Βραβείο στην ελληνική ταινία «Στο σπίτι» στο 64ο φεστιβάλ Βερολίνου

Η ελληνική ταινία «Στο σπίτι» του Αθανάσιου Καρανικόλα που προβλήθηκε στο παράλληλο πρόγραμμα Forum, του 64ου φεστιβάλ Βερολίνου, απέσπασε το βραβείο της Οικουμενικής επιτροπής.

Η Οικουμενική Επιτροπή απονέμει τρία βραβεία. Ένα για ταινία του διαγωνιστικού προγράμματος, ένα για το Πανόραμα και ένα για το Forum. Από το επίσημο πρόγραμμα βραβεύθηκε η γερμανική ταινία «Kreuzweg» του Ντίτριχ Μπρούγκεμαν (με ειδική μνεία στο

βρετανικό «71»), από το Πανόραμα βραβεύθηκε το «Calvary» του Τζον Μάικλ Μακ Ντόνα (Αγγλία) και από το Forum το «Στο σπίτι», πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Καρανικόλα ο οποίος ζει και εργάζεται στην Γερμανία.

Τα βραβεία της Οικουμενικής Επιτροπής (που στηρίζεται από την Καθολική και Προτεσταντική Εκκλησία) απονέμονται από το 1992. Το «Στο σπίτι» αναφέρεται στην ιστορία μιας αλλοδαπής καμαριέρας (Μαρία Καλλιμάνη) η οποία απολύεται από το σπίτι των πλουσίων που υπηρετούσε επί χρόνια με αποτέλεσμα να νιώθει ότι έχει χάσει το δικό της σπίτι.

Από την πλευρά της η Παγκόσμια Ομοσπονδία Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI) επέλεξε τo «Aimer, Boire et Chanter», τελευταία ταινία του βετεράνου Αλέν Ρενέ ως καλύτερη του διαγωνιστικού προγράμματος. Από το Πανόραμα καλύτερη ταινία επελέγη το πορτογαλικό «Hoje eu quero voltar sozinho» του Ντανιέλ Ριμπέιρο και από το Forum η γιαπωνέζικη «Forma» του Αγιούμι Σακαμότο.

Επιστρέφοντας «Στο Σπίτι», ο μόνιμος κάτοικος Βερολίνου τα τελευταία χρόνια, Καρανικόλας, καταπιάνεται με την ιστορία της Νάντιας (Μαρία Καλλιμάνη), μιας γυναίκας από τη Γεωργία, η οποία στα τόσα χρόνια που εργάζεται στο πολυτελές σπίτι του Στέφανου (Αλέξανδρου Λογοθέτη) και της Εύης (Μαρίσα Τριανταφυλλίδου), έχει φτάσει να θεωρείται μέλος της οικογένειάς τους.

Μόνο που τα πράγματα αρχίζουν να αλλάζουν από τη στιγμή που διαγιγνώσκεται άρρωστη, ενώ οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης μοιάζουν να αγχώνουν τους ευκατάστατους εργοδότες της.

Η Μαρία Καλλιμάνη, ο σκηνοθέτης Αθανάσιος Καρανικόλας και ο (σκηνοθέτης) εδώ παραγωγός Αργύρης Παπαδημητρόπουλος στην επίσημη προβολή του «Στο Σπίτι».

Στη δεύτερη συνεχόμενη παρουσία του στο Φόρουμ της Μπερλινάλε, ο έλληνας σκηνοθέτης προσεγγίζει τη δινή επικαιρότητα της χώρας του με προσανατολισμό ταξικό. Θεματικές που ίσως να θεωρούνται μπανάλ από τον κυνισμό της σημερινής εποχής, όπως η πάλη των τάξεων, η εργασιακή εκμετάλλευση και ο άκρατος ατομικισμός, εξετάζονται με αποστασιοποίηση και ψυχρότητα, ανάλογη με εκείνη των μακρόσυρτων λήψεων και των μελετημένα λιτών κινήσεων της κάμερας.

Έτσι, τα πλάνα με την πανοραμική θέα του σπιτιού που βλέπει στο λουσμένο από τον καλοκαιρινό ήλιο Αιγαίο και η μεγαλοαστική πολυτέλεια του σπιτιού/χώρου εργασίας της ηρωίδας, έρχονται να αντιπαρατεθούν με την πικρή σιωπή της, εκείνη που αναβλύζει από λόγια που δε θα πει ποτέ.

Σαν πρόβατο επί σφαγής, η Νάντια γίνεται ένα μικρό σύμβολο μιας κοινωνίας που διαθέτει πλεόνασμα υποκρισίας αλλά τρομακτικό έλλειμα ευθύνης προς οτιδήποτε δεν αφορά το στενό κύκλο της περίφημης πυρηνικής αστικής οικογένειας.

Πάντως, όσον αφορά στο μικρόκοσμο που περιγράφει στο σύμπαν του ο Καρανικόλας, μπορεί να χαρακτηρίζεται από μια σχηματική εμμονή με χαρακτήρες υπέρμετρα συμβολικούς, αυτή η επιλογή ωστόσο έρχεται να αντισταθμιστεί από μία στοχευμένη και στιβαρή, από πλευράς ύφους, κινηματογράφηση.

Το ελληνικό σκέλος της παραγωγής «Στο Σπίτι» ανέλαβε η Oxymoron Film του Αργύρη Παπαδημητρόπουλου, ενώ από το καστ εμφανίζονται επίσης οι Ζωή Ασημάκη, Γιάννης Τσορτέκης, Ιερώνυμος Καρετσάνος, Νεφέλη Κουρή, Αλεξία Καλτσίκη και Νίκος Γεωργάκης.