Δράμα η κατάσταση, αλλά με κωμικά στοιχεία!

από την Αγγελική Γκαλμπένη

Φαίνεται ότι ως επί το πλείστον προτιμούνται δράματα για αυτήν την περίοδο στις κινηματογραφικές αίθουσες, αν και δυσκολεύονται να αφήσουν το κωμικό στοιχείο απ’ τα έργα τους! Τρεις ταινίες με προσωποκεντρικό περιεχόμενο, εστιάζουν στις ζωές τελείως

διαφορετικών ανθρώπων η κάθε μία. Έχει πολύ ενδιαφέρον, μιας και το βασικό στοιχείο που λείπει απ’ την πολιτική πραγματικότητα στις μέρες μας είναι να δώσει βάση στη ζωή κάθε ανθρώπου.

Nebraska

Με περίτεχνο τρόπο περιγράφεται η ανάγκη για πίστη στο κέρδος, η οποία κερδίζει όλο

περισσότερους υποστηρικτές, ειδικά στους ανθρώπους της τρίτης ηλικίας. Μια πολύ τρυφερή ταινία, που πέρα απ’ το προφανές προαναφερόμενο επιφανειακό θέμα, σκορπίζει απλόχερα νοήματα, εικόνες και συναισθήματα που κεντούν τον ιστό μιας (σχεδόν ελληνικής) οικογένειας. Ο σκηνοθέτης Αλεξάντερ Πέιν φαίνεται να θέλει να τονίσει την μοναχικότητα ενός ανθρώπου, για να φτάσει, σκηνή – σκηνή, να εμπλουτίσει τη ζωή του πρωταγωνιστή, συστήνοντάς μας με αργό τρόπο τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας του, με αποκορύφωμα σχεδόν όλο το, εν ζωή, σόι που τον περιτριγυρίζει! Αφήνοντας αμείωτο το ενδιαφέρον και τολμώντας να περιοριστεί καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας στο ασπρόμαυρο κάδρο, σε μια εποχή δη που ο καταιγισμός των νέων τεχνολογιών, που γίνονται όλο και πιο προσιτές στον απλό κόσμο, επιβάλλει σχεδόν την επίδειξη τους στις αμερικάνικες παραγωγές. Αυτή η ταινία δεν αποτελεί εξαίρεση, όμως, μόνο σε αυτό το σημείο. Μ’ ένα πολύ καλό επιτελείο ηθοποιών και τεχνικών, ο Πέιν δημιούργησε μια απ’ τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς. Κάνοντας αργά αλλά σταθερά βήματα στον χώρο του θεάματος –έξι ταινίες μέσα σε δώδεκα χρόνια– καταφέρνει να αφήσει το δικό του στίγμα με κάθε δουλειά του στο σινεφίλ κοινό. Χειρίζεται με απίστευτη δεξιοτεχνία τα πλάνα τοπίων που γεμίζουν την ταινία και αυτές οι εικόνες είναι αυτό που παίρνει μαζί του ο θεατής φεύγοντας απ’ την αίθουσα.

Inside Llewyn Davis

Εξαιρετικά θλιβερή και αστεία η νέα κωμωδία των αδελφών Coen. Η ταινία διεισδύει μέσα στον κόσμο της μουσικής, μέσα απ’ την καθημερινότητα ενός μουσικού, που συνδυάζει την παιδική αθωότητα με μια ηλικία στην οποία έχει εξαντληθεί η αποδοχή του κόσμου. Δεκαετία του 1960 με επίκεντρο την folk μουσική: κάθε κάδρο της ταινίας θα μπορούσε να είναι εξώφυλλο του άλμπουμ του ήρωα της ταινίας ή έστω φωτογραφίες από making of ενός μουσικού δίσκου.

Το σενάριο σε αρκετά σημεία θυμίζει υποσημειώσεις στίχων ή ακόμη και στίχους γραμμένους σε ό,τι βρίσκει εύκαιρο ένας urban καλλιτέχνης, που η ζωή του είναι κάθε άλλο παρά αξιοζήλευτη. Οι αδελφοί Κοέν, χωρίς να θελήσουν να βάλουν ζάχαρη στη μαύρη ζωή ενός μουσικού, που προσπαθεί να κάνει το μεγάλο βήμα και να βιοποριστεί απ’ τη δουλειά του, έφτιαξαν μια ταινία με έντονο και διακριτικό χαρακτήρα συγχρόνως. Απ’ τα κορυφαία σημεία της ταινίας, η σκηνή που ο ήρωας καλείται να αντικαταστήσει έναν άλλο μουσικό για την ηχογράφηση ενός τραγουδιού με τον τίτλο «Please mr. Kennedy», το οποίο, ενώ στον ίδιο φαίνεται τελείως έξω απ’ τα νερά του και «ανόητο», πρόκειται για ένα τραγούδι που έχει την επιτυχία στο τσεπάκι, και ο ίδιος, παρότι έχει ανάγκη τα χρήματα, δεν μπορεί να το αντιληφθεί με αποτέλεσμα να βγει χαμένος και σε αυτό. Λέω και σε αυτό γιατί η ταινία απαρτίζεται από σκηνές της ζωής του, στις οποίες προσπαθεί μετά… βίας να βγάλει τα προς το ζην και το μόνο που καταφέρνει είναι να αντιστρέφει ακόμα και τα καλά που του συμβαίνουν και σε προσωπικό αλλά και σε επαγγελματικό θέμα.

Το δίδυμο Κοέν χρησιμοποίησε την πεπατημένη πια μέθοδο να ξεκινήσει την ιστορία απ’ το τέλος, αλλά θες λόγω του ότι αυτό έχει πια γίνει χιλιάδες φορές, θες ότι δεν ήταν και τόσο πια μυστήριο η όλη υπόθεση, αυτό δεν έδωσε στην ταινία το τελικό συναίσθημα κάθαρσης που απεγνωσμένα περίμεναν να δημιουργήσουν.

Η κλέφτρα των βιβλίων

Μέσα απ’ τα περίεργα μάτια ενός κοριτσιού προβάλλεται η Γερμανία την περίοδο 1938–1945, με τον Χίτλερ να στιγματίζει καθημερινά κάθε, φιλήσυχη και μη, οικογένεια. Ο θάνατος παίζει ενεργό ρόλο σε όλη τη διάρκεια του έργου χωρίς να προσπαθεί με αυτό τον τρόπο να δραματοποιήσει περισσότερο την κατάσταση, το αντίθετο μάλιστα, αφού είναι ο ίδιος αφηγητής της ιστορίας! Ένα φτωχό ζευγάρι σε μια μικρή πόλη της Γερμανίας αποφασίζει να υιοθετήσει παιδιά, έτσι ώστε να λάβει τα ανάλογα επιδόματα από το κράτος. Προς έκπληξή τους καταφθάνει μόνο ένα από τα δύο, το οποίο είναι η μικρή Λιζέλ. Αναπτύσσεται αμέσως μια ιδιαίτερη σχέση ανάμεσα στον πατέρα και το παιδί, ενώ η μάνα φαίνεται ως η κακιά και αυστηρή της ιστορίας. Μαζί με τον πατέρα της η Λιζέλ μαθαίνει ανάγνωση και γραφή διαβάζοντας ένα βιβλίο. Η αγάπη της Λιζέλ για τα βιβλία φαίνεται πολύ γρήγορα και εκμεταλλεύεται κάθε ευκαιρία για να διαβάσει ένα καινούριο.

Μια παλιά υπόσχεση του πατέρα σ’ έναν φίλο του, αναγκάζει την οικογένεια να φιλοξενήσει παράνομα έναν Εβραίο, την περίοδο που τους καταδίωκε ο γερμανικός στρατός. Ο νεαρός Μαξ ταλαιπωρείται από την υγεία του και τις αναγκαστικές άθλιες συνθήκες, στις οποίες καλείται να επιβιώσει. Έχει κερδίσει, παρόλο τον κίνδυνο στον οποίο τους έχει επιβάλλει, την συμπάθεια και των τριών μελών της οικογένειας. Η μικρή Λιζέλ κατάφερε να τον κρατήσει ζωντανό διαβάζοντάς του βιβλία και δεν μπόρεσε να τον ξεχάσει ποτέ απ’ τη στιγμή που τους εγκατέλειψε και έχασε τα ίχνη του.

Η ταινία είναι κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου του Μάρκους Σούζακ. Αν και το βιβλίο δύσκολα και σπάνια μεταφέρεται επάξια στον κινηματογράφο, σε αυτήν την ταινία το αντιμετώπισαν με αξιοπρέπεια και σεβασμό. Είναι μια ταινία που μεταφέρει στον θεατή όλη την ιστορία εκείνων των χρόνων με τρόπο τόσο απλό και καθημερινό που ακόμα κι αν κάποιος δεν γνωρίζει την ιστορία, την μαθαίνει και, πιο σημαντικό, την καταλαβαίνει χωρίς αυτό να στερεί κάτι απ’ αυτούς που έχουν παρακολουθήσει κι άλλες ταινίες με αυτό το θέμα. Πολύ καλές ερμηνείες, με την Έμιλυ Γουότσον να ξεχωρίζει, αλλά και τον Τζέφρυ Ρας στον ρόλο του πατέρα. Ο σκηνοθέτης, Μπράιαν Πέρσιβαλ, αντί να εστιάσει, όπως οι περισσότερες ταινίες του είδους της, στη βία της εποχής, επέλεξε να τονίσει τη βρωμιά της χιτλερικής Γερμανίας και την καθαρότητα των σχέσεων των ανθρώπων.