«ΨΥΧΩΣΗ!» [4.48 psychosis]: Μια εκπληκτική παράσταση σε ένα παλιό λιθογραφείο

13:13 9/2/2015 - Πηγή: Attiki Press

Μετά από δυο χρονιές παραστάσεων στην Αθήνα, το ψυχολογικό θρίλερ «ΨΥΧΩΣΗ!» [4.48 psychosis] της Σάρα Κέην, περιοδεύει ανά την Ελλάδα. Η Πάτρα αποτελεί τον πρώτο σταθμό του.

Από τον Κώστα Νταλιάνη

Η παράσταση φιλοξενείται στο, πολύ ατμοσφαιρικό, θέατρο Λιθογραφείο. Η επιλογή του συγκεκριμένου χώρου

αποδεικνύεται πολύ εύστοχη. Στο ισόγειο του θεάτρου στήνεται ένα αφαιρετικό, σκοτεινό διαμέρισμα, στο οποίο παρακολουθούμε το συναισθηματικό ξεγύμνωμα της πρωταγωνίστριας, μέσω ενός τραγικού μονολόγου.

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ:

Γεννημένη στο Μπρέντγουντ της Αγγλίας, το 1971, η Σάρα Κεην, αρχικά ήθελε να ασχοληθεί με την ποίηση, όμως θεώρησε ότι δεν ήταν ικανή να μεταδώσει τις σκέψεις και τα συναισθήματά της μέσω αυτής. Γοητεύτηκε από το θέατρο γιατί, όπως έγραψε, το θέατρο δεν έχει μνήμη, κάτι που το μετατρέπει στην πιο υπαρξιακή μορφή τέχνης.

Η Κέην έδινε μάχη με βαριάς μορφής κατάθλιψη για πολλά χρόνια και εισήχθηκε δύο φορές οικιοθελώς στο νοσοκομείο Μώντσλυ του Λονδίνου. Ποτέ, όμως, δεν σταμάτησε να γράφει. Το 1999, δύο μέρες μετά την υπερβολική δόση συνταγογραφημένων φαρμάκων, η Κέην κρεμάστηκε σε ένα μπάνιο στο Βασιλικό Νοσοκομείο του Λονδίνου χρησιμοποιώντας τα κορδόνια των παπουτσιών της.

Το τελευταίο της έργο, “4.48 ΨΥΧΩΣΗ”, γραμμένο σε μια περίοδο που υπέφερε από βαριά κατάθλιψη, ολοκληρώθηκε λίγο πριν πεθάνει και πρωτοπαίχτηκε το 2000 στο Ρόγιαλ Κορτ του Λονδίνου. Ο τίτλος προέρχεται από την ώρα, 4:48 π.μ., κατά την οποία η Κέην συνήθιζε να ξυπνά λόγω της ασθένειάς της. Όποιος έχει βιώσει έντονες περιόδους κατάθλιψης, εκτιμά δεόντως τον τρόπο με τον οποίο η γραφή της Κέην παρουσιάζει τα ανάλογα συμπτώματα π.χ. η ψυχαναγκαστική επανάληψη άχρηστων σκέψεων και συναισθημάτων ή η απεγνωσμένη επιθυμία για ηρεμία και λησμονιά. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί στα κείμενά της εναλλάσσεται συχνά από νατουραλιστική και καθημερινή, σε αφηρημένη και λυρική. Η γραφή της έχει προκαλέσει αντιδράσεις λόγω του ρεαλιστικού και άτεγκτου τρόπου παρουσίασης των θεμάτων, ωστόσο τα έργα της ανεβαίνουν ασταμάτητα σε όλον το κόσμο.

ΥΠΟΘΕΣΗ:

Μια νεαρή γυναίκα, η οποία πάσχει από βαριάς μορφής κατάθλιψη, σκέφτεται να αυτοκτονήσει. Στην πορεία της νύχτας, αποκλεισμένη στο διαμέρισμά της, έρχεται αντιμέτωπη με τραυματικές αναμνήσεις και ανεκπλήρωτες επιθυμίες, που την στοιχειώνουν. Πρόκειται για ένα αμείλικτα αυτό-αναφορικό θεατρικό ποίημα, που καταλήγει σε σημείωμα αυτοκτονίας.

ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ:

Ο σκηνοθέτης Τάσος Σαγρής, γνωρίζοντας καλά, πως το έργο δεν ενδείκνυται για να περάσεις μια ευχάριστη βραδιά, δεν ωραιοποιεί -ευτυχώς- τίποτα. Οι κινήσεις και το στήσιμο των ηθοποιών, η επιλογή των σκηνικών, ο τρόπος εναλλαγής των σκηνών, η επιλογή των ιατρών σαν απρόσωπες φιγούρες, η ένταση του λόγου, οι σκιές και το σκοτάδι ενώ η ηθοποιός ερμηνεύει τον τελικό της μονόλογο, μεταφέρουν ολοκληρωτικά την απόγνωση και το παραλήρημα του έργου της Κέην, συντελούν στην αποστασιοποίηση από το περιβάλλον και στην προσήλωση στα τεκταινόμενα επί σκηνής.

Τα σκηνικά του Κenny Mac Lellan απόλυτα ταιριαστά, με μια σχετικά μινιμαλιστική σύνθεση από λευκά έπιπλα, που παραπέμπουν σε δωμάτιο ψυχιατρείου, ντυμένα με μαύρο φόντο, αναδεικνύουν έτσι την ψυχοσύνθεση της ηρωίδας. Οι φωτισμοί του Γιώργου Παπανδρικόπουλου είναι αψεγάδιαστοι και ατμοσφαιρικοί. Η ηθοποιός μεταμορφώνεται μπροστά στα μάτια μας σε έναν εξπρεσιονιστικό πίνακα ζωγραφικής, μέσω του λεπτομερούς φωτισμού.

Στα πολύ θετικά της παράστασης, επίσης, η επιβλητική μουσική του Biomass και το εκπληκτικό video art από την Άλκηστις Καφετζή σε συνεργασία με το Void Optical Art Laboratory, ο συνδυασμός των οποίων μας μετέφερε από το όνειρο στον εφιάλτη και από τη νοσταλγία μίας καλύτερης ζωής στην ζοφερή πραγματικότητα της ηρωίδας, με περισσή ευκολία.

Όλα αυτά με πυρήνα την τρομερά δουλεμένη, ακονισμένη υποκριτική δουλειά της νέας, αλλά και ώριμης, ηθοποιού Σίσσυς Δουτσίου. Η ερμηνεία της, που διακρίνεται από ακρίβεια και συναισθηματική σκληρότητα, σε υποχρεώνει να μοιραστείς τον πόνο της. Νιώθεις ότι μεταφέρεσαι πάνω στην σκηνή και βρίσκεσαι γύρω της, πλάι της, μέσα της. Με την άρθρωση της, την ένταση, τις φωνές, την απελπισία που εκφράζει, δημιουργεί μια καλοσχεδιασμένη αποτύπωση της μανιοκατάθλιψης, της χρήσης ψυχοφαρμάκων, αλλά και της συνολικής ψυχολογικής συνθήκης που περιγράφει η Κέην στο έργο της. Οι άψογες σωματικές της κινήσεις, το βλέμμα της, οι εκφράσεις του προσώπου της, μετέδιδαν εύγλωττα την βασανισμένη ψυχοσύνθεση της ηρωίδας. Δημιούργησε την αίσθηση ότι βιώνει τόσο δυνατά την απόγνωση του ρόλου που ενσαρκώνει, ώστε καταρρέει στην πραγματικότητα μαζί με την ηρωίδα.

Πρόκειται για μια παράσταση που θα μείνει μέσα σας για πολύ καιρό μετά την θέαση της.

«ΨΥΧΩΣΗ!» [4.48 psychosis]
της Sarah Kane

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:
Σκηνοθεσία: Τάσος Σαγρής
Παίζoυν: Σίσσυ Δουτσίου, Τζούλια Ροδοπούλου, Ηρακλής Τζαβέλλας, Αλεξάνδρα Φελέσκουρα
Μουσική: Βiomass + Lana Del Rey, The Cure, Joy Division
Video Art: Άλκηστις Καφετζή, Void Optical Art Laboratory
Σκηνικά: Κenny Mac Lellan
Φωτισμοί: Γιώργος Παπανδρικόπουλος