Μια υπέροχη, σύγχρονη (και πολύγλωσση) Ηλέκτρα

Attikipress.gr |Ηλεκτρονική ενημέρωση.

από την Ηρώ Μητρούτσικου

Εν μέσω θέρους μια αρχαία τραγωδία ανεβαίνει σε ένα κλειστό (αλλά πολύ καλά κλιματιζόμενο) θέατρο! Πώς και γιατί; Σαν Έλληνες έχουμε συνηθίζει τα καλοκαίρια να παρακολουθούμε δρώμενα και θεάματα σε ανοιχτά θέατρα, σε πάρκα, σε πλατείες, σε αυλές. Να θυμίσω το περσινό «Τάβλι» που ανέβηκε σε σκηνοθεσία Κ. Κάππα σε μια μεσοπολεμική αυλή στου Ψυρρή ή τους φετινούς «Αδελφούς Καραμαζόφ», σε σκηνοθεσία Η. Κουνέλα, που ανεβήκαν σε προαύλιο εκκλησίας! Σε προαύλιο εκκλησίας, πάλι καλοκαίρι

Κι αν οι αρχαίες τραγωδίες φτιαχτήκαν για ανοιχτά θέατρα (καθότι τότε δεν υπήρχαν κλειστά), αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να παιχτούν επιτυχώς σε κλειστές θεατρικές σκηνές, όπως και το αντίστροφο μπορεί να γίνει και με άλλα θεατρικά έργα, η πλειοψηφία των οποίων έχει φτιαχτεί για κλειστά θέατρα…

Τα πάντα εξαρτώνται από την σκηνοθεσία.

«Ηλέκτρα» στο Σύγχρονο Θέατρο

Η πρόθεση, λοιπόν, του σκηνοθέτη Δημήτρη Ξανθόπουλου ήταν να στήσει μια παράσταση αρχαίου δράματος, στο κέντρο της Αθήνας, ώστε να μπορούν να την δουν και Έλληνες, αλλά και ξένοι τουρίστες που θα βρεθούν στην Αθήνα για λίγες μέρες και δεν μπορούν να τρέχουν στην Επίδαυρο ή να κυνηγάνε αμφιβόλου ποιότητος καλοκαιρινά θεάματα σε κάθε ανοιχτό θέατρο του κάθε δήμου της Αθήνας και της περιφέρειας.

Έτσι, η παράσταση παίζεται, εννοείται, στα ελληνικά και έχει υπέρτιτλους αγγλικούς, αλλά και εναλλάξ: γαλλικούς, γερμανικούς, ισπανικούς και ρώσικους!

Κάποιος ακούγοντας για μια παράσταση φτιαγμένη για ξένο κοινό, θα υποθέσει ότι πρόκειται για παράσταση με χλαμύδες και συγχρονισμένη κίνηση χορού (όπως η αδιάφορη και αναχρονιστική εκδοχή της Βαρβάρας Δούκα για τους «Πέρσες»). Αυτό, όμως δεν ισχύει για την «Ηλέκτρα» του Δ. Ξανθόπουλου! Αλλά ούτε είναι, ευτυχώς, σαν την Ηλέκτρα του Μαρμαρινού (1998), που βλέπαμε να αγκαλιάζει, στην ορχήστρα της Επιδαύρου, μπουκάλια εμφιαλωμένου νερού…

Πρόκειται για μια εξαίρετη παράσταση στην εξαίρετη μετάφραση του Γιώργου Χειμωνά. Μια παράσταση πολύ δουλεμένη, αλλά συγχρόνως και μίνιμαλ.

Να ξεκινήσω από την φωνητική διδασκαλία που έκανε η, επίσης, εξαίρετη, Ρηνιώ Κυριαζή. Ο λόγος έρρεε σαν να ήταν καθημερινή ομιλία και συγχρόνως ήταν μεστός και βαρύς, όπως ταιριάζει σε μια τραγωδία.

Ο θίασος της νεοσύστατης ομάδας: «Εταιρεία Θεάτρου Λόγος», νεανικός• όλοι εξαίρετοι ηθοποιοί, γνωστοί στο θεατρόφιλο κοινό, αν και οι περισσότεροι από αυτούς, ίσως, δεν είχαν ξαναπαίξει τραγωδία (να θυμίσω, όμως, ότι πέρυσι θαυμάσαμε τους Θ. Δόβρη και Μ. Πανουρία σε μια σύγχρονη εκδοχή δύο ατόμων, της «Μήδειας» http://www.attikipress.gr/71130/mia-eksairetikh-mhdeia-mono-gia-dyo).

Ο Ορέστης (Γιάννης Παπαδόπουλος, πρωταγωνιστής της ταινίας: «Το αγόρι που έτρωγε το φαγητό του πουλιού» του Εκτ. Λυγίζου, η οποία πήγε στις υποψηφιότητες για Όσκαρ) ήταν τόσο ασταθής όσο έπρεπε. Ένα νεαρό αγόρι που έχει μεγαλώσει με ένα βαρύ καθήκον στην πλάτη του και τώρα έφτασε η στιγμή να το εκτελέσει… Ξεγυμνώνεται όταν αποφασίζει να αποκαλύψει στην αδελφή του το ποιος είναι και παραπαίει όταν πρέπει να μείνει ακίνητος….

Η Κλυταιμνήστρα (Μαρία Πανουριά) μας -δίνει πολύ πριν βγει στην σκηνή- το στίγμα του ρόλου της. Μια γυναίκα επιρρεπής στα πάθη της, ερωτική, σεξουαλική και, μάλλον, αλκοολική….

Ο παιδαγωγός (Θανάσης Δόβρης) μεστός, ξέρει πολύ καλά τί θέλει και βλέπει τα πράγματα από ψηλά και στην ουσία αυτός είναι οδηγεί τον Ορέστη.

Μια μικρή ένσταση είχα με την Χρυσόθεμιν (Κατ. Μαυρογεώργη), την οποία ο σκηνοθέτης είχε βάλει να χτυπά πάνω στους τοίχους,χωρίς να βρίσκει διέξοδο…

Εξαιρετική ήταν η Ηλέκτρα της Βάσως Καβαλιεράτου. Η ηθοποιός κοντοκουρεμένη, απλή και συγχρόνως σχεδόν τραγική, μας έδωσε μια ηρωίδα που θρηνεί και συγχρόνως παλεύει για το δίκαιο και την τάξη και την ανατροπή της τυρρανίας.

Ο χορός του έργου αποτελούνταν από δύο,μόνο, άτομα ( Στέλλα Βογιατζάκη/Νάνσυ Σιδέρη). Υπέροχα φωνητικά (Ρ.Κυριαζή) και στυλιζαρισμένη κίνηση(Ερμής Μαλκότσης). Ο Ξανθόπουλος θέλησε οι δύο κοπέλες να μοιάζουν σαν να είναι από αλλού φερμένες, σαν κάτι παράξενο, αλλόκοτο, απόκοσμο,σαν κούκλες ή φορείς ενός λόγου, ο οποίος, ενώ έχει σοφία, δεν βοηθά στην εξέλιξη του δράματος (εξού και δεν έχουν ουσιαστική επαφή με την Ηλέκτρα).

Κι εδώ ερχόμαστε στα κοστούμια. Τα κοστούμια του χορού ήταν, ειλικρινά, πανέμορφα! Παρέπεμπαν (με τα λουλούδια στο κεφάλι) σε παραδοσιακές φορεσιές της Μακεδονίας ή των Βαλκανικών χωρών, αλλά μας έφερναν στο μυαλό και εικόνες από την Ιαπωνία ή από πορτρέτα της Φρίντα Κάλο. Ήταν μια εξαιρετική δουλειά της ενδυματολόγου Ιωάννας Τσάμη. Επίσης, ωραίο, ήταν το λευκό ταγιέρ της Κλυταιμνήστρας, σοβαροφανές αλλά και sexy, όπως ταίριαζε στην σκηνοθετική γραμμή για τον ρόλο.

Τα ανδρικά κοστούμια, σύγχρονα, κινήθηκαν σε κόκκινους και καφέ τόνους, χωρίς να ενθουσιάζουν, ούτε να ξεχωρίζουν, έδιναν όμως το στίγμα του χαρακτήρα (ειδικά στον Αίγισθο, Γιάννης Λεάκος).Το φόρεμα της Χρυσοθέμιδος, όμορφο, πράσινο, με χρυσή ζώνη και κάλτσες, ερχόταν σε αντίθεση με το απλό φτωχικό ντύσιμο της Ηλέκτρας. Μια μακό μπλούζα και μια μάξι, καφέ φούστα αποτελούσαν το ντύσιμο της παραμελημένης (από τον εαυτό της, αλλά και από το παλάτι) Ηλέκτρας, ενώ τα χέρια της ήταν ντυμένα, παραπέμποντας έτσι σε λευκό επίδεσμο, αλλά και σε δεσμά (αυτά που έβαζε η ίδια στον εαυτό της, αλλά και αυτά που της έθεταν η μητέρα της και ο πατριός της).

Εξαιρετική ήταν και η δουλειά της σκηνογράφου Κλειώ Μπομπότη. Στην άδεια, τεράστια σκηνή του «Σύγχρονου θεάτρου» υπήρχε μόνο ένα καφέ παχύ χαλί, σαν να όριζε την αυλή του παλατιού, μέσα στο οποίο κινούνταν η Ηλέκτρα, μια και δεν της επιτρέπεται να βγει από το παλάτι -λόγω της συμπεριφοράς της- και έξω από αυτό στέκονταν τα πρόσωπα εκτός παλατιού.

Δεύτερο και τελευταίο σκηνογραφικό στοιχείο ήταν η πύλη του παλατιού, ψυχρή: άσπρη και μαρμάρινη. Το εκπληκτικό ήταν, όμως, όταν κάποιος επιχειρούσε να πατήσει στα τρία σκαλιά για να εισέλθει ή να εξέλθει από το παλάτι. Τότε όλο το οικοδόμημα κουνιόταν, έτρεμε και κινδύνευες να πέσεις!

Έμεινα έκπληκτη από αυτή την σύλληψη, ο οίκος των Ατρειδών έτριζε και κατέρρεε (όπως παραπατούσε και η διεφθαρμένη Κλυταιμνήστρα)!Μετά από χρόνια, είχε φτάσει η ώρα του! Δεν έτριζε όμως, μόνο, αλλά τα μέρη των σκαλοπατιών που κινιόντουσαν, χτυπούσαν μεταξύ τους και έβγαζαν ήχους που θύμιζαν καμπάνα που χτυπάει αργά… Σαν να καλεί στο επικείμενο πένθος, σαν να υπενθυμίζει το παλιό, αλλά και να προϊδεάζει για το τί πρόκειται να ακολουθήσει.

Πρόκειται για εξαιρετική σύγχρονη ανάγνωση της γνωστής τραγωδίας του Σοφοκλή, που δεν πρέπει να χάσετε….

Μέχρι το Σάββατο 12/7 στις 9.30 ακριβώς.

Σύγχρονο Θέατρο, Ευμολπιδών 45, Γκάζι, 2’ από το metro Κεραμεικός

Το άρθρο Μια υπέροχη, σύγχρονη (και πολύγλωσση) Ηλέκτρα εμφανίστηκε πρώτα στο Attikipress.gr |Ηλεκτρονική ενημέρωση. Τα γεγονότα τώρα.