Μεγάλα θέματα, μικρές παραγωγές

του Αλέξανδρου Ραπτοτάσιου

Ανάμεσα στις πολυδιαφημισμένες ταινίες της εβδομάδας «Rush», «White House» και «Pacific Rim» θα ήθελα να ξεχωρίσω τις μικρότερες παραγωγές, που όμως καταπιάνονται με μεγάλα θέματα, στα οποία μπορεί να προσφέρεται μια νέα διάσταση ή μια επιδερμική ανάλυση.

Paradise: Faith

Η «Πίστη» είναι η δεύτερη ταινία της θεματικής τριλογίας «Παράδεισος», που ξεκίνησε με την «Αγάπη» και θα ολοκληρωθεί με «Ελπίδα». Η «Αγάπη» αναφερόταν σε μία μεσήλικη γυναίκα, που

αφήνει την χώρα της για να εκμεταλλευτεί την πληθώρα νεαρών ανδρών επί πληρωμή που προσφέρει η Ταΐλάνδη. Μέσα στην ματαίωση που νιώθει και την αναπόφευκτη απογοήτευση που θα επέλθει μετά την επαφή με πολλαπλούς εραστές, θα δούμε μια ενδιαφέρουσα ματιά στην αντικατάσταση της αγάπης από ερωτική εκτόνωση και στον σεξοτουρισμό από την ευρωπαϊκή αστική τάξη. H «Ελπίδα» θα κυκλοφορήσει μέσα στο επόμενο έτος και θα αναφέρεται σε έναν χαρακτήρα που παλεύει να χάσει βάρος σε μία ειδική κατασκήνωση για παχύσαρκους. Οι ιστορίες δεν συνδέονται παρά μόνο θεματικά και μπορείτε να τις παρακολουθήσετε με όποια σειρά προτιμάτε.

Η «Πίστη», τώρα, ακολουθεί μία θρησκόληπτη γυναίκα από την Αυστρία, η οποία ζει κατά γράμμα και με βασανιστική πειθαρχία τις διδαχές της Καθολικής Εκκλησίας, ενώ παράλληλα προσηλυτίζει μετανάστες που έχουν έρθει πρόσφατα στην χώρα της. Με εικαστική απλότητα και σταθερά πλάνα-κάδρα, με τον άνθρωπο πάντα μικρό σε αυτά, ακολουθούμε την καθημερινότητα της Μαρίας. Η Μαρία ζει σε ένα σπίτι που μπορεί να σας θυμίσει τη γιαγιά σας. Εικόνες με αγίους, σεμεδάκια κάτω από κάθε αντικείμενο, πόστερ με σλόγκαν χριστιανικής ηθικής, φλοράλ ξεφτισμένες ταπετσαρίες και έπιπλα από την δεκαετία του 1970-80. Σε αυτή τη μουντίλα που θα ζήλευε ακόμα και ο Λάνθιμος, η Μαρία προσεύχεται στα γόνατα, τραγουδάει ύμνους και αυτομαστιγώνεται κάθε φορά που η αμαρτία εισέρχεται στο μυαλό της. Εκτός σπιτιού έχει ένα γλυπτό της Παναγίας στην αγκαλιά της για να προσηλυτίζει μετανάστες στις φτωχές γειτονιές της πόλης. Η καθημερινότητά της θα διαταραχθεί, όταν ο ανάπηρος σύζυγός της θα επιστρέψει μετά από δύο χρόνια ανεπίσημου χωρισμού και θα απαιτήσει από την Μαρία να συμπεριφέρεται ως γυναίκα του. Το πρόβλημα είναι πως η Μαρία στα δύο χρόνια αυτά έχει μετατραπεί σε μία Αυστριακή «Λουκά», ενώ ο σύζυγός της είναι ένας πιστός Μουσουλμάνος με πολύ συγκεκριμένες ιδέες περί του ρόλου των γυναικών και του αληθινού θεού.

Γυρισμένη με ρεαλισμό και φυσικές ερμηνείες, η «Πίστη» είναι μία κοντινή ματιά στην οικιακή παράνοια της θρησκευτικής προσήλωσης. Ο έρωτας αντικαθίσταται από την πίστη, τα ένστικτα ενοχοποιούνται, η μοναξιά αγιοποιείται και η αυτοτιμωρία συνιστά ένα είδος εξίσωσης με το «Θείο». Το μαρτύριο που επιβάλει η Μαρία στον εαυτό της είναι ένα είδος σεξουαλικής εκτόνωσης, ενός ενοχικού αυνανισμού που έχει ως φαντασίωση τον Χριστό. Το χιούμορ είναι αναπόφευκτα παρόν σε κωμικοτραγικές σκηνές προσευχής και καυγάδων μεταξύ τους ζεύγους. Από την μάχη μεταξύ των αμαρτωλών και της Μαρίας θα μεταφερθούμε στην μάχη του ζευγαριού, όπου όλα επιτρέπονται. Εδώ δεν αφήνεται τίποτα «ιερό» όρθιο, από την βάναυση ασέβεια προς την αναπηρία του συζύγου, έως την βίαιη αποκαθήλωση των θρησκευτικών συμβόλων στο σπίτι τους. Οι συμπάθειες προς τους χαρακτήρες αλλάζουν συνεχώς μεριά και, δικαίως, βλέπουμε μια γενικότερα ωμή αντιμετώπιση των δύο βασικών θεμάτων της ταινίας: θρησκευτικός φανατισμός και ερωτική επιθυμία.

Δυστυχώς, υπάρχουν αδυναμίες στην εξέλιξη των χαρακτήρων, αλλά και στην ολοκλήρωση της ταινίας. Γενικότερα, υπάρχει η αίσθηση ότι πολλές σκηνές θα μπορούσαν να αφαιρεθούν ή να συμπιεστούν, καθώς το συνολικό υλικό δεν δικαιολογεί τη διάρκεια της ταινίας. Αυτό διαπιστώνεται και από την αρχική πρόθεση του σκηνοθέτη να κάνει μία ταινία με τρεις ιστορίες αντί για τριλογία. Όμως, παρά τους αργούς ρυθμούς, η ταινία κερδίζει την προσοχή μας και θα συνιστούσα να δείτε και τις υπόλοιπες δύο ταινίες της τριλογίας.

Το «Bling Ring» ή αλλιώς «Οι Ύποπτοι Φορούσαν Γόβες» (απαράδεκτη διασκευή τίτλου) είναι η νέα ταινία της Σοφία Κόπολα («Virgin Suicides», «Lost in Translation», «Maria Antoinette»), η οποία αναφέρεται σε πραγματικά γεγονότα και συγκεκριμένα στις ληστείες σπιτιών διασημοτήτων του Χόλιγουντ από μία παρέα βαριεστημένων εφήβων. Μια πολλά υποσχόμενη ταινία που απογοήτευσε με τη ρηχότητα και την έλλειψη ιδεών της. Οι πρωταγωνιστές είναι νέοι και ματαιόδοξοι, μεγαλωμένοι μέσα στο facebook και την σκιά του πλασματικού κόσμου της showbiz. Οι επιφανειακές αξίες τους δεν θα τους εμποδίσουν να ληστεύουν σπίτια διασημοτήτων, για να αποκτήσουν κάτι που οι ίδιοι θεωρούν κειμήλιο και θα τους δώσει την κοινωνική υπόσταση που επιθυμούν. Παρά την εξαιρετική πρώτη ύλη, η Κόπολα απογοητεύει, γιατί, τελικώς, δεν έδωσε τίποτα παραπάνω στο σενάριο πέρα από τα γεγονότα που ήταν ήδη γνωστά από τις ειδήσεις. Παρακολουθούμε την παρέα των πρωταγωνιστών σε επαναλαμβανόμενες σκηνές, χωρίς καμία εμβάθυνση σε χαρακτήρες ή στα θέματα, τα οποία αναδεικνύει η αρχική ιστορία. Το γνωστό αποστασιοποιημένο στυλ της Κόπολα μοιάζει άνευ περιεχομένου και, παρά τις εξαιρετικές μουσικές επιλογές, η γενικότερη απελπιστική κατάσταση της ταινίας δεν σώζεται. Κρίμα, γιατί η Emma Watson («Harry Potter») είναι εξαιρετική και θα μπορούσε να εξελιχθεί πολύ περισσότερο, αν υπήρχε η κατάλληλη σκηνοθετική ματιά.

Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Αθήνας «Νύχτες Πρεμιέρας»

18-29/09/2013

Oι «Νύχτες Πρεμιέρας» διοργανώνονται κάθε Σεπτέμβρη με στόχο να αναδείξουν άγνωστες πτυχές του ποιοτικού ανεξάρτητου κινηματογράφου και να φέρουν σε επαφή το κοινό με ταινίες από την Ευρώπη, την Αμερική και όλο τον υπόλοιπο κόσμο που θα συζητηθούν τους επόμενους μήνες. Το Φεστιβάλ ιδρύθηκε το 1995 από την Κινηματογραφική Εταιρεία Αθηνών ( Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία).Τελειώνει την Κυριακή και διεξάγεται στις αίθουσες: Odeon Opera 1,2, Ideal και Δαναός 1,2. www.aiff.gr