Ο Αριστοφάνης, τελικά, δεν συναντά την Ζωή Κωνσταντοπούλου

Στο Θέατρο Δάσους διοργανώνει φέτος το ΚΘΒΕ το 1ο Φεστιβάλ Δάσους• έναν χώρο με πανοραμική θέα της αγαπημένης μου τσιμεντούπολης. Ερχόμενος από την περιφερειακή οδό της πόλης, για να δω την παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου «Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Μπέζου, ήρθα αντιμέτωπος με την εικόνα αμέτρητων αυτοκινήτων, παρκαρισμένα στα πιο απίθανα σημεία γύρω από τον θεατρικό

Του Ανέστη Χρυσάφη

Έχοντας δει κι άλλες παραστάσεις στο θέατρο Δάσους, διαπιστώνω ότι ο κόσμος πάει πιο εύκολα σε μία κωμική παράσταση, πόσο μάλλον όταν είναι από τον μεγαλύτερο θεατρικό φορέα της χώρας, όσο και να δει έναν από τους αγαπημένους πρωταγωνιστές του ελληνικού θεάτρου. Αφού πάρκαρα το αυτοκίνητο μου μέσα σε κάτι χωράφια, με κίνδυνο να μην το βρω όταν γυρίσω, μπήκα στο θέατρο, το οποίο ήταν γεμάτο. Πραγματικά οι Θεσσαλονικείς είναι θεατρόφιλοι και παρ’όλες τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες της χώρας, πηγαίνει να ψυχαγωγηθεί. Αυτό σίγουρα είναι καλό.

«Εκκλησιάζουσες»:

Ο Αριστοφάνης, γενικά αγαπητός στο ελληνικό κοινό κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, με παγκόσμια απήχηση στην κλασσική λογοτεχνία,παρουσιάζεται αξιοπρεπώς από το Εθνικό. Πάντα με αξιόλογους συντελεστές, πρόκειται για παραστάσεις που δύσκολα το κοινό δεν θα γελάσει, δεν θα διασκεδάσει και δεν θα ψυχαγωγηθεί. Ο Γιάννης Μπέζος, εκτός από την σκηνοθεσία, πρωταγωνιστεί και στον ρόλο της Πραξαγόρας, μιας επαναστατικής γυναίκας, η οποία πείθει τις υπόλοιπες γυναίκες της Αθήνας (Χορός) να ντυθούν με τα ρούχα των ανδρών τους και να πάνε αυτές να ψηφίσουν στην Εκκλησία του δήμου, διότι μετά την ήττα της Αθήνας στον Πελοποννησιακό πόλεμο, η διαφθορά και οι ανισότητες έχουν ξεπεράσει κάθε όριο. Οι καταπιεσμένες γυναίκες, μιας και δεν έχουν πολλά δικαιώματα στα κοινά, αποφασίζουν να φέρουν τα πάνω κάτω και να αναπροσδιορίσουν τις κοινωνικές δομές, εισάγοντας καινοτόμες προτάσεις.

Η παράσταση:

Ο Μπέζος της τηλεόρασης δεν έχει καμία σχέση με τον Μπέζο του θεάτρου. Χωρίς υπερβολές που συνηθίζουμε να βλέπουμε στις σειρές, πάντα μετρημένος στην ερμηνεία του, χωρίς κλοουνίστικες εκφράσεις και χοντροκομμένα αστεία, αλλά πάντα με χιούμορ σε ελεύθερη απόδοση, δίνει μία μετρημένη και αξιοπρεπή ερμηνεία στον ρόλο, αν και κάποιες φορές είναι πιο σοβαρός από ότι θα έπρεπε. Το κοστούμι που φοράει παραπέμπει στην τέως Πρόεδρο της Βουλής, Ζωή Κωνσταντοπούλου, και έτσι κάνει την σύνδεση με την σημερινή εποχή. Μπορεί να διαφημίστηκε όσο άλλο η συγκεκριμένη εμφάνιση, αλλά η ερμηνεία του δεν έχει καμία σχέση με το συγκεκριμένο πρόσωπο. Και σωστά έπραξε γιατί μην εισάγοντας σύγχρονα επιθεωρησιακά στοιχεία δεν παραμέρισε την ουσία της αριστοφανικής κωμωδίας. Παρ’όλα αυτα, το κοστούμι συζητήθηκε όσο τίποτε άλλο.

Ωστόσο, η όλη ενδυματολογία του Γ.Γαβαλά δίνει μία πολύ ωραία αίσθηση της γυναικείας εικόνας. Τονίζει την θηλυκότητα του χορού, ανεξαρτήτως σωματότυπου, αλλά και επισημαίνει την γυναικεία ταυτότητα. Ο χορός των Αθηναίων γυναικών, πάντα συντονισμένες μεταξύ τους και με τους πρωταγωνιστές, εκπληρώνει επιτυχώς τον σκοπό του. Εκτός, όμως, από τον χορό, εντυπωσιακή είναι επίσης και η μπάντα που παίζει ζωντανή μουσική και συμβάλλει στην εξέλιξη του έργου. Δεν βλέπουμε, όμως, απλά μία ζωντανή ορχήστρα, αλλά οι μουσικοί συμμετέχουν ενεργά στην πλοκή της παράστασης ως ρόλοι. Όλο και πιο συχνά βλέπουμε ηθοποιούς να παίζουν κάποιο μουσικό όργανο στην σκηνή. Και φυσικά είναι απολαυστικοί.

Η παρενδυσία είναι συχνό χαρακτηριστικό στις αριστοφανικές παραστάσεις και εδώ βλέπουμε ότι ο Μπέζος το χρησιμοποιεί για να ενισχύσει το κωμικό στοιχείο του έργου. Άλλοι τρεις γυναικείοι ρόλοι παίζονται από άνδρες και κάνουν τις γριές που επωφελούνται από τον καινούριο νόμο που εισάγει η Πραξαγόρα, να συνουσιάζονται με νεότερους άνδρες. Από την φύση τους αυτές οι σκηνές περιέχουν τις γνωστές χοντράδες του Αριστοφάνη μόνο που το κοινό δεν αντέδρασε τόσο όσο θα έπρεπε, μαζί με αυτό και εγώ. Η πρώτη γριά έκανε φιλότιμες προσπάθειες να τους θεατές να γελάσουν, αλλά ίσως το μόνο που πήρε ήταν κάποια χαμόγελα. Η τρίτη γριά, όμως, (Θ.Ισιδώρου) αν και κάνει μικρότερη εμφάνιση, κλέβει την παράσταση και κερδίζει το κοινό με τις ακροβατικές της κινήσεις και τα καμώματα της.

Όσον αφορά τους νέους (Βλάχος- Σκιάδη) καταφέρνουν να προσεγγίσουν τον ρόλο τους με πολύ σωστό τρόπο. Ο Π.Βλάχος είναι ένας νεαρός ηθοποιός με πολύ καλή κίνηση με ερμηνεία που κεντρίζει το ενδιαφέρον. Η Δ.Σκιάδη, από την άλλη, τραβάει τα βλέμματα με την εντυπωσιακή εμφάνισή της και κάνει φιλότιμη προσπάθεια να ενσαρκώσει την νεαρή και φιλήδονη γυναίκα, την οποία εμποδίζουν να χαρεί τον έρωτά της, χωρίς να τα καταφέρνει πάντα.

Εν κατακλείδι:

Η τελευταία φορά που παρουσιάστηκαν οι «Εκκλησιάζουσες» από το Εθνικό Θέατρο ήταν το 1996, σε σκηνοθεσία Ανδρέα Βουτσινά, με τον Γιώργο Μιχαλακόπουλο Πραξαγόρα και τον Γιώργο Μοσχίδη Βλέπυρο.

Το σίγουρο είναι ότι ποτέ δεν φεύγεις απογοητευμένος από μία παράσταση του Εθνικού. Το επίπεδο των παραστάσεων είναι πάντα αξιόλογο. Μια παράσταση απόλυτα συντονισμένη και συγχρονισμένη που βλέπει ο κόσμος εύκολα. Η ατμοσφαιρική αισθητική με τον απόλυτο επαγγελματισμό δίνουν ένα ωραίο αποτέλεσμα και οι θεατές φεύγουν με ένα χαμόγελο στα χείλη. Άλλωστε, με τόσο κοσμοσυρροή, χρειάστηκε και η βοήθεια της τροχαίας για να αποσυμφορήσει την περιοχή του Άγιου Παύλου στη Θεσσαλονίκη.

Ταυτότητα παράστασης:

Μετάφραση: Μίνως Βολανάκης

Σκηνοθεσία – Δραματουργική επεξεργασία: Γιάννης Μπέζος

Σκηνικά – Κοστούμια: Γιώργος Γαβαλάς

Μουσική – Στίχοι: Κωστής Μαραβέγιας

Κίνηση: Σεσίλ Μικρούτσικου

Φωτισμοί: Χρήστος Τζιόγκας

Μουσική διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου

Βοηθός σκηνοθέτη: Ντένια Στασινοπούλου

Διανομή (με αλφαβητική σειρά):

Νέος: Πάνος Βλάχος

Γριά Β': Μπάμπης Γαλιατσάτος

Βλέπυρος: Γιάννης Ζουγανέλης

Γριά Γ': Θανάσης Ισιδώρου

Άνδρας: Παναγιώτης Κατσώλης

Σχολιαστής: Κώστας Κοράκης

Γείτονας: Νίκος Μαγδαληνός

Χρέμης: Λαέρτης Μαλκότσης

Πραξαγόρα: Γιάννης Μπέζος

Νέα: Δανάη Σκιάδη

Γριά Α': Γιωργής Τσουρής

Χορός: Χριστέλλα Γκιζέλη, Δάφνη Δαυίδ, Άνδρη Θεοδότου, Δήμητρα Καρακωσταντή, Βαλερία Κουρούπη, Ιωάννα Λέκκα, Ειρήνη Μακρή, Κατερίνα Μαούτσου, Ροζαλία Μιχαλοπούλου, Ελένη Μπούκλη, Πολυξένη Μυλωνά, Κωνσταντίνα Νταντάμη, Μαρίνα Σάττι, Ντένια Στασινοπούλου.

Επόμενοι σταθμοί της περιοδείας:

– 10 Σεπτεμβρίου, Βύρωνας

– 13 Σεπτεμβρίου, Ελευσίνα

– 16 Σεπτεμβρίου θέατρο Πέτρας

– 19 Σεπτεμβρίου, Νέα Σμύρνη

– 21 Σεπτεμβρίου, Παπάγου

– 23 Σεπτεμβρίου, Ηλιούπολη

(Λόγω εκλογών μπορεί να γίνουν τροποποιήσεις στο πρόγραμμα)