Ο πρώτος «θάνατος» του Γλαύκου Κληρίδη – Στο φως η άγνωστη ιστορία του εκλιπόντος προέδρου

Μια ξεχασμένη στους παλιούς και άγνωστη στους νεώτερους αξιοπρόσεκτη ιστορία της πολυκύμαντης ζωής του εκλιπόντος, πρώην προέδρου της Δημοκρατίας, Γλαύκου Κληρίδη, φέρνει στην επικαιρότητα ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, Πέτρος Παπαπολυβίου.

Πρόκειται , όπως γράφει σε επιφυλλίδα στον σημερινό «Φιλελεύθερο» για την αναγγελία του θανάτου του Γλαύκου Κληρίδη , τον Σεπτέμβριο του 1942, ένα γεγονός που είχε προκαλέσει μεγάλη συγκίνηση τότε στην Κύπρο.

Με

την έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου ο Γλαύκος Κληρίδης άφησε τις σπουδές του και κατατάχθηκε εθελοντικά στη βρετανική Βασιλική Αεροπορία, τη RAF. Ύστερα από τη βασική του εκπαίδευση τοποθετήθηκε σε μάχιμη μονάδα (στη 115 Μοίρα Βομβαρδιστικών), ως σμηνίας, και από το 1940 πήρε μέρος σε πολλές αεροπορικές επιχειρήσεις με στόχους γερμανικές πόλεις.

Στα τέλη Ιουλίου 1942, σε μια νέα πολεμική επιχείρηση, το βομβαρδιστικό αεροπλάνο στο οποίο επέβαινε ο Γλαύκος Κληρίδης καταρρίφθηκε πάνω από το Αμβούργο. Δύο από τα μέλη του πληρώματος σκοτώθηκαν, ευτυχώς όμως ο νεαρός Κύπριος ασυρματιστής και δυο άλλοι συνάδελφοί του κατάφεραν να πέσουν με τα αλεξίπτωτά τους και συνελήφθηκαν αιχμάλωτοι από τους Ναζί.

Για αρκετές βδομάδες θεωρήθηκαν και οι πέντε, ως αγνοούμενοι και στις 12 Σεπτεμβρίου 1942 έφθασε στη Λευκωσία ένα τηλεγράφημα από τη μητέρα του Γλαύκου Κληρίδη, που είχε αποκλειστεί από τον πόλεμο στο Λονδίνο, που ανήγγειλλε ότι ο Γλαύκος Κληρίδης «σκοτώθηκε εν δράσει», πάνω από εχθρικό έδαφος, στις 27 Ιουλίου 1942. Οι δισέλιδες (λόγω των πολεμικών συνθηκών) κυπριακές εφημερίδες έγραψαν, όπως αναφέρει ο καθηγητής Πέτρος Παπαπολυβίου, από την επομένη εκτενή άρθρα και συγκινητικούς επικήδειους για τον νεαρό αεροπόρο, γιο ενός από τους πιο γνωστούς δικηγόρους της Λευκωσίας και καταγόμενο από τον Αγρό, ένα χωριό του οποίου οι κάτοικοι ήλεγχαν, τότε, μεγάλο τμήμα του εμπορίου και της αγοράς της πρωτεύουσας.

Η έκταση της συγκίνησης, που έπαιρνε και εθνικές διαστάσεις,λόγω της εθελοντικής συμμετοχής του νεαρού Κληρίδη στον πόλεμο, φαίνεται και από τις δεκάδες εισφορές «εις μνήμην του πολυκλαύστου Γλαύκου Ι. Κληρίδη» σε φιλανθρωπικά ιδρύματα, κυρίως υπέρ του νοσοκομείου «Υγεία» του Αγρού.

Στο επικήδειο σημείωμά της η εφημερίδα της Λευκωσίας, η «Φωνή της Κύπρου» (φ. 19 Σεπτεμβρίου 1942), αναδείκνυε τη σημασία του θανάτου του εθελοντή αεροπόρου, φοιτητή της Νομικής, για την ενωτική υπόθεση των Ελλήνων της Κύπρου: «Λόγους παραμυθίας δεν επιχειρούμεν ημείς να είπωμεν, καθ' όσον και ουδείς προς τούτο εξαρκεί οιοσδήποτε εκ μέρους μας λόγος, αλλ' υψίστην και πραγματικήν παραμυθίαν και η έγκριτος οικογένειά του και πάντες ημείς οι συμπατριώται του δυνάμεθα να έχωμεν εν τη δόξη και τω μεγαλείω του θανάτου του, δια του οποίου, ενώ κατέλαβεν επίζηλον θέσιν μεταξύ των αθανάτων της ελευθερίας προμάχων κατά τον παρόντα πόλεμον, ταυτοχρόνως και ελάμπρυνε τας εθνικάς της πατρίδος του Κύπρου περγαμηνάς και επιβλητικώτερα ακόμη κατέστησε τα εθνικά μας δίκαια δια την άμα τη νίκη των Ηνωμένων Εθνών ένωσίν μας μετά της Μητρός ημών Ελλάδος».

Ο θρήνος για τον νεαρό Γλαύκο Κληρίδη θα κρατούσε τρεις περίπου βδομάδες. Στις 3 Οκτωβρίου 1942 η μητέρα του πήρε γράμμα από την υπηρεσία Αιχμαλώτων του Ερυθρού Σταυρού ότι ο γιος της ζούσε και ήταν «ελαφρώς τραυματίας» σε στρατόπεδο αιχμαλώτων.

Τα χαρμόσυνα νέα έφθασαν και στη Λευκωσία τηλεγραφικώς. Ο καθηγητής Παπαπολυβίου καταλήγει ότι ως προς την πολεμική του συμμετοχή ο Γλαύκος Κληρίδης είχε δηλώσει, ενόσω ήταν πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας (εφημ. «Χαραυγή», 8-5-1995): «Ναι, θα ξαναπήγαινα να πολεμήσω εναντίον καθεστώτων φασιστικών και ναζιστικών, όπως του Χίτλερ και του Μουσολίνι, αλλά όταν κανένας σκεφτεί τις θυσίες εκατομμυρίων ανθρώπων, νομίζω πως δεν μπορεί κανένας να λέγει ότι είναι ευτυχής για το πώς διαμορφώθηκε η ανθρωπότητα μετά από τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο».

Ένας εκ των σημερινών ιερέων του Αγρού , ο πατήρ Ανδρέας , ο οποίος ήταν τότε 15 χρονών, θυμήθηκε ότι στο χωριό είχε γίνει και μνημόσυνο για τον Γλαύκο Κληρίδη.

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook και ακολουθήστε μας στο Twitter.