Συμβιβασμός; Όχι ευχαριστώ!

από τη Μαρίτα Μελέτη

Πόσοι από μας, σε διάφορες περιόδους της ζωής, δεν έχουμε συμβιβαστεί με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο σε καταστάσεις αντίθετες από όσα έχουμε ονειρευτεί για τη ζωή μας; Οι παρακάτω ταινίες μιλούν για ανθρώπους που δεν παύουν να αγωνίζονται και να τολμούν να κάνουν πράξη όσα έχουν ονειρευτεί, κόντρα στις περιστάσεις και στις επιταγές της λογικής.

Frances Ha

(Κομεντί, 2013, Διάρκεια: 86') Aμερικανική ταινία, σε σκηνοθεσία Νόα Μπάουμπαχ με τους Γκρέτα Γκέργουιγκ, Μίκι Σάμερ, Άνταμ Ντράιβερ

Η Φράνσις είναι 27 χρόνων, ζει στη Νέα

Υόρκη χωρίς σταθερή δουλειά, με πολλά όνειρα και αγαπάει τον χορό, όπως επίσης και την κολλητή της, την Σόφι. Είναι ξανθιά, αμήχανα όμορφη και αντιμετωπίζει τις απανωτές εκπλήξεις της ζωής με ένα ιδιαίτερο μείγμα άγνοιας κινδύνου κι έντονου πανικού. Θα την χαρακτηρίζαμε ως μια νεο-μποέμ που αναρωτιέται αν ο κόσμος αντέχει ακόμα ανθρώπους σαν κι αυτήν, αλλά και γνήσιο τέκνο μιας εποχής, όπου οι σχέσεις ναυαγούν από φόβο κι έλλειψη συναισθηματικού ταλέντου. Η Φράνσις θα κληθεί να ωριμάσει, όταν η κολλητή της και συγκάτοικός της θα την εγκαταλείψει για ένα καλύτερο διαμέρισμα. Η διαδικασία ωρίμανσης συμβαίνει μέσα από την περιπλάνηση και θα χρειαστεί να σκοτώσει αρκετό από τον ιδεαλισμό της.

Η ταινία του Νόα Μπάουμπαχ («Δεσμοί διαζυγίου», «Η Μαργκό πάει στον γάμο») παρουσιάζει το χρονικό, ακριβώς, αυτής της ωρίμανσης, η οποία περνά μέσα από συμπληγάδες πικρών αντιφάσεων και συνειδητοποιήσεων, χωρίς να αποτάσσει ποτέ τον αισιόδοξο χαρακτήρα της. Κινηματογραφώντας την ηρωίδα του και τη Νέα Υόρκη με ένα νοσταλγικό ασπρόμαυρο, θυμίζοντας το «Μανχάταν» του Γούντι Άλεν, ο Μπάουμπαχ δεν παρεκκλίνει από την ορθή δοσολογία της κομεντί. Η ταινία δανείζεται στοιχεία από τη γαλλική nouvelle vague, τους λιτούς διαλόγους των ανεξάρτητων αμερικανικών ταινιών, καθώς και από τον βωβό κινηματογράφο. Ο χαρακτήρας της Φράνσις είναι ολοκληρωμένος, εύθραυστος και πλουραλιστικός, και σε αυτό συνέβαλε και η παρουσία της Γκρέτα Γκέργουικ, η οποία, επίσης, συμμετείχε στη συγγραφή του σεναρίου. Η ερμηνεία της Γκέργουικ συνδυάζει στοιχεία από την Αμελί της Τοτού και από την μοναχικότητα ενός κλόουν. Χάρη σε αυτήν, θα λέγαμε πως ο Μπάουμπαχ βρήκε σχεδόν έναν έτερο σκηνοθέτη -μπροστά από την κάμερα- που υλοποιεί υπέροχα τα σκαμπανεβάσματα της Φράνσις και σε πείθει να μην πάρεις τα μάτια σου από πάνω της. Η ταινία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως απόλυτη περιγραφή της γενιάς των σημερινών εικοσάρηδων.

Jobs

(Βιογραφική, 2013, Διάρκεια: 128ʼ) Αμερικανική ταινία, σκηνοθεσία Τζόσουα Μάικλ Στερν με τους Άστον Κούτσερ, Τζος Γκαντ, Ντέρμοτ Μαλρόνεϊ, Λούκας Χας.

Η πορεία του οραματιστή Στιβ Τζομπς, ο οποίος υπήρξε ο ιδρυτής και ιθύνων νους της Apple, μιας εταιρείας που στήθηκε σε ένα γκαράζ κι έφτασε να κατακτήσει τον πλανήτη. Ο, σχετικά πρόσφατος, θάνατός του λειτούργησε σχεδόν μυθοποιητικά, αφού ο Τζομπς έχει ήδη κατοχυρώσει την υστεροφημία του ανθρώπου που «είδε αλλιώς» τη σχέση του ανθρώπου με την τεχνολογία. Ξεκινώντας από τα πρώτα νεανικά βήματα και την προσπάθεια να γνωρίσει τον εαυτό του στο κολέγιο, το σύντομο και επιτυχημένο πέρασμά του από την Atari, περνώντας μέσα από το θυελλώδες χτίσιμο της Apple και την απομάκρυνση του Τζομπς και καταλήγοντας στη θριαμβευτική επιστροφή, το φιλμ παρουσιάζει ένα προφανές σχήμα ανόδου-πτώσης-ανόδου, και βρίσκει δεκανίκια σε μια αγιογραφική προσέγγιση του ήρωα. Το βασικό πρόβλημα της ταινίας δεν είναι ούτε η αποτυχημένη ερμηνεία του Κούτσερ (δεν βγάζει ένταση με τίποτα), ούτε η αδιάφορη σκηνοθεσία, ούτε, ακόμα, ο μελοδραματισμός χωρίς λόγο, αλλά το αποσπασματικό σενάριο. Συνήθως στις βιογραφίες-αγιογραφίες υπάρχει μία σειρά εξιστόρησης. Δυστυχώς, σε αυτήν όχι. Η ιστορία παραμένει ημιτελής, αποπροσανατολίζοντας τον θεατή και αφήνοντας αναπάντητα ερωτήματα.