«SOS Τροχαία Εγκλήματα»

από τον Στράτο Ιωακείμ ([email protected])

Υπερβολική ταχύτητα, αντικανονικό προσπέρασμα, κίνηση στο αντίθετο ρεύμα, παραβίαση προτεραιότητας, απόσπαση προσοχής οδηγού, παραβίαση σηματοδότη, οδήγηση χωρίς σύνεση και προσοχή... Τροχαία παραπτώματα ή τροχαία εγκλήματα; Κάθε μέρα στους ελληνικούς δρόμους καταγράφονται θανατηφόρα ή σοβαρά ή ελαφρά ατυχήματα. Ο κύκλος του αίματος δε σταματά παρ' ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ελληνικής αστυνομίας παρατηρείται μια μικρή μείωση στα περιστατικά. Πιο συγκεκριμένα, το 2011 είχαμε 11.222 τροχαία με ελαφρά τραυματισμένους

με τον αριθμό να βαίνει μειούμενος το 2012 στους 10.099. Είχαμε το 2011, 1935 τροχαία με σοβαρά τραυματισμένους και το 2012 1189. Τέλος, καταγράφηκαν το 2011 1011 θανατηφόρα τροχαία και το 2012 899. Για το τρέχον έτος, από την 1η Ιανουαρίου μέχρι και την 27η Ιουνίου μετράμε 367 θανατηφόρα τροχαία.

«Η παντελής έλλειψη σεβασμού στον πιο αδύναμο χρήστη του οδικού δικτύου» κυριαρχεί στους ελληνικούς δρόμους τονίζει στην «Αττική Free press» το μέλος του συλλόγου «SOS Τροχαία Εγκλήματα», Γιώργος Κουβίδης. «Ο ποδηλάτης δεν σέβεται τον πεζό, ο μοτοσικλετιστής και τους δύο, ο αυτοκινητιστής και τους τρεις. Η μακροχρόνια αναπαραγωγή αυτών των σχέσεων έχει καταστήσει τη χώρα πρωταθλήτρια σε αριθμό θανάτων και τραυματισμών από τροχαία στην Ευρώπη», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Κουβίδης.

Συνάνθρωποί μας έζησαν βαθιά στο πετσί τους τι θα πει τροχαίο ατύχημα, βλέποντας συγγενικά τους πρόσωπα να χάνουν τη ζωή τους ή να τραυματίζονται σοβαρά. Θέλοντας να βάλουν ένα φραγμό στα θύματα της ασφάλτου ίδρυσαν το σύλλογο «SOS Τροχαία Εγκλήματα», έχοντας μια αξιόλογη δράση και προσφέροντας ανιδιοτελώς σπουδαίο κοινωνικό έργο. Μετά από πέντε μήνες συζητήσεων και την ανάπτυξη κοινών δράσεων, όπως οι εκδηλώσεις για την Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης Θυμάτων Τροχαίων (21/11/2010- Σύνταγμα), στις 24 Φεβρουαρίου του 2011 σε συγκέντρωση στην αίθουσα της ΕΣΗΕΑ ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες για την ίδρυση του συλλόγου «SOS Τροχαία Εγκλήματα».

Η πλειοψηφία του Δ.Σ. του συλλόγου αποτελείται από ανθρώπους που έχουν υποστεί απώλεια

Από τα 56 ιδρυτικά μέλη 33 είναι συγγενείς Α βαθμού θυμάτων τροχαίων εγκλημάτων. Στα ιδρυτικά μέλη περιλαμβάνονται επίσης εκπρόσωποι σημαντικών κοινωνικών φορέων, ανάμεσα τους οι πρόεδροι της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας (ΟΕΝΓΕ), της Ένωσης Νοσοκομειακών Ιατρών Θεσσαλονίκης (ΕΝΙΘ), της Ένωσης για τα Δικαιώματα των Πεζών Θεσσαλονίκης, του ΟΙΚΟ.ΠΟΛΙΣ Χαιδαρίου κ.ά. Στα ιδρυτικά μέλη ανήκουν επίσης οι πρόεδροι και των δυο οργανώσεων μελών της Ευρωπαικής Ομοσπονδίας Θυμάτων Τροχαίων (FEVR) στην Ελλάδα, της «ΕΥΘΥΤΑ-Ρόδου» και της «You Are What U Do - Κώστας Κουβίδης».
Σύμφωνα με το καταστατικό, η πλειοψηφία του Δ.Σ. του συλλόγου θα αποτελείται από ανθρώπους που έχουν απώλεια. Ο σύλλογος έχει πανελλαδικό χαρακτήρα, προσπαθώντας να καλύψει το κενό που υπάρχει στις περισσότερες πόλεις. Δεν λειτουργεί ανταγωνιστικά προς τους τοπικούς συλλόγους που ήδη λειτουργούν σε μια σειρά από πόλεις, αλλά απεναντίας θα επιδιώξει τον συντονισμό και την κοινή δράση με αυτούς, χωρίς ηγεμονισμούς και μικρότητες, που δεν μπορούν να έχουν σχέση με ανθρώπους με τόσο βαριά τραύματα.

Τα τροχαία δεν είναι ατυχήματα

Βασική θέση του συλλόγου είναι ότι «τα τροχαία δεν είναι ατυχήματα. Όταν ο αριθμός θανάτων και τραυματισμών είναι στατιστικά προβλέψιμος, προβλέψιμη είναι η αναλογία κατά χώρο που θα συμβούν, η αναλογία κατά κατηγορία χρηστών του οδικού δικτύου, η αναλογία κατά ηλικία, κατά κατηγορία οχημάτων κλπ. Όταν τα αίτια (και το profile των δραστών) έχουν καταγραφεί και αναλυθεί, όταν όλα τα στοιχεία αυτών των εγκλημάτων εκτός από το ονοματεπώνυμο των θυμάτων είναι εκ των προτέρων γνωστά, δεν θα μιλάμε για "ατύχημα"».
Η Ελλάδα κατέχει δυστυχώς την χειρότερη θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση με 130 θανάτους ανα εκατομμύριο κατοίκους, όταν ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι 69. Οι χειρότερες επιδόσεις αφορούν στις νεώτερες ηλικίες και δεν είναι ορατή καμία τάση αντιστροφής, παρατηρεί ο σύλλογος. «Η ανατροπή αυτής της κατάστασης προϋποθέτει την ύπαρξη ισχυρών κινήσεων, ανεξάρτητων από το κράτος, που θα αγωνίζονται για την οδική ασφάλεια και θα υπερασπίζονται τα δικαιώματα των θυμάτων και των οικογενειών τους. Ένας νέος τρόπος παρεμβάσεων είναι απαραίτητος ενώ απαραίτητο είναι και το άνοιγμα θεμάτων που αφορούν άμεσα το θέμα των τροχαίων εγκλημάτων όπως η δικαστική (ποινική και αστική) και η ιατρική τους αντιμετώπιση (κατά και μετά το συμβάν)», διαπιστώνει το «SOS Τροχαία Εγκλήματα».

Εγκληματική παντοκρατορία του τροχού

«Το κράτος μας δείχνει σαν να σέβεται και να υπηρετεί κάποια “ανωτερότητα” του ΙΧ, αφού επιτρέπει μια ακώλυτη αντικοινωνική καθολική πρόσβασή του, εξυπηρετώντας έτσι μια ανεξέλεγκτη έως εγκληματική παντοκρατορία του τροχού. Το αυτοκίνητο και πολύ περισσότερο το μηχανάκι βρίσκονται στον ελλαδικό χώρο τεχνητά υπερτιμημένα ως προς την εκ κατασκευής χρηστικότητά τους. Έχουν άπειρα δικαιώματα και για τον λόγο αυτό οι πιθανότητες εγκληματικής κατάχρησής τους αυξάνονται ακόμα και αυτοκτονικά. Κανένας δεν τολμά να σχολιάσει παγιωμένες συνθήκες, που θα οδηγήσουν στην αλλαγή των συνηθειών του βολεμένου χρήστη τους, που είμαστε εμείς, οι φίλοι μας ή οι γείτονές μας της διπλανής πόρτας. Το αυτοκίνητο είναι χαϊδεμένο μέσο κίνησης, ανεξέλεγκτης στάσης και καταχρηστικής στάθμευσης. Παραχαϊδεμένο εξάλλου είναι και το μηχανάκι που χαίρει του εκφοβιστικού δικαιώματος αεικίνητης λειτουργίας, παιγνιώδους σκοποβολής κατά του διαβαίνοντος πεζού και σύστασης ιδίας ζώνης κυκλοφορίας και ελιγμών», ανέφερε μεταξύ άλλων το μέλος του συλλόγου «SOS Τροχαία Εγκλήματα», Γιάννης Ρέντζος στο Αντιρατσιστικό φεστιβάλ της Αθήνας, στη συζήτηση που αναπτύχθηκε με θέμα: Τροχαία Εγκλήματα: «Παράπλευρες Απώλειες» της δικτατορίας του αυτοκινήτου.

Ποδήλατο και ασφαλής μετακίνηση

Το θέμα τις ραγδαίας αύξησης των ποδηλατιστών θέτει ως επιτακτική ανάγκη την ασφαλή διέλευσή τους από τους δρόμους. «Η εκρηκτική ανάπτυξη του ποδηλάτου στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια είναι κάτι που κανείς δεν μπορεί να αγνοεί. Ούτε η πολιτεία (κεντρική εξουσία και τοπική αυτοδιοίκηση) ούτε οι υπόλοιποι χρήστες του δρόμου (ιδιαίτερα οι μεγάλου κυβισμού) δεν μπορούν να την παραβλέπουν, ούτε οι ίδιοι οι ποδηλάτες. Δεν πρόκειται πια για μικρές ομάδες ανθρώπων χαρακτηρισμένων με το στερεότυπο της ιδιορρυθμίας. Πρόκειται για την μαζική χρήση ενός μέσου μετακίνησης και αναψυχής απλού, μη επιθετικού, μη ρυπογόνου, γρήγορου (για τα δεδομένα των πόλεων) και ασφαλούς τουλάχιστον για τους υπόλοιπους χρήστες του οδικού δικτύου», παρατηρεί ο σύλλογος «SOS Τροχαία Εγκλήματα». Η προβλεπόμενη (και λόγω της οικονομικής κρίσης) ακόμα μεγαλύτερη αύξηση της χρήσης του θέτει επιτακτικά τα ζητήματα της οδικής ασφάλειας σε όλα τα επίπεδα και προς όλες τις κατευθύνσεις.

«- Ενθάρρυνση της χρήσης του από την πολιτεία με την δημιουργία όλων των υποδομών (Δίκτυα ποδηλατοδρόμων κλπ) και υιοθέτηση των αναγκαίων αλλαγών στον ΚΟΚ για τον σεβασμό και την προστασία των χρηστών.

- Ζώνες ήπιας κυκλοφορίας με όριο τα 30km/h για όλους εκεί που δεν υπάρχουν χωριστοί ποδηλατόδρομοι και που συνυπάρχουν μηχανοκίνητα και μη μέσα στο ίδιο οδόστρωμα.

- Έμφαση στην εκπαίδευση των υποψηφίων για άδεια οδήγησης ΙΧ και ΔΧ στην αναγκαία προσοχή, τις αποστάσεις κλπ απέναντι στους ποδηλάτες.

- Υιοθέτηση από τους ίδιους τους χρήστες του ποδηλάτου όλων των αναγκαίων μέτρων και χρήση όλων των βοηθημάτων που κάνουν την ποδηλασία πιο ασφαλή (κράνος, ανακλαστικά, συντήρηση ποδηλάτου και αυστηρή τήρηση του Κ.Ο.Κ.)».

Δε γνωρίζουμε τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας

Στην Ελλάδα ένα από τα κύρια αίτια του τρομακτικού αριθμού τροχαίων είναι η μη αναγνώριση του ΚΟΚ σαν κοινής γλώσσας στην κυκλοφορία. Το γεγονός αυτό απασχολεί και τα μέλη του «SOS Τροχαία Εγκλήματα» που υποστηρίζουν: «Ένα σημαντικό κομμάτι οδηγών τον αγνοεί παντελώς μια και απλά αγόρασε το δίπλωμα του! Ένα άλλο σημαντικό κομμάτι οδηγών εξακολουθεί να οδηγεί 20-30 ή και παραπάνω χρόνια αφότου αγόρασε το δίπλωμα του χωρίς κανένα επανέλεγχο και την παραμικρή θεωρητική ενασχόληση με το αυτοκίνητο και την κυκλοφορία. Άλλοι πιστεύουν ότι έχει απλά συμβουλευτικό χαρακτήρα και άλλοι ότι ισχύει για όλους τους άλλους εκτός απ αυτούς. Οι ευάλωτοι χρήστες του οδικού δικτύου έχουν κάθε λόγο να τηρούν αυστηρά τον Κ.Ο.Κ. και να απαιτούν την τήρηση τους απ’ όλους. Οχι μόνο γιατί αυτοί είναι οι πιο απειλούμενοι, αλλά και γιατί δεν θα πρέπει να αναπαράγουν το δίκιο του ισχυροτέρου απέναντι στους ακόμα ασθενέστερους (πεζούς, παιδιά, μωρά σε καρότσια, άτομα με αναπηρίες)».

Η ασυδοσία στους δρόμους είναι έκφραση της κοινωνικής παθολογίας της χώρας

Ο γιατρός και μέλος του «SOS Τροχαία Εγκλήματα», Γιώργος Κουβίδης, μίλησε στην «Αττική Free press» σχολιάζοντας την οδηγική συμπεριφορά των οδηγών στην Ελλάδα: «'Έχει διαπιστωθεί πως η συμπεριφορά των Ελλήνων οδηγών διαφέρει ριζικά ανάλογα με το αν οδηγούν εντός ή εκτος Ελλάδας. Στους ευρωπαϊκούς δρόμους δεν διαφέρουν από τον μέσο Ευρωπαίο οδηγό. Στους ελληνικούς…», μας λέει ο κ. Κουβίδης και προσθέτει: «Αυτό δείχνει πώς το κυρίαρχο δεν είναι το “DNA του Έλληνα” ή το “μεσογειακό ταμπεραμέντο”, αλλά το συνολικό πλαίσιο που διέπει την κυκλοφορία στους ελληνικούς δρόμους, όπου τα πάντα είναι εγκαταλειμμένα στην τύχη τους με κυρίαρχο το δίκιο του ισχυροτέρου: σε κυβικά, σε επιθετικότητα, σε παραβατικότητα. Το κυρίαρχο είναι η παντελής έλλειψη σεβασμού στον ποιο αδύναμο χρήστη του οδικού δικτύου. Ο ποδηλάτης δεν σέβεται τον πεζό, ο μοτοσικλετιστής και τους δύο, ο αυτοκινητιστής και τους τρεις. Η μακροχρόνια αναπαραγωγή αυτών των σχέσεων έχει καταστήσει τη χώρα πρωταθλήτρια σε αριθμό θανάτων και τραυματισμών από τροχαία στην Ευρώπη».

Ερωτηθείς για το πού αποδίδει την ασυδοσία στους δρόμους, μας λέει:

«Ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας σαν γλώσσα συνεννόησης ανάμεσα στους χρήστες του οδικού δικτύου δεν υφίσταται. Υπάρχει μόνο σαν εισπρακτικά δυνατότητα απ την μεριά του κράτους.

Η ασυδοσία στους δρόμους είναι έκφραση της κοινωνικής παθολογίας της χώρας. Ο δρόμος σήμερα είναι το κατεξοχήν πεδίο έκφρασης του ατομικισμού. Με δεδομένη την παντελή έλλειψη επιτήρησης και την ουσιαστική αθώωση ακόμη και σε περίπτωση πρόκλησης θανατηφόρων εγκλημάτων η ασυδοσία επιβραβεύεται και μεγενθύνεται. Η απαξίωση της ανθρώπινης ζωής που αποτελεί την πεμπτουσία των ασκούμενων σήμερα πολιτικών στο δίκτυο της κυκλοφορίας βρίσκει την πιο απλή και ανέξοδη εφαρμογή της. Παράλληλα με τους εκατοντάδες χιλιάδες νέους που περνούν τους δρόμους της μετανάστευσης μερικές χιλιάδες θα εγκαταλείψουν για πάντα την χώρα για να βρεθούν στον «άλλο κόσμο». Φυσικά σε επίπεδο κυβερνητικό αυτό διαχρονικά δεν απασχολεί κανένα. Πού ακριβώς λοιπόν βρίσκεται η πηγή της ασυδοσίας;», αναρωτιέται σκωπτικά ο κ. Κουβίδης.

Ένα άλλο θέμα που απασχολεί είναι η οικονομική κρίση και σε ποιό βαθμό επηρέασε τη συμπεριφορά των οδηγών. Το μέλος του «SOS Τροχαία Εγκλήματα» μας λέει:

«Με πολλαπλούς τρόπους. Κατ’ αρχάς στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι οδηγοί είναι αφηρημένοι, γεγονός που μπορεί να έχει κρίσιμες συνέπειες λόγω της χαλάρωσης των αντανακλαστικών. Παράλληλα η επιθέτικότητα στην οδήγηση έχει αυξηθεί μιας και ο δρόμος έχει αφεθεί να λειτουργεί σαν βαλβίδα εκτόνωσης από την αυξανόμενη καθημερινά πίεση που δέχεται ο καθένας. Ο συνδυασμός των παραπάνω με ένα μεγάλης παλαιότητας ή κακοσυντηρημένο λόγω κρίσης αυτοκίνητο, μπορεί να έχει τραγικές συνέπειες».

Μπορούμε να ελπίζουμε σε καλύτερες μέρες; Αυτό το ερώτημα θέσαμε εν κατακλείδι στον κ. Κουβίδη που απάντησε στην «Α»:

«Στο επίπεδο του περιορισμού των θυμάτων από τροχαία εγκλήματα είναι παράλογο αλλά για την Ελλάδα ειδικά φαίνεται ότι αποτέλεσμα θα υπάρξει όταν η αύξηση της τιμής της βενζίνης θα κάνει απαγορευτική τη χρήση των μηχανοκίνητων τροχοφόρων. Ένα μέτωπο των ευάλωτων χρηστών του Οδικού Δικτύου (πεζοί, ποδηλάτες κλπ) μαζί με τους συλλόγους οικογενειών των θυμάτων θα μπορούσε να διεκδικήσει απλά και ανέξοδα μέτρα που θα ανέτρεπαν γρήγορα την κατάσταση. Αλλά δεν υπάρχουν κάποιοι διατεθειμένοι να «ακούσουν» ουτε σε επίπεδο κεντρικής εξουσίας ούτε σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης αυτές τις φωνές. Ας σκεφτεί κανείς ποια είναι η πραγματικότητα των «πεζοδρόμων» ή των «ποδηλατοδρόμων» στην Ελλάδα σήμερα. Στην Μ. Βρεττανια το ¼ των δημοτικών συμβουλίων της χώρας έχει υιοθετήσει την επιβολή του ορίου των 30km/h σαν οριο ταχύτητος στις πυκνά κατοικημένες περιοχές σαν αναγκαίο μέτρο για τον περιορισμό των τροχαίων και πιο ανθρώπινες πόλεις. Εδώ ο συνήθης προβληματισμός είναι η αύξηση των ορίων ταχύτητος…»

Χρήσιμες διευθύνσεις

SOS Τροχαία Εγκλήματα: http://sostegr.wordpress.com

FEVR: Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Θυμάτων Τροχαίων: http://fevr.org/

Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης: http://www.worlddayofremembrance.org/

Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας- οδική ασφάλεια: http://www.who.int/roadsafety/en/

You Are What U Do –Κώστας Κουβίδης: http://www.kostaskouvidis.com

ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΤΩΡΑ: http://www.disabled.gr

ΠΕΖΗ: http://www.pezh.gr

ΠΟΔΗΛΑΤΕΣ: http://www.podilates.gr/

Μαμά στο δρόμο: http://mamastodromo.blogspot.com