Χωρίς καμία επαφή τα σενάρια για την υπερφορολόγηση της ακίνητης περιουσίας

Τυχόν νέα διαστρέβλωση του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων (ΕΝΦΑ) προς την κατεύθυνση της νέας υπέρμετρης επιβάρυνσης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων με σχετικά μεγάλη ακίνητη περιουσία (π.χ., διέρρευσαν προτάσεις για συνέχιση της επιβολής του ΦΑΠ με αφορολόγητο όριο τα 300 χιλ., με ταυτόχρονη εφαρμογή του ΕΝΦΑ με χαμηλότερη, ή μηδενική, επιβάρυνση στις εκτός σχεδίου πόλης εκτάσεις γης) θα οδηγήσει αναπόφευκτα στην ανατροπή της πορείας ανάκαμψης της οικονομίας και σε αδυναμία εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2014, υποστηρίζει η Alpha Bank, στο εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων.

Σύμφωνα με την Alpha Bank, τα διάφορα σενάρια που βλέπουν το φως της δημοσιότητας αποκαλύπτουν τις εξαιρετικά έντονες πιέσεις που ασκούνται από διάφορες ισχυρές ομάδες συμφερόντων για την εκ νέου ουσιαστική εκ βάθρων ανατροπή της δομής και της δικαιολογητικής βάσης του ΕΝΦΑ.

Η λογική φορολόγησης των ακινήτων εδράζεται στην ιδέα της αυτοτελούς επιβάρυνσης κάθε ακινήτου με συντελεστές επί της αξίας όπως αυτή διαμορφώνεται από τις υπάρχουσες υποδομές και προσφερόμενες υπηρεσίες σε κάθε περιοχή. Σε διαφορετική περίπτωση, και ιδίως όταν η λογική είναι εισπρακτικού, και όχι ανταποδοτικού χαρακτήρα, ο φόρος ακινήτων μετατρέπεται σε φόρο περιουσίας.

Ο φόρος, έτσι, αποκτά δημευτικό χαρακτήρα εφόσον ο στόχος είναι να επιμερισθεί το συγκεκριμένο βάρος με αυθαίρετο τρόπο, όπου οι κατά συνθήκην «πλούσιοι» επιβαρύνονται υπερμέτρως προς όφελος της μεγάλης πλειοψηφίας του πληθυσμού, και κατόχων ακινήτων πάσης φύσεως.

Στη ίδια αυτή λογική εντάσσεται και η επιχειρούμενη εξαίρεση των οικοπέδων, αγροτεμαχίων, κ.τλ. από την φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας, διότι η επιβάρυνση που αντιστοιχεί θα εξευρεθεί από τα συνήθη υποζύγια.Αυτός όμως είναι ο ασφαλέστερος τρόπος να φτιάξεις ένα φορολογικό σύστημα χωρίς καμία επαφή με την πραγματικότητα.

Ένας φόρος στα ακίνητα που λειτουργεί ως φόρος περιουσίας ανοίγει και την όρεξη επιβολής φόρων στην κατοχή άλλων περιουσιακών στοιχείων. «Μια τέτοια λογική είναι ο ασφαλέστερος τρόπος για να αντιστραφεί το καλό επενδυτικό κλίμα και να μεταναστεύσουν άνθρωποι και περιουσίες στο εξωτερικό. Μπορεί να δημεύσεις άπαξ την περιουσία κάποιου ανθρώπου, αλλά δεν μπορείς να την δημιουργήσεις ξανά κατά βούληση», σημειώνει η Alpha Bank.

Προσθέτει πως πολλοί φαίνεται να επιδιώκουν την ουσιαστική επιστροφή σε πρακτικές φορολογίας που ισοδυναμούν με ουσιαστική φαλκίδευση της ακίνητης περιουσίας.

Σε πρακτικές, που οδήγησαν στην κατάρρευση του φορολογικού συστήματος της χώρας το 2010 και το 2011 (έως την επιβολή του ΕΕΤΗΔΕ) και στον καταποντισμό των συναλλαγών και των επενδύσεων στην αγορά ακινήτων σε απίστευτα χαμηλά επίπεδα.

Αυτή η ουσιαστική απαγόρευση της λειτουργίας της αγοράς ακινήτων είχε εξαιρετικά αρνητικές επιπτώσεις στην απασχόληση και την οικονομική δραστηριότητα στη χώρα τα τελευταία χρόνια.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο η εκτιμώμενη νέα μεγάλη πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες το 2013 (από το ήδη εξαιρετικά χαμηλό επίπεδό τους το 2012) θα συμβάλει στην πτώση του ΑΕΠ κατά το τρέχον έτος κατά -1,20 ποσοστιαίες μονάδες.

Επιπλέον, σημαντική είναι και η έμμεση συμβολή στην εμβάθυνση της ύφεσης στην οικονομία που προκύπτει από τον καταποντισμό της δραστηριότητας στην αγορά ακινήτων που το 2013 επιβαρύνθηκε με τέσσερις (4) ΦΑΠ, επιπλέον του ΕΕΤΗΔΕ του 2012 και του ΕΕΤΑ του 2013.

Όπως σημειώνεται στο παρόν Δελτίο στην ανάλυση για τις εξελίξεις στην παραγωγή της μεταποιητικής βιομηχανίας (που σημείωσε νέα πτώση τον Σεπτ.2013 κατά -4%), ο καταποντισμός της δραστηριότητας στην αγορά ακινήτων συνεπάγεται επίσης και συνεχή πτώση της παραγωγής σε πολλούς βιομηχανικούς κλάδους, αυξάνοντας περαιτέρω την αρνητική επίπτωση αυτής της πτώσης στο ΑΕΠ και την απασχόληση.

Συνολικά, υποστηρίζει η Alpha Bank, θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη το γεγονός ότι η απολύτως αναγκαία ουσιαστική ανάκαμψη της οικονομίας από το 2014 στηρίζεται και στην εφαρμογή του ΕΝΦΑ.

Αυτός είναι ο μόνος φόρος ο οποίος, σε συνδυασμό με την δραστική προσαρμογή του φόρου επί των συναλλαγών ακινήτων και των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, μπορεί να συμβάλλει στην ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων και της οικονομίας γενικότερα, με ταυτόχρονη είσπραξη και των αναγκαίων εσόδων (άνω των 2,9 δισ.) από το κράτος.

Ειδικότερα, σημειώνει, η πρόβλεψή για καλύτερη από ότι έχει προγραμματιστεί εκτέλεση του προϋπολογισμού 2014, χωρίς την επιβολή νέων μέτρων, στηρίζεται στην ομαλή εφαρμογή του ΕΝΦΑ, από τον οποίο αναμένονται έσοδα ύψους 2,9 δισ. ευρώ.

Αυτά τα έσοδα προβλέπουμε ότι είναι πράγματι δυνατό να εισπραχθούν από το νέο διευρυμένης βάσης φόρο ακινήτων, ακόμη και με την αναγκαία εκλογίκευση των συντελεστών φορολόγησης, κυρίως στα εντός σχεδίου πόλης οικόπεδα.

Ωστόσο, η τυχόν διαστρέβλωση του ΕΝΦΑ, η οποία μπορεί να οδηγήσει και σε ανατροπή της ανάκαμψης της οικονομίας, ανατρέπει σε μεγάλο βαθμό τις ανωτέρω προβλέψεις για τα έσοδα από τον φόρο ακινήτων και, γενικότερα, για την εκτέλεση του επόμενου προϋπολογισμού ως σύνολο. Σημειώνεται δε ότι με αυτές τις εξελίξεις και τις παλινωδίες όσον αφορά το φόρο ακινήτων κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει την Τρόικα όταν προβλέπει την ανάγκη για νέα δημοσιονομικά μέτρα (πολλών δισ.) το 2014.

NewsBeast