Οι νέοι Αλεξανδρείς

Περισσότερο από ξάφνιασμα, η είδηση της κατάρριψης του ρωσικού βομβαρδιστικού από τουρκικά μαχητικά προκάλεσε ένα μούδιασμα στη διεθνή πολιτική σκηνή.

Του Νίκου Καραμάνογλου

Ένα μούδιασμα, που μέχρι να ξεκαθαρίσει ότι η απάντηση της Ρωσίας δεν θα είναι ανάλογης μορφής, δημιούργησε εύλογους φόβους για περαιτέρω ανάφλεξη στην περιοχή.

Είναι γεγονός πως ο συριακός πόλεμος έγινε η κονίστρα αντιπαράθεσης ποικίλων εθνικών, κρατικών, θρησκευτικών, αλλά και προσωπικών φιλοδοξιών. Και χρησιμοποιώ τη λέξη «πόλεμος», γιατί το «εμφύλιος» είναι μάλλον αδόκιμος όρος για ένα κράτος, του οποίου

τα σύνορα χαράχτηκαν κυριολεκτικά με τον χάρακα το 1916 με τη συνθήκη Σάικς-Πικό και το οποίο εθνοτικά περιλαμβάνει Άραβες, Κούρδους, Αρμένιους, Ασσύριους και Τουρκμένιους και θρησκευτικά μουσουλμάνους σουνίτες, σιίτες και αλεβίτες, αλλά και χριστιανούς ορθόδοξους, καθολικούς και μονοφυσίτες. Δεν μιλάμε λοιπόν για μια φυλή για να χαρακτηρίσουμε τον πόλεμο εμφύλιο, αλλά για ένα κράτος του οποίου η πολυμορφία ήταν αναμενόμενο κάποια στιγμή να αναπτύξει φυγόκεντρες δυνάμεις, όταν εξέλιπε η σιδηρά πειθαρχία που επέβαλλε η κεντρική εξουσία.

Μια εξουσία που οι Αμερικανοί ήλπιζαν να ανατρέψουν με την παλίρροια της κατ’ ευφημισμόν, όπως αποδείχθηκε, «αραβικής άνοιξης». Αλλά ο Άσαντ αποδείχθηκε διαφορετικός από τους ομολόγους του της Βόρειας Αφρικής. Γιατί αντίθετα με αυτούς, είχε ερείσματα και ισχυρούς συμμάχους στο εξωτερικό. Και κάπως έτσι φτάσαμε στη σημερινή κατάσταση, με όλους εναντίον όλων, τη διεθνή τρομοκρατία σε έξαρση και εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες να κινούνται προς τη σωτηρία της Δύσης. Και φυσικά να περνούν από την Ελλάδα.

Νομίζω ότι εδώ είναι περιττό να αναφέρουμε το πόσο ανέτοιμη και άπειρη φάνηκε η ελληνική κυβέρνηση στη διαχείριση του συγκεκριμένου ζητήματος. Μαθημένοι σε «ανώδυνες» διαμαρτυρίες στα χρόνια της ελληνικής ευμάρειας, φάνηκαν λίγοι στη διαχείριση κρίσιμων καταστάσεων και στην ανάγκη λήψης ουσιαστικών αποφάσεων. Και ακολούθησαν την πάγια και δοκιμασμένη στα εσωτερικά ζητήματα τακτική τους: να σφυρίζουν αδιάφορα. Επειδή όμως η διεθνής πολιτική σκηνή δεν συγχωρεί λάθη και επειδή η γεωπολιτική μας θέση δεν μας επιτρέπει να κάνουμε εσαεί τους… Κινέζους, θα έρθει σύντομα η ώρα να περάσουμε από το σφύριγμα στο… τραγούδι. Και από απόβλητοι από τις αγορές, που είμαστε τώρα, καταλήξουμε απόβλητοι σκέτο και παρίες…

Βέβαια, οφείλω να ομολογήσω, ότι όλη αυτή η προσφυγική πλημμυρίδα, πέρα από την όποια εσωτερική αναστάτωση μας προκάλεσε, ίσως να έχει κάποιου είδους θετικό αντίκτυπο στα ελληνικά πράγματα. Η κυβέρνηση διείδε μια ευκαιρία χαλάρωσης της οικονομικής αγχόνης, που πνίγει τη χώρα, και έσπευσε να την εκμεταλλευτεί.

Δεν πήρε τα αποτελέσματα που περίμενε, αλλά είναι σίγουρη πως με την τρέχουσα κατάσταση κανείς δεν θέλει να «σπάσει» το σκοινί, που σέρνει την Ελλάδα πίσω από το ευρωπαϊκό άρμα, και να οδηγήσει σε μια περαιτέρω αποσταθεροποίηση της χώρας και σε ένα πιθανό άνοιγμα (όσο πιο ευρύ μπορεί να γίνει αυτό) των συνόρων στο «μαλακό» υπογάστριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν είναι όμως να πορευόμαστε στη διεθνή σκηνή χωρίς σχέδιο και ευελπιστώντας σε κάποια πιθανή «ευνοϊκή» συγκυρία για να σωθούμε, δεν έχουμε κυβέρνηση, αλλά «αφελείς περιηγητές του αιώνος», όπως θα έλεγε και ο ποιητής.