Τι είναι και πώς λειτουργεί το Life coaching

Το life coaching (προπόνηση ζωής), αλλά και τα σεμινάρια που το συνδυάζουν με άλλες τεχνικές προσέγγισης (π.χ., μεταμορφωτικό θέατρο, κοινωνιολογία), προκειμένου να στηρίξουν άτομα κάθε ηλικίας να εντοπίσουν τα ίδια τις λύσεις στα προβλήματά τους, ήταν μέχρι πρότινος κάτι "εξωτικό" στην Ελλάδα.

Πλέον όμως, τόσο οι διοργανωτές τους όσο και οι άνθρωποι που τα παρακολουθούν, πληθαίνουν. Στο Google,

η αναζήτηση της φράσης "life coaching στην Ελλάδα", επιστρέφει 32.000.000 αποτελέσματα. Αν και το ρεπορτάζ αυτό δεν αφορά μόνο το life coaching, αλλά γενικότερα τα σεμινάρια προσωπικής ανάπτυξης, αξίζει να αναφερθεί ότι, σύμφωνα με μελέτη τού Διεθνούς Συνδέσμου Προπονητών, παγκοσμίως υπολογίζεται ότι δραστηριοποιούνται (2012) περίπου 47500 επαγγελματίες "προπονητές" (coaches).

Ποιο είναι το προφίλ του μέσου ανθρώπου, που συμμετάσχει σε τέτοια σεμινάρια;

Ο Τεό Τσάτσος από τη "Metamorfosis ΑΜΚΕ" εξηγεί: "Το πρόγραμμα λειτουργεί επί 6ετία και στα σεμινάρια έχουν συμμετάσχει περίπου 2500 άτομα. Όπως εύστοχα είπε κάποιος, 'το τάργκετ γκρουπ είναι όποιος μπορεί να περάσει και από μια πλατεία'. Πράγματι έχουν συμμετάσχει φοιτητές, συνταξιούχοι, καλλιτέχνες, στελέχη επιχειρήσεων κ.ά. Περιορισμοί τίθενται μόνο σε περίπτωση ύπαρξης ψυχικής διαταραχής, όπου οι συμμετέχοντες προτρέπονται να συμβουλευτούν τον γιατρό που τους παρακολουθεί".

Πάνω από 100 project κοινωνικού χαρακτήρα

Με αφετηρία τα προγράμματα της "Μεταμόρφωσις", προσθέτει, έχουν ολοκληρωθεί περίπου 100 πρότζεκτ κοινωνικού χαρακτήρα, αρκετά από τα οποία συνεχίζουν/επεκτείνουν τις δράσεις τους: τέτοια πρότζεκτ είναι, π.χ., το "imagine the city" και "η εκδρομή της αγάπης", που προσφέρει δωρεάν πρότυπες εκδρομές βιωματικής μάθησης σε παιδιά και νεαρά άτομα με κοινωνικούς/οικονομικούς περιορισμούς.

Το πρώτο σκέλος της εκπαίδευσης, η βιογραφική προπόνηση, διαρκεί 45 ώρες, στη διάρκεια τριημέρου. Σε κάθε συνεδρία μετέχουν 20-60 άτομα, που αλληλεπιδρούν με έναν προπονητή.

Ποιες τεχνικές και μεθόδους αξιοποιεί; Σύμφωνα με τον κ. Τσάτσο, αντλεί στοιχεία τόσο από την ανατολική (zen) και δυτική (οντολογία, φαινομενολογία, υπαρξισμός) φιλοσοφία, όσο και από τις ανθρωπιστικές επιστήμες (κοινωνιολογία, κοινωνική ανθρωπολογία, ψυχολογία).

Οι τεχνικές που στηρίζουν τη μεθοδολογία της προπόνησης ζωής είναι μια σύνθεση προπονητικής και ψυχολογικών τεχνικών προσεγγίσεων (π.χ, συμπεριφορισμός, ψυχοθεραπεία Gestalt).

Και τι προσφέρουν αυτά τα σεμινάρια; Κατά τον Τεό Τσάτσο, έναν νέο, υπερδραστήριο και δημιουργικό άνθρωπο, εκ γενετής τυφλό, που έκανε την προπόνηση στα 25, αποτελέσματα επιτυγχάνονται σε κρίσιμους τομείς: επικοινωνία, διαπροσωπικές σχέσεις, αποδοτικότητα στον επαγγελματικό τομέα.

Σωκράτης, ο πρώτος... life coach στην ιστορία

Αλήθεια, πόσο "καινούργιο" είναι το life coaching στην Ελλάδα; Σύμφωνα με τον Δημήτρη Τόλη, διευθύνοντα σύμβουλο της Human Asset (η οποία παρέχει υπηρεσίες coaching σε άτομα και στελέχη επιχειρήσεων), παλαιότερο από ότι φαντάζονται οι περισσότεροι.

"Πολλοί μιλούν για τον Σωκράτη ως τον πρώτο καταγεγραμμένο coach, που με τη μαιευτική μέθοδο οδηγούσε τους μαθητές στη γνώση, μέσα από το δικό τους μονοπάτι. Αλλά και στον αθλητισμό δεν νοείται κάποιος να ξεκινήσει προσπάθεια για διάκριση, αν δεν έχει εξασφαλίσει τη βοήθεια προπονητή".

Το life coaching δεν είναι ψυχοθεραπεία

Σύμφωνα με την coach Φάνια Παλληκαράκη (solution-focus.gr), το coaching απευθύνεται κυρίως σε άτομα ψυχικά υγιή. "Το όφελος που θα αποκομίσει κάποιος εξαρτάται απ' το πόσο αποφασισμένος είναι να αξιοποιήσει τις πόρτες που θα του ανοίξει το coaching και όχι απ' τη φύση του προβλήματος ή του στόχου του".

Ερωτηθείσα για τον αντίλογο που διατυπώνεται, όσον αφορά τα οφέλη του life coaching, διευκρινίζει: "το coaching δεν εξυπηρετεί ψυχοθεραπευτικές ανάγκες. Στοχεύει σε αλλαγές σε πρακτικό επίπεδο, ώστε να απελευθερώσει κάποιος τη σκέψη του από τα προβλήματα και να τις επικεντρώσει στην επιδιωκόμενη λύση. Γι' αυτό αρκετοί ψυχολόγοι σήμερα το βλέπουν ως χρήσιμο συμπληρωματικό εργαλείο".

Ο κ.Τόλης σημειώνει ότι "το coaching, με βάση τον Κώδικα Ηθικής και Δεοντολογίας του επαγγέλματος, δεν παρεμβαίνει σε θέματα ψυχοθεραπείας, που θα πρέπει να γίνεται μόνο με επαγγελματίες της ψυχικής υγείας".

Σε ποια πεδία μπορεί να βοηθήσει έναν άνθρωπο το Life coaching;

Όπως επισημαίνει ο κ. Τόλης, ο coach διευκολύνει τον εμπλουτισμό της επαγγελματικής απόδοσης, της ζωής, της μάθησης, αλλά και της προσωπικής ανάπτυξης του coachee (προπονούμενου).

Κάποιοι από τους τομείς όπου το life coaching μπορεί να βοηθήσει είναι: επίτευξη ισορροπίας στην προσωπική και επαγγελµατική ζωή, διαχείριση της αλλαγής στην εργασιακή πραγματικότητα, αναγνώριση/επιβράβευση επιτυχιών, καθορισµός προτεραιοτήτων, τόνωση αυτοπεποίθησης, υιοθέτηση νέου τρόπου σκέψης, διαχείριση στρες, κατανόηση των δυνατοτήτων/ αδυναµιών μας, εξεύρεση υγιών τρόπων για την επίτευξη στόχων, καθορισµός και ισχυροποίηση των αξιών µας για τη ζωή, σταθερότητα στις αποφάσεις και καθαρή σκέψη.

"Ανεπανάληπτο μάθημα"

Η κ. Παλληκαράκη αναφέρει ενδεικτικά την περίπτωση νέας γυναίκας, η οποία προσέφυγε στην προπονητική επειδή ήθελε ν' αποφασίσει αν θα άφηνε τη δουλειά της, όπου αντιμετώπιζε κακό κλίμα.

"Ήξερε ότι δεν μπορούσε να αλλάξει τους συναδέλφους της και γι' αυτό οποιαδήποτε βελτίωση φαινόταν ακατόρθωτη. Τελικά ξεκαθάρισε τις σκέψεις της και δημιούργησε χώρο για απίθανες ιδέες, με αποτέλεσμα όχι μόνο να παραμείνει στην εταιρεία, αλλά και να πετύχει θετική εξέλιξη[...]" σημειώνει.

Το συγκεκριμένο παράδειγμα δεν είναι το μόνο: "Το coaching που έκανα με τη Φάνια ήρθε την κατάλληλη στιγμή για την καριέρα μου. Με βοήθησε να προσεγγίσω τα πράγματα διαφορετικά και να καταλάβω σε ποιους τομείς και με ποιον τρόπο θα μπορούσα να βελτιώσω τις ηγετικές μου ικανότητες και να εξελιχθώ σε προσωπικό επίπεδο. Σε μία μόλις συνεδρία έφυγα με ένα ανεπανάληπτο μάθημα[...]" σημειώνει η Valentina Bonaccorso, δημοσιογράφος και σύμβουλος ΜΜΕ.

Έχει αυξήσει η κρίση το ενδιαφέρον για το life coaching στην Ελλάδα;

Η οικονομική κρίση σαφώς επηρέασε και συνεχίζει να επηρεάζει τους περισσότερους Έλληνες, θέτοντας διαρκώς νέα δεδομένα στην οικονομική, πολιτική και προσωπική ζωή. Ακόμα και αυτή και μόνο η διαδικασία αλλαγής, όπως και η ανάγκη χάραξης νέας διαδρομής, είναι αρκετοί λόγοι για να νιώσει κάποιος όπως ο αθλητής και ν' αναζητήσει ενδυνάμωση για να κατακτήσει νέους στόχους" λέει ο εκπρόσωπος της Human Asset, που προσφέρει επίσης "Executive Coaching" για υψηλόβαθμα στελέχη και "Group Coaching" για ομάδες, ενώ σε συνεργασία με τον δρα Γ. Καραθάνο, παρέχει εξ αποστάσεως και το "Diploma in Life Coaching", αναγνωρισμένο από τον Σύνδεσμο Coaching.

Η κ. Παλληκαράκη επισημαίνει ότι "το coaching είναι ένας τρόπος για να φροντίζουμε τον εαυτό μας όταν συναντάμε δυσκολίες και είναι μοναδικός ως προς την ταχύτητα με την οποία φέρνει αποτελέσματα. Πιθανότατα, αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο συνεχώς αυξάνεται το ενδιαφέρον στην Ελλάδα. Μας δίνει ώθηση να δούμε πέρα από τα εμπόδια και να κάνουμε τη ζωή μας ευκολότερη, είτε επειδή θα αλλάξουμε τα πράγματα είτε επειδή θα πάρουμε νέα θέση απέναντί τους, όταν βρίσκονται έξω από τον έλεγχό μας".

Το κόστος του life coaching ποικίλει ανάλογα με τον αριθμό των συνεδριών, το είδος του coaching (Life, Executive κ.ά.) και το επίπεδο του coachee. Ενδεικτικά, μπορεί να κυμαίνεται από 60-150 ευρώ/συνεδρία ή και παραπάνω, ενώ για το προαναφερθέν τριήμερο σεμινάριο της "Μεταμόρφωσις" είναι συνολικά 150 ευρώ.

Τι λένε οι ψυχολόγοι

Αν πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι ο "προπονητής ζωής" είναι ψυχολόγος, αυτό ουδόλως ισχύει, όπως εξηγεί η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων (ΣΕΨ), Βασιλική Μπουκουβάλα.

"Ο αριθμός των ψυχολόγων που ασχολούνται με την εμψύχωση (life coaching) είναι πολύ μικρός στην Ελλάδα. Η εμψύχωση δεν υπάρχει στις πανεπιστημιακές σχολές ως επιστημονικό αντικείμενο, σε Ελλάδα και Ευρώπη τουλάχιστον. Δεν εμπίπτει στο επάγγελμα του ψυχολόγου, που είναι θεσμικά κατοχυρωμένο κι αναγνωρισμένο διεθνώς, ασκείται μόνο με άδειες ασκήσεως επαγγέλματος και βάσει Κώδικα Δεοντολογίας" ξεκαθαρίζει.

Ασχέτως του αν κάποιοι ψυχολόγοι ασχολούνται με το life coaching, εξηγεί, οποιοσδήποτε επαγγελματίας -είτε είναι οικονομολόγος είτε αθλητής- μπορεί θεωρητικά να γίνει εμψυχωτής. Οι ιδιότητες του ψυχολόγου και του "προπονητή", συνεπώς είναι πλήρως διαχωρισμένες και δεν πρέπει επ' ουδενί να συγχέονται, καταλήγει.