Η δημοκρατία δεν είναι εύκολη υπόθεση

Γράφει ο Νίκος Κωνσταντάρας

Αύριο διεξάγονται εκλογές στο Πακιστάν, το οποίο, με 180 εκατ. κατοίκους, είναι η 6η πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο. Είναι η πρώτη φορά που μια κυβέρνηση ολοκληρώνει τη θητεία της και εκλέγεται η επόμενη. Από την ίδρυση της χώρας το 1947, όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις ανατράπηκαν από τον Στρατό. Οι αυριανές εκλογές θα έπρεπε να είναι μια γιορτή της πολιτικής ανάπτυξης αυτής της σημαντικής χώρας. Κάποιοι,

όμως, δεν γιορτάζουν. Ακραίοι Μουσουλμάνοι απειλούν με επιθέσεις αυτοκτονίας στις κάλπες. Ηδη, περισσότερα από 100 άτομα σκοτώθηκαν κατά την προεκλογική εκστρατεία. Στο Πακιστάν, όπως και σε τόσα άλλα μέρη, όπου άγρια πάθη και αδύναμοι θεσμοί ακυρώνουν την αρχή της ισότητας και δικαιοσύνης, δοκιμάζεται η δημοκρατία, με απρόβλεπτες συνέπειες.

Οι ακραίοι Μουσουλμάνοι, όπως πρωτοφάνηκε στο Ιράκ μετά την αμερικανική εισβολή, δεν δέχονται ένα πολιτικό σύστημα που θέτει στο κέντρο την ελεύθερη βούληση των ανθρώπων. Αυτό αντίκειται στη θεοκρατική αντίληψη, όπου άνδρες ιερείς αποφασίζουν την τύχη των λαών βάσει των δικών τους βουλών. Οπως ανακοίνωσε ο ηγέτης των Ταλιμπάν του Πακιστάν, Χακιμουλά Μεσούντ, «δεν δεχόμαστε το σύστημα των απίστων το οποίο αποκαλείται δημοκρατία». Επίσης, σε μια χώρα όπου 48 εκατ. άνδρες και 37 εκατ. γυναίκες είναι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι, σε πολλές από τις πιο συντηρητικές περιοχές μόνο 10%-15% των γυναικών ψήφισαν το 2008. Προχθές, μια ακραία οργάνωση απείλησε τους πολίτες της περιοχής Ουαζιριστάν να μην αφήσουν τις γυναίκες να ψηφίσουν. «Πιστέψτε μας, τέτοιες ατιμωτικές πράξεις δεν θα γίνουν ανεκτές και όποιος προτρέπει γυναίκες να ψηφίσουν θα τιμωρηθεί», έγραφε ένα φέιγ βολάν.

Οι εχθροί της δημοκρατίας, όμως, ξέρουν καλά πώς να την εκμεταλλεύονται. Ενώ τα τρία κόμματα που συμμετείχαν στην απερχόμενη κυβέρνηση έγιναν στόχος επιθέσεων, δύο άλλα, τα οποία προτείνουν συνεργασία με τους εξτρεμιστές και την απομάκρυνση από πολιτικές που εξυπηρετούν τις ΗΠΑ, έμειναν στο απυρόβλητο. Οσο ομαλή και αν είναι η ψηφοφορία, το αποτέλεσμα ήδη έχει επηρεαστεί σε πολύ μεγάλο βαθμό απ’ αυτούς που στοχεύουν στην κατάργηση και της λειψής δημοκρατίας.

Στο Πακιστάν, λοιπόν, οι πολίτες και οι πολιτικοί πιέζονται από δύο αμείλικτες δυνάμεις – αυτήν των Ισλαμιστών ανταρτών και αυτήν του Στρατού. Αλλού, όπως στην Αίγυπτο, η πτώση δικτατόρων οδηγεί (τουλάχιστον στην πρώτη φάση) όχι σε ελευθερία και δικαιώματα όλων των πολιτών, αλλά στην κυριαρχία της πιο οργανωμένης, της πιο αδίστακτης ομάδας. Σε χώρες πάλι όπως η δική μας και άλλες ευρωπαϊκές, η απολύτως ελεύθερη επιλογή, σε συνδυασμό με την οργή και την αγανάκτηση που προκαλούνται από την οικονομική κρίση, οδηγούν σε κατακερματισμό του πολιτικού συστήματος, ίσως και σε εκλογικά αδιέξοδα.

Και όμως, η δημοκρατία επιμένει. Βρίσκει τρόπους να υπηρετήσει τους πολίτες. Γι’ αυτό, παρά τις όποιες αδυναμίες, παραμένει το αποκορύφωμα της ανθρώπινης εξέλιξης.

Το διαβάσαμε στην Καθημερινή