Τι αποκαλύπτει το δέρμα για την υγεία

Τί βλέπετε όταν κοιτάζεστε στον καθρέπτη; Εάν περιορίζεστε μόνο στο πως φαίνεται το σώμα σας, εάν είστε στις ομορφιές σας ή όχι και στο αν «στρώνουν» καλά πάνω σας τα ρούχα σας ή το μέικ απ σας, χάνεται τα βαθύτερα μηνύματα που σας δίνει το είδωλό σας για την γενικότερη κατάσταση της υγείας σας.

Για τους ειδικούς, το δέρμα αποτελεί τον καθρέπτη της υγείας, καθώς μέσω των μικροσκοπικών αιμοφόρων αγγείων του (λέγονται τριχοειδή αγγεία) και των νευρικών απολήξεων (δηλαδή των ακροτελευταίων τμημάτων των νεύρων) γίνεται αποδέκτης μηνυμάτων που αφορούν ό,τι συμβαίνει βαθιά μέσα στο σώμα.

Πρακτικά,

αυτό σημαίνει ότι αργά ή γρήγορα αποτυπώνεται σε αυτό ό,τι δεν πάει καλά στο εσωτερικό του οργανισμού - και ένα έμπειρο ιατρικό μάτι μπορεί εύκολα να υποψιασθεί ότι μία επίμονη «κοκκινίλα» ή ένα περίεργο εξάνθημα σηματοδοτεί κάτι περισσότερο από μια απλή δερματοπάθεια.

Όπως εξηγεί ο κ. Συμεών Α. Κεδίκογλου, επιμελητής στην Πανεπιστημιακή Δερματολογική Κλινική του Νοσοκομείου «Ανδρέας Συγγρός», οι παθήσεις των εσωτερικών οργάνων, τα λοιμώδη νοσήματα και οι αυτοάνοσες ασθένειες επηρεάζουν με διάφορους τρόπους το δέρμα.

Αλλαγή στο χρώμα

Ένας από τους πιο γνωστούς είναι οι διαταραχές στην χροιά του. «Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να υποψιασθεί ότι η ωχρότητα του δέρματος υποδηλώνει αναιμία», λέει. «Ωστόσο, όταν το δέρμα έχει "κίτρινη", δηλαδή ικτερική, χροιά μπορεί να σημαίνει πολλά πράγματα: αναιμίες, ηπατικές διαταραχές όπως η ηπατίτιδα, η κίρρωση του ήπατος, η χολολιθίαση ή ακόμα και ο καρκίνος, καθώς και ορισμένες συγγενείς ασθένειες».

Το δέρμα μπορεί επίσης να παρουσιάσει κυάνωση, δηλαδή να αποκτήσει μια μπλε απόχρωση. Το χρώμα αυτό υποδηλώνει ότι το αίμα δεν οξυγονώνεται επαρκώς, γεγονός που μπορεί να οφείλεται σε ασθένειες όπως οι αποφράξεις της αεροφόρου οδού, οι πνευμονοπάθειες και η αναιμία (σε τέτοια περίπτωση οι γιατροί μιλούν για κεντρική κυάνωση), καθώς και η καρδιακή ή η κυκλοφοριακή ανεπάρκεια (περιφερειακή κυάνωση).

Το δέρμα μπορεί επίσης να μαυρίσει, δηλαδή να αναπτυχθεί η επονομαζόμενη μελανοδερμία. Αυτή μπορεί να οφείλεται σε ασθένειες του ήπατος, όπως η νόσος του Wilson κατά την οποία γίνεται κατακράτηση χαλκού από το ήπαρ ή σε ορμονικό πρόβλημα όπως η νόσος του Addison (ουσιαστικά πρόκειται για την επινεφριδική ανεπάρκεια, κατά την οποία τα επινεφρίδια δεν παράγουν επαρκείς ποσότητες από την ορμόνη κορτιζόλη). Το δέρμα μπορεί να γίνει επίσης μελανό και με την λήψη φαρμάκων όπως ορισμένα κυτταροστατικά (χορηγούνται για την καταπολέμηση του καρκίνου).

Ακόμα και ο κνησμός (φαγούρα) μπορεί να αποτελεί ένδειξη σοβαρού προβλήματος βαθιά μέσα στο σώμα. «Όταν ο κνησμός είναι έντονος και παρατεταμένος, και δεν οφείλεται σε δερματοπάθεια, μόλυνση με κάποιο παράσιτο ή σε ψυχογενή αίτια, μπορεί να υποδηλώνει ασθένεια του ήπατος όπως η απόφραξη των χοληφόρων πόρων ή πρόβλημα στο αιμοποιητικό σύστημα όπως η αναιμία, η λευχαιμία και η νόσος του Χότζκιν», εξηγεί ο κ. Κεδίκογλου. Ακόμα και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια μπορεί να υποδηλώνει ο επίμονος, εκτεταμένος και παρατεταμένος κνησμός, γεγονός που διερευνάται με τις απαιτούμενες εξετάσεις.

Ορμονικά και ηπατικά προβλήματα

Η αλήθεια είναι ότι οι ασθένειες του ήπατος και των ενδοκρινών αδένων (ορμονικό σύστημα) είναι αυτές που πολύ συχνά αποτυπώνονται στο δέρμα. Η ηπατική ανεπάρκεια λ.χ. έχει δύο πολύ χαρακτηριστικά δερματολογικά συμπτώματα. Το πρώτο είναι οι επονομαζόμενες ηπατικές παλάμες (οι παλάμες του πάσχοντος κοκκινίζουν) και το δεύτερο οι σφύζοντες αγγειωματώδεις σπίλοι. Οι σπίλοι αυτοί ουσιαστικά είναι συνονθυλεύματα μικρών αιμοφόρων αγγείων, που εμφανίζονται στο δέρμα του λαιμού και των χεριών, μοιάζουν με αστέρια ή αραχνοδίχτυα και όταν τα πιέσει κανείς στο κέντρο ασπρίζουν για να ξανακοκκινίσουν μόλις τραβήξει κανείς το δάκτυλό του.

Τα ορμονικά προβλήματα, από την άλλη πλευρά, που «φαίνονται» στο δέρμα είναι πολλά. Στην πραγματικότητα, οι αλλοιώσεις που προκαλούν οι ασθένειες του θυρεοειδούς, ο σακχαρώδης διαβήτης, το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών και οι ορμονικές αλλαγές της εμμηνόπαυσης είναι τόσο χαρακτηριστικές, ώστε συχνά οδηγούν σε πρώιμη διάγνωση αυτών των ασθενειών.

Ο υποθυρεοειδισμός λ.χ. κάνει το δέρμα ψυχρό, ξηρό και ωχρό, ενώ η παραγωγή του ιδρώτα ελαττώνεται και τα νύχια γίνονται εύθραυστα και μεγαλώνουν αργά. Αντίθετα, στον υπερθυρεοειδισμό το δέρμα είναι θερμό, υγρό και η εφίδρωση έντονη (η κατάσταση αυτή λέγεται υπεριδρωσία), ενώ τα μαλλιά γίνονται λεπτά και εύθραυστα και τα νύχια «ξεφλουδίζουν».

Σε περίπτωση διαβήτη, εξάλλου, τα πιο χαρακτηριστικά ύποπτα συμπτώματα είναι η ύπαρξη πληγών στο δέρμα των ποδιών που δεν κλείνουν εύκολα, αλλά και η εκδήλωση επίμονων φλεγμονών στο δέρμα οι οποίες υποτροπιάζουν και οφείλονται είτε σε μόλυνση με το βακτήριο σταφυλόκοκκος είτε σε μύκητες. Όσον αφορά το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, το οποίο υπολογίζεται ότι προσβάλει το 5% έως 10% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας, το σήμα κατατεθέν του είναι η ακμή και η αυξημένη τριχοφυΐα στο πρόσωπο (μαζί βέβαια με τον ασταθή έμμηνο κύκλο). Όσες γυναίκες, τέλος, έχουν μπει ή έχουν περάσει την κλιμακτήριο, ξέρουν καλά ότι το κοκκίνισμα του προσώπου, οι εφιδρώσεις και οι εξάψεις είναι κάτι παραπάνω από χαρακτηριστικά γνωρίσματα.

Άλλα νοσήματα

Ο κατάλογος των ασθενειών που μπορεί να αποτυπωθούν στο δέρμα μοιάζει ατέλειωτος. Διάφορα αυτοάνοσα νοσήματα του συνδετικού ιστού και ασθένειες που προσβάλλουν πολλά συστήματα του οργανισμού (λέγονται πολυσυστηματικές νόσοι) προκαλούν χαρακτηριστικές αλλοιώσεις στο δέρμα - όπως η σκληροδερμία που κάνει το δέρμα του προσώπου λείο, άκαμπτο και σκληρό και το στόμα σουφρωμένο ή ο ερυθηματώδης λύκος ο οποίος στο δέρμα εκδηλώνεται με κόκκινη μύτη η οποία μαζί με τα μάγουλα δημιουργεί μια εικόνα πεταλούδας.

Μέχρι και η υπερλιπιδαιμία, δηλαδή το να έχει κανείς αυξημένα επίπεδα λιπιδίων (χοληστερόλης, τριγλυκεριδίων) στο αίμα μπορεί να δημιουργήσει χαρακτηριστικά «σημάδια» στο πρόσωπο όπως η δημιουργία μορφωμάτων (λέγονται ξανθελάσματα) στα βλέφαρα που οφείλονται στην εναπόθεση λίπους.

Οι αλλεργίες, εξάλλου, μπορεί να εκδηλωθούν με οίδημα (πρήξιμο) των ματιών - και η έλλειψη ύπνου, όπως πολύ καλά όλοι γνωρίζουν, με μαύρους κύκλους γύρω από τα μάτια.

Καρκίνος

Ο καρκίνος μπορεί να «φανεί» στο δέρμα μέσω των επονομαζόμενων παρανεοπλασματικών δερματοπαθειών, δηλαδή δερματικών αλλοιώσεων που ενδέχεται να σχετίζονται με κακοήθη νοσήματα, κατά τον κ. Κεδίκογλου. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν η μελανίζουσα ακάνθωση, η δερματομυοσίτιδα και το έμμονο γυροειδές ερύθημα.

Η μελανίζουσα ακάνθωση χαρακτηρίζεται από πάχυνση και μελάνωση του δέρματος στις μασχάλες και στις μηρογεννητικές πτυχές (τα σημεία όπου ενώνονται μηροί και βουβωνική χώρα), καθώς και την ανάπτυξη πολλών θηλωμάτων (μοιάζουν με μεγάλες ελιές με μίσχο) στις ίδιες περιοχές. Όταν ένας άνθρωπος έχει τέτοια συμπτώματα, εγείρονται υπόνοιες για αδενοκαρκίνωμα (π.χ. του πνεύμονα, του προστάτη) ή λέμφωμα.

Αντίστοιχα στην δερματομυοσίτιδα, ο πάσχων παρουσιάζει μυϊκή αδυναμία μαζί με κόκκινο εξάνθημα στα μάγουλα και στα βλέφαρα, χαρακτηριστικές βλάβες στις φάλαγγες των δακτύλων και στικτή αιμορραγία (είναι σαν να υπάρχουν μικρές καφέ τελίτσες) γύρω από τα νύχια - σε τέτοια περίπτωση εγείρονται υπόνοιες για καρκίνο του πνεύμονα, του μαστού, του στομάχου ή του τραχήλου της μήτρας.

Στο έμμονο γυροειδές ερύθημα, τέλος, δημιουργείται σε ένα τμήμα του δέρματος ένα επίμονο κοκκίνισμα που αποτελείται από ομόκεντρες ζώνες και θυμίζει τους κύκλους του κομμένου κορμού ενός δέντρου. Το κοκκίνισμα αυτό μεγαλώνει με τον καιρό και εξαπλώνεται - και μπορεί να σχετίζεται με καρκίνο του πνεύμονα, του στομάχου, του προστάτη και της ουροδόχου κύστεως.

Νύχια και μαλλιά

Ωστόσο, ο κ. Κεδίκογλου επισημαίνει ότι χρήσιμα συμπεράσματα για το τι μπορεί να συμβαίνει στον οργανισμό μπορεί να βγάλει ένας γιατρός και από τα εξαρτήματα του δέρματος, δηλαδή τα μαλλιά και τα νύχια.

Όταν πέφτουν τα μαλλιά η αιτία μπορεί να είναι μια θυρεοειδοπάθεια ή η σιδηροπενική αναιμία, ενώ όταν τα μαλλιά είναι σαν στάχυα (δηλαδή ίσια, άκαμπτα και εύθραυστα) μπορεί κανείς να πάσχει από μεγαλοβλαστική αναιμία. Επιπλέον, όταν έχει κανείς ξηρά μαλλιά που συνοδεύονται από κρύα χέρια και πόδια και δυσκολίες στο αδυνάτισμα, μια πιθανή εξήγηση για όλα είναι ο υποθυρεοειδισμός.

Πολλές ασθένειες, εξάλλου, φαίνονται στα νύχια: στους πάσχοντες από σιδηροπενική αναιμία τα νύχια «ξεφλουδίζουν», όταν υπάρχει χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια είναι φουσκωμένα κατά το ήμισυ, ενώ όταν υπάρχει κακή καρδιακή λειτουργία έχουν κυανό (μπλε) χρώμα.

Πολλά, τέλος, μπορεί να σημαίνουν και οι διαταραχές στο σχήμα των νυχιών. Τα νύχια μπορεί να γίνουν κοίλα όταν υπάρχει σιδηροπενική αναιμία, νεφρική ανεπάρκεια ή πρόβλημα στον θυρεοειδή αδένα ή αντίθετα κυρτά όταν υπάρχουν παθήσεις των πνευμόνων και της καρδιάς ή κίρρωση του ήπατος. Επιπλέον, ο υποθυρεοειδισμός, η ανεπάρκεια σιδήρου, το γήρας ή ακόμα και η κύηση μπορεί να κάνουν τα νύχια εύθραυστα.

Το χρώμα του δέρματος αποκαλύπτει...Ωχρό

Αποτελεί ένδειξη πιθανής αναιμίας

Κίτρινο (ικτερικό)

Υποδηλώνει υπερέκκριση της ουσίας χολερυθρίνη από το ήπαρ. Μπορεί να υποδηλώνει αναιμία, ηπατίτιδα, κίρρωση ήπατος, χολολιθίαση και άλλα νοσήματα του ήπατος.

Μπλε (κυάνωση)

Υποδηλώνει ελλιπή οξυγόνωση του αίματος. Μπορεί να οφείλεται σε αποφράξεις της αεροφόρου οδού, πνευμονοπάθεια, αναιμία, καρδιακή ή κυκλοφοριακή ανεπάρκεια.

Μαύρο (μελανοδερμία)

Μπορεί να οφείλεται σε ασθένειες του ήπατος (λ.χ. νόσος του Wilson), σε ορμονικά προβλήματα (λ.χ. επινεφριδική ανεπάρκεια) ή σε λήψη ορισμένων φαρμάκων (όπως μερικά αντικαρκινικά).

Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία

Τα Νέα