Ο πλούτος φέρνει βάσανα

Παραδείγματα για το τι μπορεί να κάνει η δίψα για πλούτο -ακόμα και σε μια ολόκληρη χώρα- έχουμε πολλά (και μάλιστα πρόσφατα)… Δύο ταινίες τώρα έρχονται να τονίσουν τη ματαιότητά του μέσα από την ανθρώπινη φαντασία.

από την Αγγελική Γκαλμπένη

Η πεντάμορφη και το τέρας

Το περίεργο με αυτήν την ταινία είναι ότι είναι γυρισμένη με τεχνικές σύγχρονου θρίλερ. Δεν έχει κάτι τρομακτικό στην υπόθεση, πέρα απ’ το ζωόμορφο τέρας και τη λύσσα των ανθρώπων για χρυσό. Μη βιαστείτε όμως να θεωρήσετε δεδομένη την υπόθεση του γνωστού παραμυθιού! Το σενάριο της ταινίας βασίζεται σε

Ξεκινάει ένας φτωχός πατέρας για επαγγελματικό ταξίδι, αφού πάρει παραγγελίες απ’ τις κόρες του για το τι να τους φέρει όταν επιστρέψει. Οι δύο μεγαλύτερες ζητάνε πλουσιοπάροχα δώρα, ενώ η τρίτη ζήτησε κάτι απλό, ένα κόκκινο τριαντάφυλλο! Ο πατέρας βρήκε κακουχίες στο ταξίδι του και μια μέρα ξυπνάει τραυματισμένος έξω απ’ τον τεράστιο πύργο του τέρατος. Μέσα αντικρίζει όλα τα καλά και όλα αυτά που ζητούσαν οι κόρες του. Πριν φύγει, όμως, θυμήθηκε το κόκκινο τριαντάφυλλο, που του παρήγγειλε η μικρότερη και αγαπημένη του. Με το που κόβει, όμως, ένα κατακόκκινο τριαντάφυλλο απ’ τον κήπο ξεσπάει η οργή του τέρατος και το κάνει να εμφανιστεί μπροστά του θυμωμένο!

Σε αντίθεση με τις γνωστές ιστορίες, από το τριαντάφυλλο δεν εξαρτάται η ζωή του τέρατος, αλλά η τιμή του και οι ενοχές που νιώθει για τον θάνατο της πρώην γυναίκας του. Μπερδευτήκατε; Που λέτε, το τέρας, όταν ήταν πρίγκιπας ακόμα, είχε ερωτευτεί μια νύμφη του δάσους, η οποία ήταν προστάτρια των ζώων και μεταμορφώνονταν σε ελάφι μες στη μέρα. Ο πρίγκιπας δεν το ήξερε αυτό, βέβαια, και είχε βάλει στο μάτι να σκοτώσει αυτό το πανέμορφο ελάφι. Έτσι και έκανε. Σκοτώνοντάς το, όμως, είδε ότι σκότωσε τη γυναίκα του! Τότε ο μπαμπάς της, Θεός της φύσης, τον καταράστηκε να γίνει ένα κακάσχημο τέρας, με τη σημείωση ότι μόνο όταν τον αγαπήσει κάποια για το τέρας που είναι, θα ξαναγίνει άνθρωπος. Ε, τα υπόλοιπα τα ξέρετε… Ωραίες ερμηνείες και από τους δύο πρωταγωνιστές. Πολλά εφέ με τάση στην υπερβολή και μαγεία δίχως όρια! Το μήνυμα αυτού του παμπάλαιου παραμυθιού, όμως, παρ’ όλες τις διασκευές που έχει υποστεί, παραμένει το ίδιο: Η απληστία του ανθρώπου οδηγεί στην καταστροφή και γιατρεύεται μόνο με αγάπη!

Φαντασίας, 110΄/Σκηνοθεσία: Κριστόφ Γκανς/Παίζουν: Βενσάν Κασέλ, Λεά Σεϊντού, Αντρέ Ντισολιέ/Χώρα παραγωγής: Γαλλία-Γερμανία

Snowpiercer

Τα πειράματα των ανθρώπων, ώστε να μπορούν να επηρεάζουν τα καιρικά φαινόμενα, οδήγησαν στην ανακάλυψη ενός στοιχείου που προκαλεί χιονόπτωση. Η υπερβολική χρήση του, όμως, πάγωσε όλο τον πλανήτη! Ένας κύριος, που από παιδί είχε μανία με τα τρένα, ψυλλιάστηκε ότι θα παγώσει όλος ο πλανήτης και θα αφανιστεί η ζωή απ’ τον κόσμο, οπότε και δημιούργησε το Υπερ-Τρένο. Αυτό το τρένο λειτούργησε ως μια σύγχρονη κιβωτός με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό την ανακύκλωση νερού απ’ το τρύπημα του πάγου (εξού και ο τίτλος). Ακόμα και σε μια κιβωτό, όμως, δεν λείπει ο κοινωνικός διαχωρισμός: Στην ουρά του τρένου ήταν στοιβαγμένοι, ο ένας πάνω στον άλλο, οι φτωχότεροι, με ανοιχτές πληγές και αρρώστιες. Όσο προχωρούσες προς τα μπροστά, συναντούσες στρατιώτες, μπαράκια εστιατόρια… όσο πιο μπροστά, τόσο πιο πλούσια! Πολύ απογοητευτικό το ότι ακόμα και μετά το σοκ της καταστροφής του κόσμου, το χρήμα είναι το βασικό κίνητρο για τις φιλίες και την κατηγοριοποίηση των ανθρώπων. Πολύ ωραία μεταφορά για τη ματαιότητα αυτού του τρόπου σκέψης, αφού σε έναν παγωμένο πλανήτη, το χρήμα είναι το τελευταίο που θα μπορέσει να τα βάλει με τη φύση, σε αντίθεση με την ανθρώπινη ψυχική δύναμη.

18 χρόνια μέσα σ’ αυτό το τρένο- που κάνει κυκλική διαδρομή ανά τον κόσμο διάρκειας ενός έτους- οι άνθρωποι της Ουράς εξεγέρθηκαν πολλές φορές στην προσπάθεια τους για καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Όλες οι προσπάθειές τους ήταν αποτυχημένες, αφού είτε πάγωναν απευθείας αυτοί που προσπαθούσαν να το σκάσουν, είτε τους σκότωναν οι στρατιώτες. Μέσα στο Υπερ-Τρένο λειτουργεί και σχολείο, το οποίο, εκτός από ανάγνωση και γραφή, διδάσκει στα παιδιά πώς να λατρεύουνε τον μονάρχη του τρένου και πώς να αποστασιοποιούνται απ’ την κατώτερη τάξη της Ουράς.

Πολύ ευγενικά, σκηνοθετικά και σεναριακά, καυτηριάζεται ο σημαντικότατος ρόλος που παίζει η εκπαίδευση στη νοητική διαμόρφωση των μελλοντικών πολιτών, ώστε όλα να είναι υποκινούμενα σε μια κοινωνίας πλαστής ελευθερίας. Η ταινία προχωράει με υποκειμενικούς ρυθμούς των ανθρώπων της Ουράς, ενώ τα άλλα βαγόνια τα ανακαλύπτουμε κατά τη διάρκεια της τελευταίας και πιο επιτυχημένης εξέγερσής τους. Πολλές ανατροπές κρύβει κάθε πόρτα που ανοίγει, ενώ η σκηνογραφία και η ιδέα είναι εμφανώς βασισμένα στο κίνημα του «κυβισμού», πράγμα που έχει να γίνει πολύ καιρό σε ταινία μεγάλης απήχησης. Γι’ αυτόν τον λόγο δεν είναι τυχαίο, το ότι θυμίζει σε πολλά σημεία χαρακτηριστικά από το μυθιστόρημα του Χ. Έσσε «Ο λύκος της Στέπας», ειδικά στο κεφάλαιο με το «μπαρ των τρελών».

Ενδιαφέρουσα εκδοχή λοιπόν, για την επικείμενη συντέλεια του κόσμου, με πολύ δυνατές ερμηνείες απ’ όλους τους ηθοποιούς, σε ένα κλειστοφοβικό σκηνικό.

Πρόκειται τέλος για μια μικρογραφία της κοινωνίας που παρουσιάζει όλες τις πτυχές που την απαρτίζουν, με τα όνειρα να κυριαρχούν και να ζωντανεύουν θαμμένες -και παγωμένες- ελπίδες.

Φαντασίας 126΄/Σκηνοθεσία: Τζουν-Χο Μπονγκ/Παίζουν: Κρις Έβανς, Τίλντα Σουίντον, Σονγκ Κανγκ-Χο, Τζον Χερτ/Χώρα παραγωγή: Κορέα

ΠΡΟΣΕΧΩΣ

Να κάθεσαι και να κοιτάς (από 1/5)

Ο Γ. Σερβετάς υπογραμμίζει τους ανθρώπους που ζουν στην περίμετρο των μεγαλουπόλεων. Είναι ασφαλέστερο να κάνεις κάτι ή... «Να κάθεσαι και να κοιτάς»;

Μonica Z (από 8/5)

Πρόκειται για τη ζωή της γνωστής Σουηδέζας τραγουδίστριας της τζαζ στα φωτεινά και στα σκοτεινά σημεία της καριέρας της.

Κάτω από το δέρμα (από 1/5)

Η Σαρλίζ Θερόν, σε έναν άκρως ερωτικό ρόλο, σαγηνεύει με τις εξωγήινες δυνάμεις της τη Σκωτία -προφανώς και τον παγκόσμιο ανδρικό π