Δύο κείμενα, καθόλου χρήματα…

Του Σταύρου Μονεμβασιώτη

Η Ελλάδα κάνει «πίσω» για να προσδιοριστούν τα επώδυνα μέτρα 5,4 δισ. ευρώ και να κλείσει η αξιολόγηση. Η Ευρώπη ξεκαθαρίζει ότι δεν «βλέπει» λύση χωρίς τη συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, που απαιτεί πιο σκληρές μεταρρυθμίσεις ή ελάφρυνση χρέους. Η κυβέρνηση θέλει πάση θυσία ένα… κείμενο, θα έχει δύο, ένα με τους

ευρωπαϊκούς Θεσμούς και ένα με το ΔΝΤ. Θέλει πάση θυσία και τη δόση, δεν θα πάρει όμως -σε αυτό το στάδιο τουλάχιστον- τίποτα…
Μπροστά σε ανοικτά laptops, ενεργοποιημένα tablets, μπλοκ σημειώσεων και αριθμητικές προβολές σεναρίων και μέτρων, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο Γιώργος Χουλιαράκης και ο Γιώργος Σταθάκης προσπαθούν να πείσουν τους επικεφαλής των θεσμών να γράψουν από κοινού ένα κείμενο για να το πάρει μαζί της στην Ουάσιγκτον η Ντέλια Βελκουλέσκου και να διανεμηθεί στα μέλη του Eurogroup πριν το επόμενο τους ραντεβού.

Σύμφωνα με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο, σήμερα Σάββατο αρχίζει «η μετατροπή των συμφωνηθέντων σε κείμενο απόφασης -ένα κείμενο που θα έχουμε συναποφασίσει- και που ελπίζουμε να τελειώσει Κυριακή απόγευμα». Λίγες ώρες αργότερα όμως το υπουργείο Οικονομικών διαμήνυε ότι το κείμενο αυτό μάλλον πάει για… Τρίτη!

Την εβδομάδα που προηγήθηκε:

εντοπίστηκαν τα θέματα στα οποία χρειάζεται περισσότερη τεχνική συζήτηση
τα θέματα στα οποία χρειάζεται πολιτική συζήτηση
έπεσαν στο τραπέζι προτάσεις για τα επιμέρους (συντάξεις, φορολογικό, ιδιωτικοποιήσεις, κ.ο.κ.)
και έγιναν οι πρώτοι… υπαινιγμοί για το χρέος.

Όταν ρωτήθηκε ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών αν θα πρέπει να περιμένουμε μια συμφωνία επί της αρχής η απάντηση ήταν: «Όχι. Θα είναι ένα κανονικό κείμενο ότι συμφωνήσαμε να κάνουμε αυτά. Τι είναι η συμφωνία για να κλείσει η πρώτη αξιολόγηση. Όταν τελειώνεις μια πρώτη αξιολόγηση λες τι πρέπει να κάνεις, τι νομοθετήματα χρειάζεσαι και μετά συζητάς ποια πράγματα θα πρέπει να γίνουν μέχρι τη δεύτερη αξιολόγηση».

Ξεκαθάρισε, μάλιστα, ότι δεν θα είναι ένα, αλλά δύο κείμενα: «Θα είναι ένα κείμενο με τους τρεις ευρωπαϊκούς θεσμούς -με τον ESM βασικά- και θα υπάρχει και ένα άλλο κείμενο που είναι μαζί με το ΔΝΤ. Αυτά τα κείμενα μοιάζουν, αλλά δεν είναι και ίδια».

Μπορούμε να το πούμε βάση συμφωνίας αυτό;

Ε. Τσακαλώτος: «Όχι. Συμφωνία».

Φέρνει δόση; Μέρος δόσης;

Ε. Τσακαλώτος: «Δεν φέρνει δόση, γιατί όπως ξέρετε υπάρχει μια διαφωνία. Η Γερμανία και οι άλλες χώρες θέλουν το ΔΝΤ μέσα, άρα πρέπει να συμφωνήσουμε και με το ΔΝΤ και με την Κομισιόν. Και το Eurogroup να πει ότι προχωράμε».

Σάββατο, Κυριακή, Τρίτη… και βλέπουμε!

Κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών διαμηνύουν από την Πέμπτη το βράδυ ότι «οι διαπραγματεύσεις για την πρώτη αξιολόγηση θα ολοκληρωθούν σύντομα καθώς είναι κοινή η βούληση όλων των πλευρών να υπάρξει συμφωνία. Τα σενάρια των καθυστερήσεων φαίνεται να «καίγονται» καθώς τώρα όλοι συμφωνούν ότι μέχρι το Πάσχα θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η συμφωνία, ενώ το αργότερο μέχρι την Τρίτη, θα έχει ολοκληρωθεί και η επεξεργασία του κειμένου των θεσμών. Η κοινή βούληση για συμφωνία δεν αποκλείει και διαφοροποιήσεις όπως, άλλωστε, συμβαίνει σε όλες τις διαπραγματεύσεις. Να σημειωθεί ότι το ΔΝΤ, ως όφειλε, κατέθεσε και το δικό του κείμενο στο οποίο καταγράφονται κάποιες διαφοροποιήσεις του».

Τα μέτρα 5,4 δισ. € είναι εδώ!

Βάσει της συμφωνίας του Ιουλίου οι δύο πλευρές συζητούν μέτρα ύψους 5,4 δισ. ευρώ σε βάθος τριετίας -μέχρι το τέλος του 2018. Όταν πιέζετατι το υπουργείο Οικονομικών σημειώνει ότι «από το 2010 που ξεκίνησε η κρίση οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν πάρει μέτρα ύψους πάνω από 62 δισ. ευρώ. Και μίλαγαν για success story, ενώ σήμερα, με 5,4 δισ. ευρώ, καταστροφολογούν…» Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους «το κόστος των μέτρων που μένει να εφαρμοστεί είναι 2,6 δισ. ευρώ, όπως προβλέπει η συμφωνία, και θα εφαρμοστούν σε διάστημα 30 μηνών -δηλαδή 1,1 δισ. ευρώ σε ετήσια επιβάρυνση. Φυσικά και δεν επιχαίρει κανείς -το ελπίζουμε…- γι’ αυτά τα 2,6 δισ. ευρώ μέτρα, ιδιαίτερα όταν καλείται να τα πληρώσει μια κοινωνία ταλαιπωρημένη». Κυβερνητικές πηγές σημειώνουν μάλιστα ότι «τα προβλεπόμενα μέτρα δεν είναι απαραίτητο να υλοποιηθούν όλα. Αν η ελληνική οικονομία πάει καλύτερα δεν θα χρειαστεί ούτε να νομοθετηθούν. Και αυτό δεν είναι απίθανο να συμβεί».
Ο «λογαριασμός» στους φόρους

Με βάσει τα στοιχεία των φορολογικών δηλώσεων 2015 (εισοδήματα 2014) της εισφοράς αλληλεγγύης συμπεριλαμβανομένης, το υπουργείο Οικονομικών διαπιστώνει:

– Το 99,8% των μισθωτών/συνταξιούχων έχει μείωση φόρου ή πολύ μικρή επιβάρυνση (από 10.000 έως 22.000 ευρώ τον χρόνο η επιβάρυνση είναι, μέσος όρος, 80 ευρώ). Έχουμε ελάφρυνση των μεσαίων εισοδημάτων από 28.000 μέχρι 43.000 ευρώ (ακόμα και 400 ευρώ λιγότερα καλούνται να πληρώσουν μισθωτοί). Και υπάρχει επιβάρυνση για τα μεγάλα εισοδήματα, πάνω από 50.000 ευρώ, έως και 5% τους εισοδήματός τους. Συνολικά για μισθωτούς και συνταξιούχους υπάρχει εξορθολογισμός και προοδευτική επιβάρυνση ανάλογα με τα εισοδήματα.

-Το 92% των φορολογουμένων μόνο από επιχειρηματική δραστηριότητα έως 32.000 ευρώ θα πληρώσει λιγότερο φόρο (μέχρι και 700 ευρώ λιγότερα!). Υπάρχει, δηλαδή, σημαντική ελάφρυνση στα μικρά και μικρομεσαία εισοδήματα.

– Το 71% των φορολογουμένων με εισόδημα από επιχειρήσεις και μισθούς να πληρώσει λιγότερο φόρο. Και σ’ αυτή την κατηγορία υπάρχει ελάφρυνση για τα χαμηλότερα εισοδήματα.

Νέες απαιτήσεις…

Ο Γιώργος Κατρούγκαλος έπεσε πάνω σε τοίχο όταν οι επικεφαλής των Θεσμών του «επέστρεψαν» τα σχέδια για αύξηση των εισφορών ζητώντας να βρει από αλλού τα 700 εκ. € που θα εξασφάλιζε η κυβέρνηση. Στο «κρεβάτι του Προκρούστη» για μια ακόμη φορά οι επικουρικές. Μόνο που αυτή τη φορά το «μαχαίρι» των περικοπών κατεβαίνει ακόμη πιο κάτω από τα επίπεδα των 170€ με τους δανειστές να προτείνουν μειώσεις ακόμη και στις επικουρικές των 150€. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, «Όχι» είπαν οι δανειστές και στα σχέδια του υπουργού Εργασίας για το «δίχτυ ασφαλείας» 1.400€ (κύρια + επικουρική). Ακόμη και το θέμα της Εθνικής Σύνταξης «κλείδωσε» επειδή η ελληνική πλευρά έκανε πίσω προτείνοντας έναν συμβιβασμό για το ύψος της Εθνικής Σύνταξης που θα χορηγείται, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες ως εξής:

με τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης διαμορφώνεται στα 384€
και με 15 έτη ασφάλισης «πέφτει» στα 346 ευρώ το μήνα
χωρίς εισοδηματικά κριτήρια

Μέχρι αύριο βράδυ, σύμφωνα με τις ελληνικές προθέσεις, οι δύο πλευρές θα πρέπει να έχουν ξεκαθαρίσει το ύψος των μειώσεων στις συντάξεις:
15% έως 20% στους νέους συνταξιούχους
5% έως 30% στο ΙΚΑ
5% έως 20% στον ΟΑΕΕ
10% έως 25% στο Δημόσιο
10% έως 30% σε ΔΕΚΟ, Τράπεζες
5% έως 30% στις επικουρικές
10% έως 15% στα εφάπαξ
32% στο μέρισμα του Δημοσίου η καταβολή του οποίου έγινε ήδη ανά τρίμηνο.
Κυβερνητικές πηγές τονίζουν ότι «στο ασφαλιστικό δεν θα υπάρξει καμιά μείωση των κύριων συντάξεων, ενώ έχει συμφωνηθεί και το ύψος της εθνικής σύνταξης στα 384 ευρώ στα 20 χρόνια ασφάλισης και στα 346 ευρώ με 15 χρόνια –θα βαίνει αυξανόμενη, δηλαδή, κατά 2% τα τελευταία πέντε χρόνια. Κοντά σε συμφωνία είναι οι δύο πλευρές και για τα ποσοστά αναπλήρωσης των συντάξεων με διαφωνία να καταγράφεται έντονα από το ΔΝΤ ως προς το ύψος των επικουρικών συντάξεων».

«Αγκάθι» στη διαπραγμάτευση και το ύψος των μελλοντικών συντάξεων χηρείας, καθώς οι δανειστές -επαναφέροντας στο τραπέζι ένα αίτημα από τη διαπραγμάτευση του 2010- ζητούν να τεθεί ως όριο ηλικίας το 57ο-58ο έτος της ηλικίας, όπως συμβαίνει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Εξαιρέσεις, προτείνουν να υπάρχουν, μόνο για όσους έχουν ανήλικα παιδιά, οι οποίοι θα λαμβάνουν κανονικά τη σύνταξη χηρείας για μια τριετία. Βάσει όσων ισχύουν σήμερα, η σύνταξη χηρείας αντιστοιχεί στο 70% της σύνταξης του θανόντος. Αν ο επιζών σύζυγος εργάζεται χορηγείται το 70% για μια τριετία και στη συνέχεια η σύνταξη μειώνεται στο 50% μέχρι να συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας του. Στην περίπτωση που ο επιζών είναι δημόσιος υπάλληλος και ο θανών συνταξιούχος του δημοσίου, τότε η σύνταξη χηρείας αντιστοιχεί στο 25% της σύνταξης του θανόντος.

Με τα μάτια των ξένων…
Κριστίν Λαγκάρντ, επικεφαλής ΔΝΤ: «Δεν έχει αλλάξει τίποτε, δεν υπάρχει κάτι διαφορετικό στη θέση του ΔΝΤ για την Ελλάδα. Από τον Ιούλιο που υπήρξε η συμφωνία λέμε δύο πράγματα: σε αυτή τη χώρα πρέπει να γίνουν μεταρρυθμίσεις. Το χρέος αυτής της χώρας είναι πολύ υψηλό. Αυτά τα δύο θέματα υπογραμμίζαμε πάντα και πάντα τονίζαμε ότι θα πρέπει να αντιμετωπισθούν. Τα περισσότερα θα πρέπει να τα προωθήσουν οι ίδιοι οι Έλληνες. Για παράδειγμα το ασφαλιστικό σύστημα. Γνωρίζουν και οι ίδιοι ότι θα πρέπει να υποβληθεί σε μεταρρυθμίσεις. Γνωρίζουν ότι οδηγείται στα βράχια, εάν παραμείνει στην κατάσταση που είναι σήμερα. Θα πρέπει παράλληλα να πατάξουν την φοροδιαφυγή, να την πατάξουν ουσιαστικά. Απέχουν αρκετά από αυτό».
Πιέρ Μοσκοβισί, Επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων: «Οι διαπραγματευτικές ομάδες εργάζονται σε πολλά μέτωπα: τη μεταρρύθμιση των συντάξεων, τη φορολογία εισοδήματος, το νέο ταμείο ιδιωτικοποιήσεων, αλλά και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Πρόκειται για θέματα περίπλοκα, αλλά πιστεύω ότι υπάρχει κοινή βούληση να τελειώσουμε το συντομότερο. Εγώ είμαι αισιόδοξος. Τις επόμενες μέρες θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη στην Ουάσιγκτον, στο περιθώριο της εαρινής συνόδου του ΔΝΤ». Μάλιστα ο κ. Μοσκοβισί επιστράτρευσε το χιούμορ του όταν του επισημάνθηκε πως είχε προβλέψει συμφωνία πριν από το Πάσχα των Καθολικών, στις 27 Μαρτίου. «Προσωπικά ο ίδιος δεν είμαι ούτε ορθόδοξος, ούτε καθολικός. Πέρασε το καθολικό, αλλά τώρα απομένει το ορθόδοξο, ενώ υπάρχει και το εβραϊκό. Για να δούμε για ποια ανάσταση μιλάμε, ας ελπίσουμε ότι δεν θα περιμένουμε μέχρι την Πεντηκοστή…».
Γέρουν Ντάισελμπλουμ, πρόεδρος Eurogroup: «Καθήκον μου είναι να αποτρέψω μία νέα ελληνική κρίση».

Μένεται η «κόντρα» με το ΔΝΤ…

Η ύφεση το 2015 αποδείχτηκε οριακή και κατά πολύ μικρότερη όλων των προβλέψεων. Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών το πραγματικό ΑΕΠ μειώθηκε μόλις κατά 0,2% κι όχι κατά 7%. Να σημειωθεί ότι το ΔΝΤ, μόλις τον Οκτώβριο του 2015, προέβλεπε ύφεση 2,3 % για το 2015, ενώ τελικά ήταν μόλις -0,2%! Δεν είναι, βέβαια, οι μοναδικές λάθος εκτιμήσεις του ΔΝΤ. «Όλες οι προβλέψεις του για την ύφεση έπεσαν έξω από την πρώτη χρονιά της κρίσης!», τονίζεται από το υπουργείο Οικονομικών.
Έτος Πρόβλεψη ΔΝΤ Πραγματικότητα
2010 -4,0% -5%
2011 -2,6% -7,1%
2012 +1,1% -6,6%
2013 +2,1% -3,3%
2015 -2,3% -0,2%

«Το ίδιο λάθος εκτιμήσεις κάνει και με το πρωτογενές πλεόνασμα. Το 2015 η σημερινή κυβέρνηση πέτυχε πρωτογενές πλεόνασμα από 0,2% έως 0,4%, ενώ το πρόγραμμα προέβλεπε πρωτογενές έλλειμμα 0,25%. Η συγκυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ είχε στόχο το 2014 πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ και τελικά επετεύχθη 0,4%. Η διαφορά ύψους -2 δισ. ευρώ θα είχε ως συνέπεια την λήξη επιπρόσθετων μέτρων το 2015 για την κάλυψη του κενού, ενώ την ίδια χρονιά, με βάση το προηγούμενο πρόγραμμμα της κυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, θα έπρεπε να επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 3% που σήμαινε πρακτικά και άλλα μέτρα.

»Είναι φανερό ότι το ΔΝΤ την περίοδο 2010-2014 έκανε ευνοϊκότερες εκτιμήσεις ακριβώς επειδή ήθελε να δικαιολογήσει την βιωσιμότητα του προγράμματος στο οποίο συμμετείχε. Από το 2015 (3ο πρόγραμμα) κάνει διαρκώς δυσμενέστερες προβλέψεις, προφανώς για να δικαιολογήσει την απουσία του».