Κινηματογραφικές προτάσεις: Η εβδομάδα του Αστακού!

Αν και ο καιρός ήταν βροχερός, αυτό δεν εμπόδισε τους σινεφίλ -και όχι μόνο- να σχηματίσουν ουρές έξω από τις αίθουσες που πρόβαλλαν τη νέα ταινία του Λάνθιμου.

από την Μαρίτα Μελέτη

Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, με το νέο δημιούργημα του Έλληνα κινηματογραφιστή:

Ο Αστακός (The Lobster)

(Σινεφίλ, 2015, Διάρκεια: 118′) Ελληνοβρετανική ταινία σε σκηνοθεσία του Γιώργου Λάνθιμου, με τους Κόλιν Φάρελ, Ρέιτσελ Βάις, Λέα Σεϊντού και Αγγελική Παπούλια.

O

Γιώργος Λάνθιμος κέρδισε το Βραβείο της Επιτροπής στο φετινό φεστιβάλ των Καννών, με αυτή την πρωτότυπη, σουρεαλιστική και αντισυμβατικά ρομαντική κινηματογραφική ματιά πάνω στον κοινωνικό κομφορμισμό και τις συμπεριφορές, που αυτός επιβάλλει στις σύγχρονες ανθρώπινες σχέσεις. Ο «Αστακός» επιβεβαιώνει την καλλιτεχνική ωριμότητα και τη μεγάλη σκηνοθετική κλάση του Γιώργου Λάνθιμου. Όλες οι ιστορίες που αφηγείται, γραμμένες σχεδόν όλες μαζί με τον Ευθύμη Φιλίππου, αφορούν ένα κλειστό σύμπαν, που έχει τους δικούς του, αυστηρούς κανόνες και στο κέντρο του μια ομάδα ανθρώπων, οι οποίοι καλούνται να τους υπακούσουν πιστά. Μέχρι που κάποιος επιχειρεί να εξεγερθεί και να τους αμφισβητήσει.

Στον «Αστακό» τον ρόλο του απείθαρχου τον έχει ο πρόσφατα διαζευγμένος Ντέιβιντ, ο οποίος, σύμφωνα με τους κανόνες ενός απροσδιόριστα κοντινού μέλλοντος, μεταφέρεται σε ένα εξοχικό ξενοδοχείο, όπως κάθε άνθρωπος που ζει μόνος του. Εκεί, έχει 45 μέρες καιρό να βρει ένα ταίρι, αλ¬λιώς θα μετατραπεί σε ζώο, το οποίο θα επιλέξει ο ίδιος, έναν αστακό εν προκειμένω, και θα αφεθεί ελεύθερος στο δάσος. Η ξεκαρδιστικά αποτυχημένη προσπάθεια του Ντέιβιντ να ζευγαρώσει εντός προθεσμίας τον αναγκάζει να δραπετεύσει στο δάσος, το οποίο όμως κρύβει κι αυτό τα δικά του επικίνδυνα μυστικά. Ο κόσμος των ανταρτών Μοναχικών τού παρέχει την πολυπόθητη ελευθερία, τον εγκλωβίζει όμως σε ένα διαφορετικό σύστημα συμπεριφορών και μια καινούργια, εξίσου αντιερωτική λίστα απαγορεύσεων. Εδώ η ταινία χάνει προς στιγμή τον καλοκουρδισμένο ρυθμό και το σαρκαστικά περιπαικτικό ύφος της, βαθαίνει όμως την κοινωνική παραβολή της και αποκτά ένα σκοτεινό, πικρό, μα τρυφερό στον πυρήνα του ρομαντισμό, δείχνοντάς μας ότι η ερωτική επικοινωνία μεταξύ δύο ανθρώπων είναι κάθε φορά και μια καινούργια γλώσσα, άρα κι ένας καινούργιος κόσμος. Κι ύστερα έρχεται το ιδιοφυές, πολυεπίπεδα εκκρεμές φινάλε, για να μας εξηγήσει ξεκάθαρα, αν και εκτός κάδρου, «τι είναι αυτό που το λένε αγάπη».

Οι αλληγορικές αντιστοιχίες του σουρεαλιστικού ξενοδοχείου με την άμεση πραγματικότητά μας γίνονται γρήγορα ξεκάθαρες, υπογραμμισμένες με ένα ανατρεπτικό χιούμορ και μια αντιδραματική σκηνοθετική προσέγγιση. Ο «Αστακός» ζωντανεύει ένα κομφορμιστικό σύστημα συμπεριφορών αυτονόητα παράλογων, αλλά και εξίσου αυτονόητα επιβεβλημένων, αιφνιδιάζοντάς μας με τη σεναριακή ευρηματικότητα, την αφηγηματική πρωτοτυπία και την εμπνευσμένη ενορχήστρωση κάθε εκφραστικού μέσου, σε μια ενιαία, συναρπαστική κινηματογραφική φόρμα.

Ακούσια (De Ofrivilliga/Involuntary)

(Δραματική, 2008, Διάρκεια: 98′) Σουηδική ταινία σε σκηνοθεσία του Ρούμπεν Έστλουντ, με τους Βίλμαρ Μπιόρκμαν και Μαρία Λούντκβιστ.

Σαρκαστική ακτινογραφία της σκανδιναβικής κοινωνίας, μέσα από ένα σπονδυλωτό, αποστασιοποιημένο δράμα του σκηνοθέτη της «Ανωτέρας Βίας». Ένας οδηγός πούλμαν με προσωπική αίσθηση του καθήκοντος, δύο έφηβες φίλες που θέλουν να διασκεδάσουν, ένας τολμηρός 30χρονος φαρσέρ σε μια αντρική παρέα, μια καθηγήτρια που θέλει να κάνει το σωστό και ένας τραυματισμένος οικοδεσπότης μιας γιορτής, ο οποίος αρνείται να πάει στο νοσοκομείο.

Πέντε διαφορετικές ιστορίες που δεν διασταυρώνονται και μια σειρά διαφορετικών ανθρώπινων αντιδράσεων αναδεικνύουν ανάγλυφα το modus vivendi (τρόπος ζωής) του σύγχρονου σκανδιναβικού παραδείσου. Σταθερός και οξυδερκής παρατηρητής του, ο Σουηδός Ρούμπεν Έστλουντ τον περιγράφει με έναν υπόγεια ειρωνικά και άμεσα δηκτικό τρόπο.

Πάντα αποστασιοποιημένος απέναντι στο δράμα, με ακίνητα και συχνά εξεζητημένα ανορθόδοξα πλάνα και ρεαλιστικά καθημερινούς διαλόγους, χτίζει μια απάνθρωπα τακτοποιημένη, αθόρυβα απειλητική και διαρκώς ανήσυχη, απέναντι στο κοινωνικά ορθό, καθημερινότητα, η οποία αυτοπαγιδεύεται αργά και σταθερά σε μια όλο και πιο γκρίζα ηθικολογία.

Προσεχώς

45 Χρόνια

Πρωταγωνιστικές ερμηνείες που συγκίνησαν και αμφότερες βραβεύτηκαν στο φετινό Βερολίνο, με την εκπληκτική Σαρλότ Ράμπλινγκ να θεωρείται ένα από τα φαβορί για οσκαρική υποψηφιότητα. Εκείνη και ο βετεράνος Τομ Κόρτνεϊ υποδύονται ένα ζευγάρι που ετοιμάζεται να γιορτάσει 45 χρόνια γάμου, όταν μια επιστολή ενημερώνει τον σύζυγο ότι βρέθηκε στις ελβετικές Άλπεις το πτώμα της Κάτιας, του νεανικού του έρωτα.

Το Δικαστήριο

Πολυβραβευμένο, στη Βενετία, ινδικό δράμα. Ένας ηλικιωμένος τραγουδοποιός συλλαμβάνεται κατηγορούμενος ότι με ένα επαναστατικό του τραγούδι προκάλεσε την αυτοκτονία ενός εργάτη του αποχετευτικού δικτύου, ο οποίος πέθανε κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες. Η υπόθεση εκδικάζεται σε μια αίθουσα δικαστηρίου, όπου κρίνονται οι ελπίδες και τα όνειρα απλών ανθρώπων.