Σε νέα διάσταση περνά η ιδιωτικοποίηση του νερού

Του Στράτου Ιωακείμ ([email protected])

Πανευρωπαϊκή κινητοποίηση με συγκέντρωση περίπου 1,5 εκατομμυρίου υπογραφών ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του νερού πραγματοποιείται από τους πολίτες της Ευρώπης, που δίνουν τη δική τους «μάχη» ώστε να υπερασπιστούν την παρατήρηση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, που λέει πως «η πρόσβαση στο νερό είναι ανθρώπινο δικαίωμα» (ΟΗΕ 2010).

Το 1977 η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών αναγνώρισε ότι ανεξάρτητα από το επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα πρόσβασης σε πόσιμο νερό σε ποσότητα και ποιότητα που να αντιστοιχεί

με τις βασικές τους ανάγκες (Πρόγραμμα Δράσης Mar del Plata της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Νερό). Την ίδια ώρα στην Ελλάδα το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) βγάζει στο «σφυρί» την Εταιρεία Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης (Ε.Υ.Α.Θ.), ενώ μελλοντικά σχεδιάζει την πώληση και της Εταιρεία Ύδρευσης και Αποχέτευσης Πρωτεύουσας (Ε.Υ.Δ.Α.Π.).

Πρόσφατα όμως, είχαμε αντίδραση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Συγκεκριμένα, την πρόθεσή του να εξαιρέσει τις υποδομές ύδρευσης από το σχέδιο οδηγίας για την Ανάθεση Συμβάσεων Παραχώρησης εξέφρασε ο αρμόδιος κοινοτικός επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέ. Με ανακοίνωση που εξέδωσε, αποσύρεται από την κοινοτική οδηγία το τμήμα που επέτρεπε με προϋποθέσεις την ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών και των υποδομών δικτύου του νερού. Η έντονη πίεση που άσκησαν οι πολίτες της Ευρώπης, καταφέρνοντας να συλλέξουν πάνω από ενάμισι εκατομμύριο υπογραφές σε σχετικό κείμενο διαμαρτυρίας, φαίνεται πως έπαιξαν τον ρόλο τους στην απόφαση αυτή.

Ο Ευρωπαίος Επίτροπος μεταξύ άλλων σημειώνει πως το νερό δεν θα ιδιωτικοποιηθεί: «Παρά τις επανειλημμένες διευκρινίσεις, γεγονός είναι ότι παραμένει μια διαδεδομένη αντίληψη ότι η Επιτροπή προσπαθεί να πιέσει για ιδιωτικοποιήσεις, κυρίως όσον αφορά το νερό. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων σχετικά με την οδηγία για τις εξαιρέσεις έχω προσπαθήσει να κάνω το κείμενο σαφέστατο, ιδιαίτερα για αυτό το σημείο, προκειμένου να καθησυχαστούν οι πολίτες ότι το νερό δεν θα ιδιωτικοποιηθεί».

«Save Greek Water»

«Η μεγάλη αυτή νίκη, θα έπρεπε να είχε ήδη γίνει εμβληματικό επιχείρημα στα κυβερνητικά χείλη για την εξαίρεση και των ελληνικών υπηρεσιών ύδρευσης από την ιδιωτικοποίηση, αν φυσικά η σύλληψη περί “Νέας Ελλάδας” δεν προβλέπει λιγότερο “μπλε”, δηλαδή λιγότερα δικαιώματα για πρόσβαση σε νερό για τους πολίτες της», σχολιάζει η Πρωτοβουλία «Save Greek Water», που τρέχει την καμπάνια για την μη ιδιωτικοποίηση του νερού στη χώρα μας.

«Μονόδρομος δυστυχώς στρώνεται όταν επιβεβαιώνεται η ανυπαρξία πολιτικής βούλησης για λύση της υπόθεσης αυτής με δημοκρατικό τρόπο. Ακόμη περιμένουν το Προεδρικό διάταγμα οι 17 δήμοι της Θεσσαλονίκης για τη διεξαγωγή τοπικών δημοψηφισμάτων κατά της ιδιωτικοποίησης της ΕΥΑΘ. Μονόδρομος στρώνεται ακόμη όταν δεν υπάρχει βούληση για προστασία του δημοσίου συμφέροντος», συμπληρώνεται με σαφή τα «καρφιά» προς την κυβέρνηση.

Η Πρωτοβουλία, σε ανακοίνωση που εξέδωσε, μεταξύ άλλων αναφέρει επίσης: «Αν δεν κάνει ούτε αυτό το ελάχιστο ο πρωθυπουργός -το μέγιστο για όλους μας, το νερό μας- ενώ το κλίμα στην Ευρώπη, οι θεσμοί της Ε.Ε. και η νομική επιστήμη του στρώνουν τον ακριβώς αντίθετο “μονόδρομο”, δεν έχουμε να περιμένουμε τίποτε από τη θητεία του».

Αντιστάσεις και στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα την έκκληση έχουν υπογράψει περίπου 26.000 πολίτες και ο αριθμός αυξάνεται συνεχώς. «Εμείς οι Έλληνες πολίτες που υπογράφουμε την παρούσα επιστολή, είμαστε αντίθετοι στην πώληση σε ιδιώτες των εταιρειών Ύδρευσης σε όλη την ελληνική Επικράτεια. Θεωρούμε ότι μια τέτοια εξέλιξη είναι εις βάρος του κοινωνικού συμφέροντος και επιφυλασσόμαστε για το δικαίωμα μιας ιδιωτικής εταιρείας αλλά και οποιασδήποτε νομικής μορφής να έχει στην ιδιοκτησία της αποκλειστικά ή μερικά δικαιώματα χρήσης των υδάτινων πόρων, που αποτελούν φυσικό αγαθό και μάλιστα απολύτως απαραίτητο για την επιβίωση ανθρώπων, φυτών και ζώων, αγαθό που προστατεύεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία», αναφέρει επιστολή που θα κοινοποιηθεί προς την Ελληνική Κυβέρνηση και την Ελληνική Δικαιοσύνη από την Πρωτοβουλία για τη μη ιδιωτικοποίηση του νερού στην Ελλάδα «Save Greek Water», που τρέχει τη σχετική καμπάνια.

«Κόλπα» της κυβέρνησης

Εμπόδια στη διενέργεια δημοψηφίσματος για την προωθούμενη ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ, που σχεδιάζουν για το προσεχές φθινόπωρο οι δήμοι του νομού Θεσσαλονίκης, επιχειρεί η κυβέρνηση μέσω του γενικού γραμματέα της αποκεντρωμένης διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης Αθανάσιου Καρούντζου. Σε απόφασή του, την οποία κοινοποίησε στις 3 Ιουλίου προς τον δήμο Θέρμης, αποφαίνεται ότι «αντικείμενα τοπικών δημοψηφισμάτων δεν μπορούν να αποτελούν τα θέματα εθνικής πολιτικής, καθώς και εκείνα που συνιστούν περιφερειακές και νομαρχιακές αρμοδιότητες. Τοπικό δημοψήφισμα», συνεχίζει ο κ. Καρούντζος, «μπορεί να διεξαχθεί μόνο για θέμα υπαγόμενο στη σφαίρα αρμοδιοτήτων των ΟΤΑ» και υπογραμμίζει: «Εξάλλου η απόφαση περί ιδιωτικοποίησης της ΕΥΑΘ εντάσσεται στη γενικότερη οικονομική πολιτική του κράτους και δεν εμπίπτει στις τοπικές αρμοδιότητες του δήμου Θέρμης». Από την πλευρά τους οι δεκατέσσερις δήμοι του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης φέρονται αποφασισμένοι να προχωρήσουν σε δημοψήφισμα το φθινόπωρο, είτε με τον έναν, είτε με τον άλλο τρόπο. Ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ έχει ταχθεί ο εκπρόσωπος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων (ΠΕΔ), οι εργαζόμενοι, αλλά και οι εκπρόσωποι της κίνησης «Save Water» και της Ένωσης Πολιτών για το Νερό.