτικής, θα αποφέρουν σημαντικά οφέλη για τους χρήστες, τις επιχειρήσεις και τις οικονομίες, με αποτέλεσμα την ενίσχυση της παραγωγικότητας την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, λόγω της ζήτησης και της δημιουργίας νέων τύπων επαγγελμάτων που ίσως δεν υπήρχαν πριν, όπως συνέβη ιστορικά..

Από την άλλη όμως, η αυτοματοποίηση θα προκαλέσει πτώση σε μερικά επαγγέλματα, αλλά θα αλλάξει πολύ περισσότερα, καθώς για το 60% των επαγγελμάτων, τουλάχιστον το 1/3 των δραστηριοτήτων τους θα μπορούσαν να αυτοματοποιηθούν. Το MGI διαπιστώνει χαρακτηριστικά ότι περίπου οι μισές αμειβόμενες δραστηριότητες παγκοσμίως θα μπορούσαν θεωρητικά να αυτοματοποιηθούν, ενώ πολύ λίγα επαγγέλματα - λιγότερο από 5% - συνίστανται εξ ολοκλήρου σε δραστηριότητες που μπορούν να αυτοματοποιηθούν πλήρως.

Οι δραστηριότητες που είναι περισσότερο ευαίσθητες στον αυτοματισμό περιλαμβάνουν θέσεις εργασίας σε προβλέψιμα περιβάλλοντα ή επαγγέλματα ρουτίνας όπως, η λειτουργία μηχανημάτων, η προετοιμασία γρήγορου φαγητού, η συλλογή και η επεξεργασία δεδομένων κλπ.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ακόμη και όταν ορισμένα καθήκοντα είναι αυτοματοποιημένα, η απασχόληση στα επαγγέλματα αυτά μπορεί να μην παρακμάζει, αλλά οι εργαζόμενοι μπορούν να εκτελούν νέα καθήκοντα. Επιπλέον, η απασχόληση στα επαγγέλματα αυτά μπορεί επίσης να αυξηθεί, εάν η συνολική ζήτηση για το επάγγελμα αυτό φτάσει αρκετά ώστε να ξεπεράσει τα ποσοστά αυτοματοποίησης.

Ο αυτοματισμός θα έχει μικρότερο αντίκτυπο στις θέσεις εργασίας που περιλαμβάνουν τη διαχείριση των ανθρώπων, την εφαρμογή εμπειρογνωμοσύνης και εκείνων που αφορούν κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, όπου οι μηχανές δεν μπορούν να «φτάσουν» τις ανθρώπινες επιδόσεις. Οι θέσεις εργασίας σε απρόβλεπτα περιβάλλοντα - επαγγέλματα όπως οι κηπουροί, οι υδραυλικοί ή οι πάροχοι παιδικής φροντίδας και φροντίδας ηλικιωμένων - θα παρατηρήσουν επίσης γενικά λιγότερη αυτοματοποίηση μέχρι το 2030, επειδή είναι δύσκολο να αυτοματοποιηθούν τεχνικά.

Η αυτοματοποίηση θα δημιουργήσει επίσης νέα επαγγέλματα που δεν υπάρχουν σήμερα, όπως είχε κάνει η εμφάνιση της τεχνολογίας στο παρελθόν.

Σε όλες τις χώρες, οι κατηγορίες με το υψηλότερο ποσοστό αύξησης της απασχόλησης χωρίς αυτοματοποίηση περιλαμβάνουν:

τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης.τους επαγγελματίες όπως μηχανικοί, επιστήμονες, λογιστές και αναλυτές.τους επαγγελματίες πληροφορικής και άλλοι ειδικοί τεχνολογίας.τους διευθυντές και στελέχη, των οποίων η εργασία δεν μπορεί εύκολα να αυτοματοποιηθείτους εκπαιδευτικούς, ιδίως στις αναδυόμενες οικονομίες με νέους πληθυσμούςτα "δημιουργικά" επαγγέλματα - μια μικρή αλλά αυξανόμενη κατηγορία καλλιτεχνών, εκτελεστών και διασκεδαστών που θα είναι σε ζήτηση - καθώς τα αυξανόμενα εισοδήματα δημιουργούν μεγαλύτερη ζήτηση για αναψυχή και αναψυχή.τους κατασκευαστές και τα συναφή επαγγέλματα, τα οποία θα αυξηθούν επίσης, λόγω υψηλότερων επενδύσεων σε υποδομές και κτίρια.τις χειρωνακτικές εργασίες και εργασίες σέρβις σε απρόβλεπτα περιβάλλοντα, οι οποίες θα αυξηθούν, όπως οι βοηθοί υγείας και οι κηπουροί.

Οι προηγμένες οικονομίες ενδέχεται επίσης να παρατηρήσουν μείωση της απασχόλησης σε επαγγέλματα που είναι πιο ευαίσθητα στον αυτοματισμό. Αυτά περιλαμβάνουν:

επαγγέλματα υποστήριξης γραφείων, όπως γραμματείς γραμματέων, βοηθούς γραφείων και χρηματοοικονομικά και λογιστικά τμήματα,ορισμένες εργασίες αλληλεπίδρασης με τους πελάτες, όπως οι εργαζόμενοι σε ξενοδοχεία και ταξιδιωτικά πρακτορεία, οι ταμίες και οι εργαζόμενοι στον τομέα των υπηρεσιών διατροφής,ένα ευρύ φάσμα εργασιών που πραγματοποιούνται σε προβλέψιμα περιβάλλοντα, όπως οι εργαζόμενοι στη γραμμή συναρμολόγησης, στην προετοιμασία τροφίμων, τους οδηγούς και τους φορείς εκμετάλλευσης γεωργικών και άλλων ειδών εξοπλισμού.

Ειδικότερα και σύμφωνα με τους καταλυτικούς παράγοντες που αναδεικνύει το MGI:

Η γήρανση των πληθυσμών θα επηρεάσει την απασχόληση παγκοσμίως, καθώς μέχρι το 2030, θα υπάρχουν τουλάχιστον 300 εκατομμύρια περισσότεροι άνθρωποι ηλικίας 65 ετών και άνω από εκείνους που υπήρχαν το 2014. Με την ηλικία των ανθρώπων, τα πρότυπα δαπανών τους μετατοπίζονται, με έντονη αύξηση των δαπανών για την υγειονομική περίθαλψη και άλλες προσωπικές υπηρεσίες. Αυτό θα δημιουργήσει σημαντική ζήτηση για μια σειρά επαγγελμάτων, συμπεριλαμβανομένων των ιατρών, των νοσοκόμων και των τεχνικών υγείας, αλλά και των βοηθών για την υγεία στο σπίτι, των βοηθών προσωπικής φροντίδας και των βοηθών νοσοκόμων σε πολλές χώρες, ενώ μειώνει τη ζήτηση για παιδίατρους και καθηγητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Σε παγκόσμιο επίπεδο, το MGI εκτιμά ότι η φροντίδα της υγείας και οι σχετικές θέσεις εργασίας από τη γήρανση και τα αυξανόμενα εισοδήματα θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 80 εκατομμύρια έως 130 εκατομμύρια μέχρι το 2030.
Οι επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενεργειακή απόδοση και προσαρμογή του κλίματος. Οι επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως οι αιολικές και ηλιακές τεχνολογίες, οι τεχνολογίες ενεργειακής απόδοσης και η προσαρμογή και ο μετριασμός της αλλαγής του κλίματος, μπορούν να δημιουργήσουν νέα ζήτηση για εργαζόμενους σε μια σειρά επαγγελμάτων, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής, της επισκευής και της εγκατάστασης. Στο σενάριο της τάσης μας, διαμορφώνουμε τη μελλοντική ανάπτυξη θέσεων εργασίας με βάση τις ήδη ανακοινωθείσες προθέσεις πολιτικής για την ενεργειακή απόδοση και τις απαιτούμενες επενδύσεις για την επίτευξη αυτών των στόχων. Για ένα βήμα προς τα πάνω, χρησιμοποιούμε πιο φιλόδοξους στόχους, οι χώρες θα πρέπει να πλησιάσουν εκπληρώνοντας τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει για τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. Οι επενδύσεις αυτές θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μέχρι και δέκα εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας στο σενάριο της τάσης και έως και δέκα εκατομμύρια πρόσθετες θέσεις εργασίας σε παγκόσμιο επίπεδο στο σενάριο επιτάχυνσης.
Η ανάπτυξη της τεχνολογίας θα αυξήσει τις θέσεις εργασίας που σχετίζονται με τις νέες τεχνολογίες. Αυτές οι εργασίες περιλαμβάνουν επιστήμονες υπολογιστών, μηχανικούς και διαχειριστές πληροφορικής. Οι συνολικές δαπάνες για την τεχνολογία θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά περισσότερο από 50 τοις εκατό μεταξύ 2015 και 2030. Περίπου οι μισές θα αφορούν τις υπηρεσίες τεχνολογίας των πληροφοριών, τόσο εντός της επιχείρησης πληροφορικής εντός των επιχειρήσεων όσο και εξωτερικές ή outsourced τεχνολογικές θέσεις εργασίας συμβούλων. Ο αριθμός των ατόμων που απασχολούνται σε αυτά τα επαγγέλματα είναι μικρός σε σύγκριση με εκείνους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης ή των κατασκευών, αλλά είναι επαγγέλματα υψηλού μισθού. Μέχρι το 2030, το MGI εκτιμά ότι αυτή η τάση θα μπορούσε να δημιουργήσει 20 έως 50 εκατομμύρια θέσεις εργασίας παγκοσμίως.
Η ανάγκη για αύξηση επενδύσεων (περίπου 3,8% του ΑΕΠ ετησίως ή κατά μέσο όρο 3,3 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, έναντι 2,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων επί του παρόντος) σε υποδομές και κτίρια για την κάλυψη των κενών υποδομής και των ελλείψεων στέγασης μπορεί να αυξήσει τις θέσεις εργασίας σε αυτό τον τομέα, τόσο στις αναπτυσσόμενες χώρες που ασχολούνται με την αστικοποίηση και την εκβιομηχάνιση, όσο και τις προηγμένες οικονομίες που χρειάζεται να ενεργήσουν για τη διατήρηση της υποδομής και των κτιρίων τους. Η αύξηση των εισοδημάτων δημιουργεί επίσης ζήτηση για περισσότερα και υψηλότερα ποιοτικά κτίρια. Και οι δύο παράγοντες θα μπορούσαν να δημιουργήσουν νέα ζήτηση, κυρίως στον τομέα των κατασκευών, για έως και 80 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στο σενάριο της τάσης και, σε ορισμένες περιπτώσεις, δυνητικά μέχρι 200 ​​εκατομμύρια παγκοσμίως στο σενάριο επιτάχυνσης. Αυτές οι εργασίες περιλαμβάνουν αρχιτέκτονες, μηχανικούς, ξυλουργούς και άλλους ειδικευμένους επαγγελματίες, καθώς και κατασκευαστές, χειριστές μηχανημάτων και άλλες θέσεις εργασίας με χαμηλότερες απαιτήσεις δεξιοτήτων.
Η αύξηση των εισοδημάτων και της κατανάλωσης, ιδίως στις αναδυόμενες οικονομίες θα παίξει σημαντικό ρόλο στις εργασιακές εξελίξεις. Σύμφωνα με προηγούμενες έρευνες του MGI, 1 δισεκατομμύριο περισσότεροι άνθρωποι θα εισέλθουν στην κατηγορία κατανάλωσης έως το 2025. Χρησιμοποιώντας εξωτερικές μακροοικονομικές προβλέψεις, εκτιμούμε ότι η παγκόσμια κατανάλωση θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 23 τρισεκατομμύρια δολάρια μεταξύ 2015 και 2030 και τα περισσότερα από αυτά θα προέλθουν από τις αναπτυσσόμενες τάξεις κατανάλωσης αναδυόμενες οικονομίες. Καθώς τα εισοδήματα αυξάνονται, οι καταναλωτές δαπανούν περισσότερο σε όλες τις κατηγορίες. Αλλά τα πρότυπα των δαπανών μετατοπίζονται επίσης, δημιουργώντας περισσότερες θέσεις εργασίας σε τομείς όπως τα διαρκή καταναλωτικά αγαθά, οι δραστηριότητες αναψυχής, οι χρηματοπιστωτικές και τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες, η στέγαση, η υγειονομική περίθαλψη και η εκπαίδευση. Οι επιπτώσεις αυτών των νέων καταναλωτών θα γίνουν αισθητές όχι μόνο στις χώρες όπου παράγεται το εισόδημα αλλά και στις οικονομίες που εξάγουν σε αυτές τις χώρες. Σε παγκόσμιο επίπεδο, εκτιμούμε ότι 300 εκατομμύρια έως 365 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας θα μπορούσαν να δημιουργηθούν από την επίδραση των αυξανόμενων εισοδημάτων.

Ως νέα δυναμική τάση εμφανίζεται η "εμπορική προώθηση" μη αμειβόμενης οικιακής εργασίας, δηλαδή η δυνατότητα να πληρώσουμε για υπηρεσίες που αντικαθιστούν τις επί του παρόντος μη αμειβόμενες και κυρίως οικιακές εργασίες - συμπεριλαμβανομένου του μαγειρέματος, της φροντίδας των παιδιών και του καθαρισμού. Αυτή η αποκαλούμενη εμπορική προώθηση μη προηγουμένως αμειβόμενης εργασίας είναι ήδη διαδεδομένη στις προηγμένες οικονομίες και η αυξανόμενη συμμετοχή γυναικών στο εργατικό δυναμικό παγκοσμίως μπορεί να επιταχύνει την τάση. Περίπου το 75% της συνολικής μη αμειβόμενης φροντίδας στον κόσμο πραγματοποιείται από γυναίκες και ανέρχεται σε 10 τρισεκατομμύρια δολάρια ανά έτος, σχεδόν ισοδύναμο με το 13% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Ατομικές αποφάσεις εντός του νοικοκυριού για χρήση υπηρεσιών πληρωμών ή κρατικών επενδύσεων για την παροχή παιδικής μέριμνας κατά την προσχολική ηλικία θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ανάπτυξη αυτή Το MGI ότι θα μπορούσε να θέσει σε εμπορία 50 εκατομμύρια έως 90 εκατομμύρια θέσεις εργασίας άνευ αποδοχών παγκοσμίως, κυρίως σε επαγγέλματα όπως η παιδική μέριμνα, η παιδική εκπαίδευση, ο καθαρισμός, το μαγείρεμα και η κηπουρική.

Τέλος σύμφωνα με το MGI, το εργατικό δυναμικό παγκοσμίως που θα αντιμετωπίσει πολλαπλές μεταβάσεις θα είναι τεράστιο. Ακόμη και αν υπάρχει αρκετή δουλειά για να εξασφαλιστεί η πλήρης απασχόληση έως το 2030, θα υπάρξουν μεγάλες μεταβάσεις παρόμοιες ή και μεγαλύτερες των ιστορικών μετατοπίσεων από τη γεωργία στη μεταποίηση στις (αρχές της δεκαετίας του 1900 στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη και πιο πρόσφατα στην Κίνα). Η εκτίμηση είναι ότι από 400 ως 800 εκατομμύρια άτομα θα μπορούσαν να εκτοπιστούν από την αγορά εργασίας λόγω της αυτοματοποίησης και θα πρέπει να βρεθούν νέες θέσεις εργασίας μέχρι το 2030 σε ολόκληρο τον κόσμο. Τα σενάρια πρόβλεψης του MGI μέχρι το 2030 δείχνουν ότι από τους εκτοπισμένους εργαζόμενους τα 75 εκατομμύρια έως 375 εκατομμύρια (3-14% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού) θα πρέπει να αλλάξουν επαγγελματικές κατηγορίες και να μάθουν νέες δεξιότητες, σε περίπτωση γρήγορης υιοθέτησης αυτοματισμού. Αντίθετα με τις προηγούμενες μεταβάσεις, στις οποίες οι νέοι εγκατέλειψαν αγροκτήματα και μετακόμισαν στις πόλεις για βιομηχανικές θέσεις εργασίας, η πρόκληση, ειδικά στις προηγμένες οικονομίες, θα είναι η επανεκπαίδευση των εργαζομένων. Εάν η μετάβασή τους σε νέες θέσεις εργασίας είναι αργή, η ανεργία μπορεί να αυξηθεί και να επιβραδύνει την αύξηση των μισθών. Η αυτοματοποίηση θα απαιτήσει μεγαλύτερη προσαρμοστικότητα από τους εργαζόμενους εκπαίδευση στο χώρο εργασίας για την ανάπτυξη των νέων απαιτούμενων δεξιοτήτων και το σημαντικότερο - δεξιότητες που είναι δύσκολο να αυτοματοποιηθούν – π.χ. κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες, δημιουργικότητα, γνωστικές ικανότητες υψηλού επιπέδου.

Όμως, ΘΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ;

Σήμερα, αυξάνεται η ανησυχία για το κατά πόσο θα υπάρχουν αρκετές θέσεις εργασίας για τους εργαζόμενους, ως απόρροια της αυτοματοποίησης. Φυσικά, οι αγορές εργασίας προσαρμόζονται στις μεταβολές της ζήτησης για εργαζόμενους λόγω των τεχνολογικών αλλαγών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του MGI το 8 - 9% της ζήτησης εργασίας το 2030 θα είναι σε νέους τύπους επαγγελμάτων που δεν υπήρχαν πριν. Επομένως, με επαρκή οικονομική ανάπτυξη, καινοτομία και επενδύσεις, μπορεί να υπάρξει αρκετή δημιουργία νέων θέσεων εργασίας για να αντισταθμιστεί ο αντίκτυπος της αυτοματοποίησης. Όμως, μια μεγαλύτερη πρόκληση θα είναι να εξασφαλιστεί ότι οι εργαζόμενοι διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες και υποστήριξη για τη μετάβαση σε νέες θέσεις εργασίας. Οι χώρες που δεν μπορούν να διαχειριστούν αυτήν τη μετάβαση θα μπορούσαν να δουν αύξηση της ανεργίας και μείωση των μισθών.

Συνεπώς, οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής και οι ηγέτες των επιχειρήσεων θα χρειαστεί να επωφεληθούν από τα οφέλη της αυτοματοποίησης και, ταυτόχρονα, να αντιμετωπίσουν τις μεταβάσεις των εργαζομένων που επιφέρουν αυτές οι τεχνολογίες. Η εκπαίδευση εντός της εργασίας για ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων και η παροχή βοήθειας σε άτομα που μεταβαίνουν από φθίνοντα επαγγέλματα σε αναπτυσσόμενα θα αποτελέσουν προκλήσεις μεγάλης κλίμακας.

Φωτεινή Βλαχάκηεργασίακαριέραεπαγγελματικός προσανατολισμός