Κρίση, δράμα και βραβεία

Της Μαρίτας Μελέτη & της Ηρώς Μητρούτσικου

Η Ελλάδα της κρίσης, οι αναλογίες με το παρελθόν, οι κατεστραμμένες έως ανύπαρκτες οικογενειακές σχέσεις και βραβεία, άπειρα βραβεία, από την Αθήνα μέχρι τις Κάννες, αποτελούν το κινηματογραφικό τοπίο αυτής της εβδομάδας. Πιο αναλυτικά:

Το αγόρι τρώει το φαγητό του πουλιού

(Δραματική, 2012) Ελληνική ταινία σε σκηνοθεσία του Έκτορα Λυγίζου με τους Γιάννη Παπαδόπουλο, Λίλα Μπακλέση, Κλεοπάτρα Περάκη.

Η

πείνα είναι μια οριακή κατάσταση του σώματος, άρα και του νου. Μεθυστική, απελπιστική, αποκτηνωτική. Κάδρο που κάποιοι γεμίζουν με μποέμ φαντασιώσεις, κάποιοι άλλοι με λαϊκίστικες ρητορείες. Βεβαίως, καμιά θεωρία δεν μπορεί να σε βάλει στη θέση κάποιου που δεν έχει τίποτα να φάει και τριγυρνά με άδειο στομάχι κι εξίσου άδειο μυαλό. Μήπως μπορεί μια ταινία να σε βάλει σε τόσο δεινή θέση; Ο Έκτορας Λυγίζος το επιχειρεί διασκευάζοντας την «Πείνα» του Κνουτ Χαμσούν. Η κάμερα ακολουθεί κατά πόδας τον νεαρό πρωταγωνιστή. Ο 22χρονος Γιώργος είναι καλλιτέχνης και άνεργος. Ζει σε ένα μικρό αθηναϊκό διαμέρισμα. Δεν έχει λεφτά, όχι μόνο για να πληρώσει νερό, ρεύμα, νοίκι, αλλά ούτε και για να φάει. Όταν τον πετάνε έξω από το σπίτι, παίρνει μόνο το καναρίνι του και φεύγει.

O Λυγίζος -στο σενάριο και στην κάμερα- ακολουθεί, σε απόσταση αναπνοής, τον πρωταγωνιστή και δεν μας δίνει πότε γενικά πλάνα. Όσο δεν είναι στυλιζαρισμένη η κίνηση της κάμερας, τόσο συχνά έρχεται σε αντίθεση με την σωματική γλώσσα του ήρωα, που είναι το ίδιο ιδιαίτερη με τον χαρακτήρα του. Ακόμα και πριν δοκιμάσει το φαγητό του πουλιού, τον βλέπουμε να συμπεριφέρεται σχεδόν σαν πουλί στο σπίτι και στο μπαλκόνι του... Η κινηματογράφηση θυμίζει λίγο ντοκιμαντέρ, που εισβάλλει ακόμα και στις πιο μύχιες στιγμές των ηρώων του. Στόχος του, μάλλον, είναι να εισβάλει και στον θεατή και να τον φέρει αντιμέτωπο με την πραγματικότητα του ήρωα!

Ο ξανθός πρωταγωνιστής προκαλεί την ανησυχία του θεατή, επειδή εκ πρώτης όψεως δεν ταυτίζεται με καμία ομάδα υψηλού κινδύνου. Είναι ένας έκπτωτος άγγελος της διπλανής πόρτας (κυριολεκτικά και μεταφορικά), ο οποίος δεν θέλει να ομολογήσει την έκπτωσή του, αλλά ούτε και να ζητήσει τη βοήθεια κανενός! Ο Λυγίζος αφήνει τον ήρωά του αποκομμένο από οποιαδήποτε εξήγηση, και ακόμη περισσότερο από οποιαδήποτε «λογική» ή έστω ανεξέλεγκτα κτηνώδη απόπειρα κορεσμού της πείνας του, τον χρησιμοποιεί περισσότερο σαν ένα πιόνι. Με εξαίρεση έναν υπέροχο μονόλογο, ο ήρωας που σκιαγραφεί ο Λυγίζος, αυτό το πεινασμένο «αγόρι», δε μοιάζει με πλήρη ήρωα που έχει βουτήξει στην κόλαση, αλλά με γοητευτικό περφόρμερ σε μια σειρά οπτικά ελκυστικών εικόνων και με συμβολισμούς γύρω από την Ελλάδα της κρίσης.

Το καναρίνι είναι ο μόνος του φίλος και ο αντικατοπτρισμός του. Και οι δύο είναι φυλακισμένοι και οι δύο ένα πράγμα ξέρουν να κάνουν καλά: να τραγουδάνε! Αυτό όμως είναι κάτι που στον πρωταγωνιστή δεν μπορεί να εξασφαλίσει τα προς το ζην. Ίσως αν γνώριζε Γερμανικά... να είχε βρει δουλειά! Αβοήθητοι κι οι δύο (το καναρίνι μέσα στο κλουβί κι ο νέος αρνούμενος να επιστρέψει στη μητέρα του, με την οποία δεν έχει καμία ψυχική επαφή), κάθε μέρα καταποντίζονται περισσότερο. Το αδιέξοδο του ήρωα είναι το αδιέξοδο της γενιάς του, αλλά και ολόκληρης της χώρας μας.

Λίγο πριν το τέλος, σε μία άκρως συμβολική σκηνή, ο ήρωας θα σκεπάσει τον μοναδικό του φίλο με μια ελληνική σημαία (για να τον προστατέψει από τις γάτες) και θα τον κρύψει κάτω από σπασμένα αγάλματα ηρώων της επανάστασης! Λιτή και ρεαλιστική ταινία, η οποία ή θα σε πάρει μαζί της και θα σε ταξιδέψει και θα εμπλακείς κι εσύ ή θα σε σοκάρει και θα την αρνηθείς. Δυστυχώς, όμως, οι άνθρωποι που ψάχνουν τα σκουπίδια για φαΐ (άστεγοι ή μη) είναι δίπλα μας κάθε μέρα και όλο και πληθαίνουν... Η ταινία κατάφερε να αποσπάσει τρία βραβεία (καλύτερης ταινίας, πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη και πρώτου ανδρικού ρόλου) από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, καθώς και διακρίσεις σε πολλά διεθνή φεστιβάλ. Δείτε την στο «Δαναός»

11 Συναντήσεις με τον Πατέρα μου

(Δραματική) Ελληνική ταινία, σκηνοθεσία του Νίκου Κορνήλιου με τους Λάμπρο Αποστόλου, Εύα Στιλάντερ, Εύα Γαλογαύρου.

Με υποψηφιότητες καλύτερης ταινίας και πρώτου ανδρικού ρόλου στα βραβεία της Ακαδημίας Κινηματογράφου, η ταινία του Κορνήλιου μας διηγείται την ιστορία της Εύας, μιας νεαρής κοπέλας που σπουδάζει κλασικό τραγούδι, η οποία συναντά για πρώτη φορά τον πατέρα της, φύλακα σε μάντρα φορτηγών, ο οποίος αγνοούσε μέχρι τώρα την ύπαρξή της. Αμήχανοι και οι δύο, προσπαθούν να βάλουν ο ένας τον άλλον στη ζωή του. Τοπίο για μια ακόμη φορά η Αθήνα της οικονομικής κρίσης. Ωραίες ερμηνείες, λιτή σκηνοθεσία. Δείτε την στο «Λαΐς».

Almanya - Καλωσήρθατε στη Γερμανία

της Γιασεμίν Σαμντερελί (2011)

Μια κωμωδία με απίστευτο χιούμορ, έξυπνη, συγκινητική και προπάντων αληθινή, φτιαγμένη με πολύ αγάπη! Ο ήρωας θα μπορούσε κάλλιστα να είναι ένας Έλληνας από κάποιο ορεινό χωριό. Οι αναλογίες είναι σχεδόν ίδιες! Ένας νεαρός Τούρκος, μην μπορώντας να ζήσει την οικογένειά του πηγαίνει, με το μεταναστευτικό ρεύμα του 1960, στην Γερμανία ως εργάτης. Καταφέρνει να φέρει εκεί και την οικογένειά του, φτιάχνουν την ζωή τους και γέρος πια, μαζί με τα παιδιά και τα εγγόνια του κάνει ένα ταξίδι, πίσω στο χωριό, διηγούμενος το πως αντιμετώπισαν αυτή τη μετανάστευση και τις δυσκολίες που συνάντησαν με απίστευτα χιουμοριστικό τρόπο! Οι διάλογοι είναι πανέξυπνοι (Λένε ότι οι Γερμανοί πίνουν όλο coca cola και είναι κανίβαλοι, γιατί σταύρωσαν τον Θεό τους και κάθε Κυριακή πίνουν το αίμα του και τον τρώνε) και με ιδιαίτερο (συχνά φολκλορικό) χιούμορ. Βγαίνεις με μια ανάλαφρη νοσταλγική, γλυκόπικρη γεύση από την αίθουσα, γεμάτος συναισθήματα! Δείτε την στο «Έλλη».

Μια Αξιοπρεπής Οικογένεια (A Respectable Family)

(Δραματική) Γαλλοϊρανική ταινία, σκηνοθεσία Μασούντ Μπάκσι με τους Μπαράκ Χαμιντιάν, Μεχρντάντ Σεντιγκιάν, Μεχράν Αχμαντί.

Ένας Ιρανός ακαδημαϊκός, που ζει στη Δύση, επιστρέφει στην πατρίδα του για να διδάξει στο πανεπιστήμιο, εγκλωβίζεται όμως σε μια υπόθεση κληρονομιάς που κρύβει πολλά οικογενειακά μυστικά. Αναμειγνύοντας το προσωπικό δράμα με το συλλογικό, το δράμα με το θρίλερ και την προσπάθεια της ιρανικής κοινωνίας να βρει την ταυτότητά της στο σήμερα, ο Μπάσκι κατάφερε να βγάλει ένα αξιοπρεπές αποτέλεσμα με συμμετοχή και στο δεκαπενθήμερο σκηνοθετών στο περσινό Φεστιβάλ των Κανών.